აზერბაიჯანელი სამოქალაქო აქტივისტი ციხეში არსებულ აუტანელ პირობებზე საუბრობს

საკუთარი შეტყობინება ილკინ რუსტამზადემ ტელეფონით უკარნახა № 13 კოლონიიდან, რომელიც იმთავითვე ცნობილია თავისი ცუდი პირობებით. ეს შეტყობინება Facebook -ზე, სამოქალაქო მოძრაობა NI DA-ს გვერდზე გამოქვეყნდა და აქტივისტის მრავალრიცხოვანმა მეგობრებმა, ნაცნობებმა, მეგობრების მეგობრებმა გააზიარეს, საბოლოოდ კი მედიაში მოხვდა.

თავის შეტყობინებაში რუსტამზადე შემდეგ საკითხებზე ჩივის:

– ხერხემლის კისტის ამოკვეთის ოპერაციიდან სულ რაღაც რამდენიმე დღეში ის სამედიცინო განყოფილებიდან ისე გამოწერეს, რომ ბოლომდე გამოჯანმრთელება არ აცალეს.

– აუკრძალეს ტელეფონით გასაუბრება მეგობარ ქალთან, რომელიც შვედეთში ცხოვრობს;

– ნებისმიერი მიზეზით მუდმივად ახსნა-განმარტების წერას აიძულებენ.

აქტივისტ ილკინ რუსტამზადეს 2014 წელს მასობრივი არეულობების ორგანიზების ბრალდებით, რაშიც არასაბრძოლო დანაკარგების წინააღმდეგ გამართული ახალგაზრდული საპროტესტო აქციები იგულისხმებოდა, თავისუფლების რვა წლით აღკვეთა მიესაჯა.

მასთან ერთად ექვსიდან რვა წლამდე პატიმრობა კიდევ NIDA-ს შვიდმა წევრმა მიიღო. რუსტამზადეს თანამოაზრეები შემდეგ შეიწყალეს, ხოლო ერთი თვის წინათ ევროპის სასამართლომ აზერბაიჯანის ხელისუფლებას მათთვის კომპენსაციის გადახდა დააკისრა.

ამის შესახებ და თავად საქმის დეტალებზე შესაძლებელი JAMnews-ის პუბლიკაციაში წაკითხვაა

ილკინ რუსტამზადე კი თავის პატიმრობის ვადას აქამდე იხდის. ზოგიერთ უფლებადამცველს მიაჩნია, რომ ეს მის შეუდრეკელობაზე მეტყველებს. თავის მხრივ ეს შეუდრეკელობა გახდა სწორედ ზეწოლის მიზეზი, რომელსაც ის უჩივის.

ეს დაპატიმრებული ოპოზიციონერებისა და სამოქალაქო აქტივისტების მხრიდან მათდამი სასტიკი მოპყრობის თაობაზე გაკეთებული პირველი განცხადება არ არის. ცემის, სამედიცინო დახმარების გაწევაზე უარის თქმისა და ზეწოლის შესახებ ჩიოდნენ ოპოზიციური პარტიის „რესპუბლიკური ალტერნატივას“ ლიდერი ილგარ მამედოვი, NİDA-ს კიდევ ორი აქტივისტი – გიას იბრაგიმოვი და ბაირამ მამედოვი, და ბევრი სხვა.

კერძოდ, ბაირამ მამედოვი ჩიოდა, რომ მძიმედ ავადმყოფობისას მას არავითარი მკურნალობა არ უტარდებოდა. პირიქით, მას ბარაკში ადგილი ტუალეტის გვერდით მიუჩინეს, სადაც ორპირი ქარი იყო და საშინელი სუნი იდგა, და ცუდ ამინდში ქუჩაში დიდხანს ტოვებდნენ. საბოლოოდ ბაირამმა შიმშილობა გამოაცხადა და ის მხოლოდ მას შემდეგ შეწყვიტა, რაც კოლონიის ადმინისტრაცია მას დასაწოლი ადგილის შეცვლასა და მკურნალობას დაჰპირდა.

ერთ-ერთი ყველაზე აღმაშფოთებელი შემთხვევა იყო აქტივისტისა და ბლოგერის, მეჰმან გალანდაროვის თვითმკვლელობა, 2017 წლის აპრილში მან საგამოძიებო იზოლატორში თავი ჩამოიხრჩო.

უფლებადამცველმა ელდარ ზეინალოვმა განმარტა, თუ როგორ შეუძლია პატიმარს ასეთ შემთხვევებში სამართლიანობის მიღწევა. თუკი საჩივარი მტკიცებულებებით არის დასაბუთებული, ადვოკატს შეუძლია ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს განცხადებით მიმართოს. თუკი სასამართლო საჭიროდ მიიჩნევს, ამ ფაქტზე გამოძიებას დაიწყებს.

მაგრამ გამოძიებას თავად ციხის ადმინისტრაცია ან პროკურატურა ჩაატარებს. და, როგორც წესი, ამ ეტაპზე ყველაფერი მთავრდება. ევროპის სასამართლომ გამოძიების დროს რამდენჯერმე გამოავლინა დარღვევები, თუმცა ამას არანაირი ოფიციალური რეაქცია არ მოჰყოლია.

„ჩემს მახსოვრობაში პატიმრებისადმი სასტიკი მოპყრობისთვის არასდროს არავინ დასჯილა, დაზარალებულები კი, საუკეთესო შემთხვევაში, კომპენსაციის მიღებას აღწევენ“, – ამბობს ელდარ ზეინალოვი.

მისი აზრით, ილკინ რუსტამზადემ თავისი საჩივარი ოფიციალურად უნდა გააფორმოს და დასაწყისისთვის დასახმარებლად ადვოკატს მიმართოს, და არა – მეგობრებს.