«Հարավային Կովկասում ապակայունացման մտահոգություններ կան»․ Փաշինյան
Փաշինյանի ելույթը Արևելյան տնտեսական համաժողովին
«Միջազգային հանրության և Ռուսաստանի ուշադրությունը կենտրոնացած է Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակի վրա։ Կան հստակ մտահոգություններ, որ դա կարող է բերել ապակայունացման Հարավային Կովկասում»,- Արևելյան տնտեսական 7-րդ համաժողովի ընթացքում հայտարարել է Հայաստանի վարչապետը։ Նիկոլ Փաշինյանը հույս է հայտնել, որ Ռուսաստանի, ինչպես նաև այլ գործընկերների հետ սերտ համագործակցության շնորհիվ կստացվի կառավարել և վերահսկողության տակ պահել տարածաշրջանային իրավիճակը։
Վլադիվոստոկում տեղի է ունեցել «Բազմաբևեռ աշխարհի ճանապարհին» թեմայով Արևելյան տնտեսական 7-րդ համաժողովի լիագումար նստաշրջանը: Դրան մասնակցել են նաև Ռուսաստանի Դաշնության նախագահը, Մյանմայի, Մոնղոլիայի վարչապետները, Չինաստանի ժողովրդական ներկայացուցիչների համաչինական ժողովի մշտական կոմիտեի նախագահը: Հեռավար կերպով ելույթով են հանդես եկել Հնդկաստանի, Մալայզիայի և Վիետնամի վարչապետները:
Համաժողովի լիագումար նիստի ժամանակ վարչապետ Փաշինյանը հանդես է եկել ելույթով՝ անդրադառնալով նաև հայ-ադրբեջանական և հայ-թուրքական գործընթացներին։ Փաշինյանը շեշտել է, որ Մոսկվայի աջակցությունն է ակնկալում ինչպես Թուրքիայի և Արբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորման, այնպես էլ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության լուծման հարցերում։
JAMnews-ն առանձնացրել է վարչապետի ելույթի կարևորագույն դրվագները։
Լուսանկարները՝ վարչապետի պաշտոնական կայքից
«Աշխարհը բարդ ժամանակներ է ապրում»
Կառավարության ղեկավարի խոսքով՝ աշխարհը, այդ թվում՝ Հարավային Կովկասն ապրում է բարդ ժամանակներ, բայց «ե՞րբ են ժամանակները հեշտ եղել»։ Կարծում է՝ մարդկության պատմությունը բարդ ժամանակաշրջանների շղթա է․
«Այդ իսկ պատճառով մարդկությունը հորինել է այլ բանաձև, որ ցանկացած ճգնաժամային իրավիճակ բերում է նոր վտանգներ և ստեղծում նոր հնարավորություններ: Հիմա երկրների և կառավարությունների գլխավոր խնդիրն է՝ ինչպե՞ս կառավարել վտանգները և ինչպե՞ս նկատել ու օգտագործել հնարավորությունները»։
«Ի՞նչ կապ ունի Հայաստանը Հարավարևելյան ֆորումի և Հեռավոր Արևելքի հետ»
Վարչապետ Փաշինյանի խոսքով՝ լոգիստիկ սխեմաները փոխվում են «դրամատիկ կերպով»։ Կարծում է՝ Հայաստանի համար բացվել և բացվելու են նոր հնարավորություններ․
«Հակառակ ամեն ինչի՝ Արևելքից Արևմուտք, Արևմուտքից Արևելք ապրանքների հոսքը չի դադարի, Հյուսիսից Հարավ և Հարավից Հյուսիս՝ ևս: Եվ եթե քարտեզին նայենք, ակնհայտ է, որ Հայաստանը գտնվում է այդ ուղիների խաչմերուկում։ Եվ մենք կարծում ենք, որ այստեղ իսկապես հնարավորություն կա, որը պետք է օգտագործենք»։
Հայաստանի վարչապետը հիշեցրել է անկախ Հայաստանի պատմության մեջ իրականացվող ամենախոշոր՝ Հյուսիս-Հարավ տրանսպորտային նախագծի մասին՝ ընդգծելով, որ այն երկիրը կապելու է հարավային հարևան Իրանի և հյուսիսային հարևան Վրաստանի հետ։
