10.04.2020

Պայքար համաճարակի դեմ Վրաստանում. գլխավոր սպառնալիքը եկեղեցին է

Դիանա Պետրիաշվիլի

Երկրում միակ վայրը, որտեղ հնարավոր է անպատիժ խախտել արտակարգ դրության բոլոր պահանջները, եկեղեցին է: Եվ հենց եկեղեցու շնորհիվ է, որ Վրաստանը շուտով կարող է կորցնել վարակի տարածման վրա վերահսկողությունը, որը նա հաջողությամբ պահում է գրեթե երկու ամիս:

Հուսահատ միջոցառումներ

Վրաստանը դեռ տագնապով սպասում է համաճարակի գագաթնակետին. այն կանխատեսվում է հենց ուղղափառ Զատկի տոնին: Համաճարակի տարածման նկատմամբ վերահսկողությունը պահելու համար Վրաստանը մարտի 21-ին մտցրեց արտակարգ դրություն, իսկ մարտի 30-ին հայտարարեց կարանտին և պարետային ժամ:

Արտակարգ դրությանը իրավապահները աչալուրջ հետևում են: «Բոլոր փողոցներով՝ և կենտրոնում, և ծայրամասերում, շրջում են պարեկային ծառայողները և հետևում, որ մարդիկ երեք-չորս հոգով չհավաքվեն, — «Մեդիացանցին» ասել է Թբիլիսիի բնակչուհի Մանանա Օկուջավան, — հատկապես խիստ են վերահսկում երեկոյան ժամերին. երեկոյան ժամը 9-ից պարետային ժամ է, բայց կարող են տուն «քշել» տասը-տասնհինգ րոպե շուտ»:

Ոստիկաններն անողոք տուգանում են խախտում անողներին. տեղեկությունների համաձայն՝ ամենից հաճախ տուգանվում են ավտոմեքենաների վարորդները և առջևի նստատեղի ուղևորները (Վրաստանի արտակարգ դրության պայմանների համաձայն՝ չի թույլատրվում նստել վարորդի կողքին, նույնիսկ նրա ընտանիքի անդամներին): Ոստիկանությունը հետևում է նաև հեռավորության պահպանմանը:

«Ես ամուսնուս հետ հերթի մեջ էի սուպերմարկետում, մոտեցավ պարեկային ծառայողը և պահանջեց 2 մետր հեռավորություն պահպանել: Ասաց, որ պահանջները նույնն են հերթում գտնվող և՛ անծանոթ մարդկանց, և՛ նույն հարկի տակ ապրող բարեկամների համար», — պատմել է Գվանցա Ինցկիրվելին Բաթումիից:

Մեծ տուգանքների սպառնալիքի տակ (մոտ հազար դոլար) ոստիկանությունը ստիպել է հեռանալ շուկայի առևտրականներին: Երկրում բոլորը հասկանում են, որ սա բոլորովին հուսահատ միջոցառում է, որը բառացիորեն սովի է դատապարտում տասնյակ հազարավոր մարդկանց, բայց կարող է դանդաղեցնել համաճարակը:

Թերևս, այս միջոցառումների շնորհիվ Վրաստանին հաջողվում է իրավիճակը հսկողության տակ պահել: Մինչ օրս երկրում գրանցվել է 214 դեպք, նրանցից 50-ը ապաքինվել են, երեքը՝ մահացել: Սա զգալիորեն ավելի քիչ է, քան հարևան Հայաստանում և Ադրբեջանում. երկու երկրներում էլ վարակվածների թիվը մոտ է հազարին:

Օրենքը գրված չէ

Երկրում միակ վայրը, որտեղ հնարավոր է անպատիժ խախտել արտակարգ դրության բոլոր պահանջները, եկեղեցին է:

Ապրիլի 7-ին ուղղափառները նշում էին Ավետման տոնը: Լքված և տխուր Թբիլիսիում առաջվա նման անհոգ էին միայն եկեղեցիները. բոլոր եկեղեցիներում բազմամարդ տոնակատարություններ էին անցկացվում, և միայն դրանցից մի քանիսում էին հատուկ նշումներ արված հատակին, որպեսզի հավատացյալները հեռավորություն պահպանեին:

Հենց այդ տոնական օրը հայտնի դարձավ, որ կորոնավիրուսով վարակվել է հոգևորականներից մեկը: Նա Թբիլիսիի կենտրոնում գտնվող Սուրբ Նիկոլայի եկեղեցու սարկավագն է: Արդյոք ծխականների շրջանում վարակվածներ կան, թե ոչ, դեռևս անհայտ է, բայց հաղորդվում է, որ սարկավագը հասցրել է վարակը փոխանցել իր ընտանիքի անդամներին:

Վրաստանում բոլոր վարակված շղթաները կոչվում են «բույլեր»: Այս բառը հաստատուն կիրառություն է ստացել, և սոցիալական ցանցերն այսօր ակտիվորեն քննարկում են նոր «եկեղեցական բույլը»: Նրա ի հայտ գալը կարծես ընդհանրապես չի շփոթեցրել եկեղեցականներին. նրանք շարունակում են պնդել իրենցը և խոստանալ, որ ի հեճուկս քիչ ուսումնասիրված վտանգավոր վիրուսի համաճարակի, տաճարների դռները բաց կմնան, հաղորդության ծեսը (որը ենթադրում է բոլոր մասնակիցների համար ընդհանուր մեկ գդալի օգտագործում) չի փոխվի, և հավատացյալները կկարողանան մասնակցել Զատկի տոնակատարությանը, չնայած երկրում հայտարարված պարետային ժամին:

Որոշ քահանաներ բացահայտ առաջարկում են հավատացյալներին հավաքվել Զատկի ծառայությանը նախքան պարետային ժամի սկիզբը և գնալ եկեղեցուց դրա ավարտից հետո, այսինքն` ամբողջ գիշերն անցկացնել եկեղեցում:

Աշխարհիկ իշխանությունները մեծ մասամբ լռում են, չնայած որոշ նախարարներ իրենց թույլ են տվել դեմ արտահայտվել: Օրինակ, փոխվարչապետ, ենթակառուցվածքների նախարար Մայա Ցկիտիշվիլին ասել է, որ այն քաղաքացիները, ովքեր Զատկի գիշերը կգնան եկեղեցի, միանգամից երկու կետով կխախտեն արտակարգ դրության ռեժիմը՝ երեքից ավելի մարդկանց հավաքվելու արգելքը և 21:00-ից հետո տանից դուրս գտնվելը: Նա ընդգծել է, որ սահմանափակումները վերաբերում են բոլոր քաղաքացիներին, և հոգևորականները բացառություն չեն:

Այդպիսի խախտումների համար տուգանք է նշանակված. դրա չափը տատանվում է մեկից մինչև հինգ հազար դոլար: Բայց Վրաստանում սովորական մարդու համար դեռ շատ դժվար է տուգանված քահանայի պատկերացնել: