ჯარში სამსახურისთვის თავის ამრიდებლებმა სომხეთის ბიუჯეტში 5 მილიონ დოლარამდე გადაიხადეს
2019 წელს სომხეთის გენერალურ პროკურატურას, სისხლის სამართლის დევნის შეწყვეტის თხოვნით, ჯარში სამსახურისთვის თავის ამრიდებელმა 955 პირმა მიმართა. მათ შორის 279-მა – მხოლოდ დეკემბერში. ამის შესახებ თავდაცვის სამინისტრომ ქსელურ გამოცემა „Hetq“-ს აცნობა.
ეს იმას უკავშირდება, რომ 2019 წლის 31 დეკემბერს სომხეთში ვადა გასდის იმ კანონის მოქმედებას, რომლის მიხედვითაც, ჯარში სამსახურის მოუხდელად ქვეყნიდან გასულ მოქალაქეებს ჯარიმის გადახდისა და სისხლის სამართლის თავიდან აცილების საშუალება ეძლეოდათ. ამიტომ, ყველა, ვისაც დაბრუნება სურდა და ამისთვის თანხის გადახდა შეეძლო, შეეცადა, რომ ეს საკითხი მანამდე მოეგვარებინა, ვიდრე ეს შესაძლებელი იყო.
საბოლოოდ სახელმწიფო ბიუჯეტში ორი მილიარდ 290 მილიონ 720 ათასი დრამი [დაახლოებით $ 4, 8 მილიონი] შევიდა. მთელი ეს თანხა ჯარის საჭიროებებს მოხმარდება.
• რუსეთის სამხედრო ბაზისა და 2016 წლის „აპრილის ომის“ შესახებ
• სამი წელიწადი ყარაბაღის „აპრილის ომიდან“. რა შეცვალა მან?
რა ცვლილებები მოხდა
კანონი „დადგენილი წესის მიხედვით სავალდებულო სამხედრო სამსახურმოუხდელი მოქალაქეების შესახებ“ 2003 წელს მიიღეს. მოქმედების საბოლოო ვადად 2009 წლის პირველი მარტი დადგინდა. თუმცა, მთავრობის შეთავაზებით, პარლამენტმა ის არაერთხელ გააგრძელა.
ჯარიმის ზომის დაანგარიშება, რომელსაც ჯარში სამსახურისთვის თვის ამრიდებელი თითოეული მოქალაქე იხდის, წლების მიხედვით ხდება – რამდენი წელიწადი გაატარა მან ქვეყნის გარეთ – სრულწლოვანებიდან დაწყებული, დაბრუნებამდე. ამასთან დაკავშირებით ბევრი მაშინ ბრუნდება, როდესაც 27 წელიწადი უსრულდება და გაწვევა უკვე აღარ ემუქრება.
ჯარიმის თანხა, რომელიც 2019 წლის მაისში – მაშინ დადგინდა, როდესაც კანონის მოქმედების ვადა ბოლოჯერ გააგრძელეს, 1,8 მილიონ დრამს [დაახლოებით $4 ათასს] შეადგენს.
ახლა ჯარში სამსახურმოუხდელ ყველა პირს, რომლებზეც ძებნაა გამოცხადებული, სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა დაეკისრება, როგორც კი ისინი სამშობლოში დაბრუნებისას საზღვარს გადაკვეთენ.
რატომ გადაწყვიტეს კანონის მოქმედება აღარ გაეგრძელებინათ
წინადადება იმ კანონის მოქმედების შეწყვეტის თაობაზე, რომელიც სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობის თვიდან აცილების საშუალებას იძლეოდა, 12 დეკემბერს თავდაცვის მინისტრმა წამოაყენა.
დავიდ ტონოიანის თქმით, პრაქტიკამ უჩვენა, რომ კანონის მოქმედების ვადის გაგრძელება მხოლოდ სამხედრო სამსახურისთვის თავის აცილების სტიმულირებას ახდენს. ბევრი ახალგაზრდა, რომელსაც 18 წელიწადი ჯერ არ შესრულებია, ქვეყნიდან მიემგზავრება, რადგან იცის, რომ ჯარიმის გადახდას და ქვეყანაში დაბრუნებას შეძლებს.
გარდა ამისა, ჯარში სამსახურისთვის თავის არიდების მსურველთათვის არსებული ეს „ხრიკი“ უსამართლობაა მათ მიმართ, ვინც სამშობლოს წინაშე ვალი მოიხადა და ჯარში იმსახურა.
დავიდ ტონოიანმა აღნიშნა, რომ სამი ათასივე სამხედრო ვალდებულმა, ვისაც ეს კანონი ეხება, ამ შესაძლებლობით 31 დეკემბრამდე შეუძლია ისარგებლოს. თუმცა, მინისტრის მოწოდება ყველამ არ შეისმინა.
შედარებისთვის, 2016-2017 წლებში ქვეყანაში 625 ადამიანი დაბრუნდა. მათ მიერ ჯარისთვის თავის აცილების სანაცვლოდ გადახდილმა ჯარიმამ 795 მილიონი დრამი [დაახლოებით $1,7] შეადგინა.
