Jurnalist: “Azərbaycanda müstəqil jurnalistlərin materiallarını dərc etdirə biləcəyi platforma qalmadı”
Əməkdaşı “AmerikanınSəsi”nin qapadılması ilə bağlı danışıb
6 ildir “Amerikanın Səsi” ilə əməkdaşlıq edən Ülviyyə Əli çalışdığı qurumun qapadılması və Azərbaycanda mediaya qarşı basqılardan danışıb.
Kontekst
ABŞ Prezidenti Donald Tramp ABŞ Qlobal Media Agentliyini (USAGM) ləğv etmək qərarından sonra “Amerikanın Səsi” və “AzadlıqRadiosu” fəaliyyətlərini dayandırıblar.
Hökumət təşkilatı olan USAGM-nin tərkibinə “Amerikanın Səsi” və “AzadlıqRadiosu” daxildir.
“Amerikanın səsi”nin direktoru Maykl Abramovitsin deyib ki, D.Trampın qərarından sonra 1300-dən çox əməkdaşı məzuniyyətə yollayıblar.
“Azadlıq Radiosu”nun prezidenti Stiv Kapus (Steve Capus) isə “X”dəki paylaşımında qurumunu dünyaya məxsus bir xəzinə adlandırıb:
“Dinləyicilər bizi azad dünyaya bir həyat xətti kimi görürlər. Radionun maliyyələşdirilməsinə son qoymaq cəhdi, artıq bu qərarı qeyd edən Amerikanın düşmənlərinə böyük bir hədiyyədir”.
“Azərbaycanda tənqidi jurnalistika ilə məşğul olan müstəqil jurnalistlərin materiallarını dərc etdirə biləcəyi platforma qalmadı”
Amerikanın Səsi ilə əməkdaşlıq etmiş jurnalist Ülviyyə Əli çalışdığı qurumun qapadılması və Azərbaycanda müstəqil medianın fəaliyyəti ilə bağlı “JAMnews”a danışıb:
“2023-cü ildən müxtəlif müstəqil medialara hücumlar başlayandan sonra bir çox jurnalist işsiz qaldı və əksəriyyəti hələ də işləmək imkanı olan medialara yönəldilər. “Amerikanın Səsi”nin də bağlanması onlarla müstəqil jurnalistin platformasını əlindən aldı. Mən özüm 6 il idi ki, “Amerikanın Səsi” ilə əməkdaşlıq edirdim və öz materiallarımı həmin platformadan yayımlayırdım.
Müstəqil jurnalistlər üçün materiallarını yayımlamağa platformalarının olması çox vacibdir. Çünki müstəqil jurnalistlərin əksəriyyəti tənqidi jurnalistika ilə məşğul olurlar, beləliklə, onlar öz materiallarının senzuraya məruz qalmasını istəmirlər. Çox təəssüf ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərə bilən belə bir media platforması artıq yoxdur.
Müstəqil mediaların sıradan çıxarılması, dövlətin nəzarətində olmayan informasiya mənbələrinin azalması, cəmiyyətin yalnız hökumətin təqdim etdiyi rəsmi xəbərlərlə kifayətlənməsinə səbəb olacaq.
‘Medianın məhvi təkcə yerli siyasi təzyiqlərin deyil, həm də daha geniş, yəni geosiyasi trendin bir parçasıdır”
“Amerikanın Səsi” ilə əməkdaşlıq etdiyim dövr üçün tam əminliklə deyə bilərəm ki, “VOA Azərbaycan” bölməsi müstəqil ekspertlər, müxalif siyasətçilər və hökumət tənqidçilərinə tribuna verirdi, insan hüquqları ilə bağlı elə bir xəbər yox idi ki, o bizim əməkdaşların gözündən yayınsın və biz onu dərc etməyək.
Çox təəssüf ki, müstəqil mediaların susdurulması, tənqidi fikirlərin və alternativ baxışların cəmiyyətə çatdırılmasını çətinləşdirəcək və geriyə dövlətin ritorikasında danışan, propaqanda məhsulu, sifarişli xəbərlər qalacaq.
Tarixi təcrübə göstərir ki, müharibələr dünyada sağ idealogiyaların güclənməsinə təkan verir. Hazırda dünyada da bu tendensiya baş verir və irtica fikirlər getdikcə daha da güclənir. Bəli, Azərbaycanda həmişə siyasi məhbuslar olub, amma sayın bu həddə çatması, üstəlik 30-a yaxın jurnalistin həbsdə olması ilk dəfədir. Çünki buna zəmin var və dünyada heç bir ciddi qüvvə bu məsələyə həssaslıqda yanaşmır.
Dünyada sağ ideologiyaların güclənməsi onsuz da avtoritar olan rejimlərin çörəyinə yağ sürtdü. Ona görə də düşünürəm ki, medianın məhvi təkcə yerli siyasi təzyiqlərin deyil, həm də daha geniş, yəni geosiyasi trendin bir parçasıdır.
Azərbaycan müstəqil medianı susdurmaq istəyən nə ilk, nə də son dövlətdir və həmişə yaxşı təcrübələr mövcuddur. Ümumiyyətlə, senzuranın güclənməsi ilə həmişə alternativ yollar aktuallaşır və insanlar ondan çıxış yolu axtarmağa nail olurlar. Ümid edirəm ki, müstəqil jurnalistlər bu alternativ yolları tapacaq və Azərbaycana uyğun olanını tətbiq edə biləcək”.
Kontekst
Çexiyanın xarici işlər naziri Yan Lipavski ABŞ hökuməti Azad Avropa/Azadlıq Radiolarına ayrılan maliyyəni azaltmaqla bağlı qərar verəndən sonra bu media qurumuna mümkün Avropa dəstəyi məsələsini müzakirəyə çıxaracağını bildirib.
O, Brüsseldə jurnalistlərə deyib ki, martın 17-də Avropa İttifaqı (Aİ) xarici işlər nazirlərinin görüşündə bu məsələni qaldıracaq, çünki Tramp administrasiyasının həftəsonu Konqresin təsdiqlədiyi maliyyələşməni kəsməsindən sonra “AzadlıqRadiosu”nun gələcəyi bəlli deyil.
- “Hər şey qanun çərçivəsində”: Azərbaycan Prezidenti medianı necə məhv və ya tabe etdi
- “Meydan TV işi” üzrə doqquzuncu həbs
- “Toplum TV işi” üzrə daha bir jurnalist həbs edilib
“AzadlıqRadiosu”nun Azərbaycan xidmətinin ilk verilişi 1953-cü ildə Almaniyadan, Münhen şəhərindən efirə çıxıb. 2004-2014-cü illərdə radionun Bakı bürosu rəsmi fəaliyyət göstərirdi.
Baş Prokurorluğun əməkdaşlarının 2014-cü ildə “AzadlıqRadiosu”nun Bakı bürosunda axtarış edib və qapısını möhürləyiblər. Bu tarixdən sonra Azərbaycan xidməti Praqadan fəaliyyət göstərməli olub.
“Amerikanın Səsi”nin Azərbaycan xidməti isə müəyyən fasilələr istisna olmaqla 1952-ci ildən fəaliyyət göstərir.
Nəşr Azərbaycanda fəaliyyətini davam etdirib-etdirməməsi ilə bağlı, hələlik, heç bir açıqlama verilməyib.
Əməkdaşı “AmerikanınSəsi”nin qapadılması ilə bağlı danışıb