Նախնական հաշվարկներով՝ 490 կիլոմետրանոց մայրուղու կառուցումը գնահատվել է ավելի քան երկու միլիարդ դոլար։ ԵՄ-ն դրա կառուցման համար կտրամադրի 600 մլն եվրո։ Հյուսիսից մայրուղին Հայաստանը կկապի Վրաստանին և դրանով ելք կապահովի դեպի Սև ծով և եվրոպական երկրներ։ Հարավից մայրուղին երկիրը կապելու է Իրանի հետ։ Այս նախագծի շնորհիվ Հայաստանը կարող է դառնալ տարանցիկ երկիր։
«Ռուսաստան-Ադրբեջան գործընկերությունը հնարավորություններ է ստեղծում»
Անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական բանակցություններին՝ Փաշինյանն ընդգծել է, որ Բաքվի հետ ինտենսիվ շփումներ կան, այդ թվում՝ «Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապված»։ Հայաստանի ղեկավարն ակնկալում է, որ Ռուաստանը կաջակցի բանակցություններին և ոչ միայն որպես Հայաստանի ռազմավարական դաշնակից։
«Ռուսաստանի Դաշնությունը շատ մոտ գործընկեր է Ադրբեջանի համար, ինչը ևս ստեղծում է հնարավորություններ: Ես ուզում եմ ընդգծել Ռուսաստանի Դաշնության կարևոր դերը՝ որպես ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում համանախագահող երկիր»,- շեշտել է Փաշինյանը:
«Հայաստան-Թուրքիա․ կրկին ՌԴ աջակցությամբ»
Արևելյան տնտեսական 7-րդ համաժողովի նիստի ժամանակ ունեցած ելույթում Փաշինյանը կարճ անդրադարձել է նաև հայ-թուրքական կարգավորման գործընթացին։ Հայաստանի վարչապետը տեղեկացրել է, որ երկխոսություն է սկսվել և հույս հայտնել, որ «Ռուսաստանի աջակցությամբ» հարաբերությունները կկարգավորվեն։
«Միջազգային առևտրային նոր ուղիներ կբացվեն»
Իր ելույթում Փաշինյանն ընդգծել է, որ Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետերի համանախագահությամբ գործող՝ տարածաշրջանում բոլոր տնտեսական և տրանսպորտային կապերն ապաշրջափակելու հարցով եռակողմ խմբի աշխատանքներում առաջընթաց է նկատում, սակայն «ամեն ինչ լուծված չէ»․
«Պետք է լուծել իրավական հարցերը, թե ինչպիսի իրավական կարգավորումներով պետք է աշխատեն այդ ճանապարհները: Դիրքորոշումը հստակ է՝ բացվող ճանապարհները պետք է գործեն այն երկրների լիակատար ինքնիշխանության ներքո, որոնց տարածքներով այդ ճանապարհներն անցնում են»:
Ապաշրջափակումը 2020 թ․-ի նոյեմբերին ստորագրված եռակողմ հայտարարության դրույթներից մեկն է։ Հայաստանի ղեկավարի խոոսքով՝ թեև նախագիծը վերաբերում է Հայաստանին և Ադրբեջանին, բայց գլոբալ առումով այն ենթադրում է «միջազգային առևտրային նոր ուղիների բացում»։
«Այդ նախագիծը ոչ միայն կարևոր է տարածաշրջանային երկրների՝ Հայաստանի, Իրանի, Ադրբեջանի և Թուրքիայի, այլև Ռուսաստանի, Հեռավոր Արևելքի երկրների և Արևելքի, Աֆրիկայի երկրների համար»,- շեշտել է Փաշինյանը:
Նրա խոսքով՝ Հայաստանը հետաքրքրված է տրանսպորտային և տնտեսական ուղիների ապաշրջափակման հարցով և հույս ունի, որ «մոտ ապագայում Ռուսաստանի օգնությամբ» հնարավոր կլինի լուծել նաև այդ հարցը։
Փաշինյանի ելույթը Արևելյան տնտեսական համաժողովին
