Ստամբուլ․ Սուրբ Սոֆիան մզկիթի է վերածվել։ Լուսանկարներ և պատմություն

86 տարի անց Սուրբ Սոֆիայի տաճարը՝ Ստամբուլի գլխավոր խորհրդանիշներից մեկը, սրբատեղին և մուսուլմանական, և քրիստոնեական աշխարհի համար, զրկվել է թանգարանի կարգավիճակից և բացվել որպես մզկիթ։

2020 թ–ի հուլիսի 10–ին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ստորագրել է Սուրբ Սոֆիան մզկիթից թանգարան դարձնելու մասին Աթաթուրքի կառավարության 1934 թ–ի նոյեմբերի 14–ի որոշման չեղարկման վերաբերյալ Պետական խորհրդի որոշումը։

Դիմելով ժողովրդին՝ Էրդողանն ասել է, որ Սուրբ Սոֆիան հուլիսի 24-ից կսկսի գործել որպես մզկիթ: Դրա մուտքը կլինի անվճար և ազատ բոլորի համար՝ անկախ դավանանքից, ինչպես և Ստամբուլի մյուս կարևորագույն պատմական հուշարձանում ՝ Սուլթան Ահմեթ մզկիթում:

Նույն օրն այնտեղ տասնյակ տարիներ անց առաջին անգամ է ազան՝ աղոթքի կանչ, հնչել։

Սուրբ Սոֆիայի տաճարը Կոստանդնուպոլսում կառուցվել է 537 թ–ին։ Իր պատմության ընթացքում Սուրբ Սոֆիան կարգավիճակն արդեն չորրորդ անգամ է փոխում։

Սկզբից այն ուղղափառ տաճար էր, հետո՝ մզկիթ, հետո՝ թանգարան։

1453 թ–ին քաղաքը գրավելուց հետո Ֆաթեհ Սուլթան Մեհմեթ Երկրորդը հրաման արձակեց քաղաքի գլխավոր ուղղափառ տաճարը՝ Սուրբ Սոֆիայի եկեղեցին, մզկիթի վերածելու և Այա Սոֆիա վերանվանելու մասին։

Մինչև 1931 թ–ն Այա Սոֆիան գործում էր որպես մզկիթ։ 1934 թ–ին Թուրքիայի ղեկավարությունը պատմական հուշարձանը փակեց հոգևորական ծեսերի համար և դրան թանգարանի կարգավիճակ շնորհեց։ 1935 թ–ից հուշարձանը բացվեց որպես թանգարան։

• Թուրքիայի նախագահը դեմ է Youtube–ին, Twitter–ին և Netflix–ին։ Ինչո՞ւ և ո՞վ է հաղթում

• Ղարաբաղ․ ինչո՞ւ են հայերը մզկիթ վերականգնում

• Եկեղեցի, որն ապաստան է տվել տրանսգենդերի։ Տեսանյութ

• Հրաժարում պատվաստումներից, հոմոֆոբիա, ռուսամետություն․ արդյո՞ք եկեղեցին խոչընդոտում է Վրաստանի արևմտամետ ուղղվածությանը

Էրդողանի կառավարման տարիներին Սուրբ Սոֆիան մզկիթի վերածելու հարցը մեկ անգամ չէ որ հայտնվել է օրակարգում։

Դեռևս 2005 թ–ին Թուրքիայի գերագույն դատական մարմինը՝ Պետական խորհուրդը, մերժել էր Հիմնադրամների, պատմական հուշարձանների և շրջակա միջավայրի սպասարկման կազմակերպության այդ պահանջով հայցը։

Սուրբ Սոֆիայի թանգարանի կարգավիճակի չեղարկման հավանականությունը թուրքական հասարակությունում ակտիվորեն քննարկվում է արդեն երկար ժամանակ։ Ըստ սոցիալական ցանցերի՝ մեծ մասը կողմ է, որ հուշարձանը մզկիթ դառնա։ Թեև այդ գաղափարի հակառակորդները նույնպես քիչ չեն։

Սուրբ Սոֆիայի և դրա շուրջ կատարվող քաղաքական և կրոնական իրադարձությունների մասին։