«Հայ սահմանապահների չհանդիպելու որևէ տարբերակ չկա»․ Երևանի արձագանքն Ալիևին
Հայ սահմանապահներ կլինե՞ն ապաշրջափակվող ճանապարհին
«Ադրբեջանական բեռներն ու Ադրբեջանի քաղաքացիները չպետք է հայ սահմանապահների կամ որևէ մեկի հետ առնչվեն։ Ֆիզիկական շփում չպետք է լինի, պետք է լինեն երաշխավորված անվտանգության միջոցներ, որպեսզի մեր ժողովուրդը և բեռները ազատորեն անցնեն»,- հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն ու հավելել՝ այդ պահանջն է ձևակերպել նաև Աբու Դաբիում Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպման ժամանակ։
Հայկական կողմը շարունակում է պնդել՝ դեմ է Բաքվի «անխոչընդոտ անցման» պահանջին, որն իրենից ենթադրում է արտատարածքային ճանապարհի տրամադրում։ Հաղորդակցությունների ապաշրջափակումը պետք է տեղի ունենա երկու երկրների տարածքային ամբողջականության, ինքնիշխանության, իրավազորության լիարժեք հարգման և փոխադարձության սկզբունքով։
«Աբու Դաբիում և դրանից առաջ կամ դրանից հետո որևէ այլ տարբերակ Հայաստանի Հանրապետությունը չի քննարկել և չի քննարկելու։ Ադրբեջանի նախագահի ասածը, թե Ադրբեջանի քաղաքացիները չպետք է հանդիպեն հայկական սահմանապահ ծառայությանը, դուրս է տեղի ունեցած քննարկումների տրամաբանությունից։ Դա, ըստ էության, թաքնված տարածքային պահանջ է ՀՀ-ի նկատմամբ, ինչը ընդունելի չի կարող լինել և հակասում է մինչև այս տեղի ունեցած բանակցությունների, համաձայնությունների ոգուն և տառին»,- հայտարարել է վարչապետի խոսնակ Նազելի Բաղդասարյանը։
Բոլոր մանրամասները
- «ՀՀ-ի ճանապարհների արտապատվիրակմամբ հետաքրքրված է ոչ միայն ԱՄՆ-ն, այլև ԵՄ-ն»․ Փաշինյան
- Ապաշրջափակման ԱՄՆ-ի առաջարկը. զարգացումներ Մոսկվա-Բաքու լարվածության ֆոնին
- «Էրդողանի հայտարարությունը վկայում է Թուրքիա-ՌԴ գործարքի մասին». կարծիք Երևանից
Ալիև․ «Չհամաձայնելու դեպքում Հայաստանը կկորցնի տարանցիկ երկիր դառնալու շանսերը»
Հայաթափված Ստեփանակերտում կազմակերպված մեդիաֆորումի ժամանակ լրագրողներն Ադրբեջանի նախագահից հետաքրքրվել են՝ ի՞նչ դիրքորոշում ունի Բաքուն ապաշրջափակման ամերիկյան առաջարկի և ճանապարհի հնարավոր «վարձակալության» մասին։ Ալիևը պատասանել է՝ այդ հարցը Հայաստանի իշխանությունը պետք է որոշի․
«Ինչ վերաբերում է մեզ, մեր տարածքում ո՛չ արտաքին օպերատոր է լինելու, ո՛չ էլ վարձակալություն»։
Ալիևի խոսքով՝ այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքը» կլինի զարկերակ, որն իրար կկապի շատ երկրներ, հատկապես «աշխարհաքաղաքական վերջին փոփոխությունների պարագայում, երբ տարանցիկ մյուս ճանապարհները դառնում են առավել խնդրահարույց»։
«Զանգեզուրի միջանցքը սկզբնական շրջանում 15 մլն տոննա բեռ փոխադրելու ներուժ ունի։ Մենք գործնականում ավարտում ենք երկաթգծի շինարարությունը՝ մինչև Հայաստանի ու Իրանի հետ մեր սահմանակետ։ Եվ մեկ տարուց էլ պակաս ժամանակահատվածում, գուցե՝ հաջորդ տարվա գարնանը այդ երկաթգծի ադրբեջանական հատվածը կառուցված կլինի»,- հայտարարել է նա։
Ադրբեջանի նախագահը, հերթական անգամ, պնդել է՝ հայկական կողմն անցած տարիներին այդ ուղղությամբ ոչ մի աշխատանք չի տարել, ավելին՝ հարցը «միտումնավոր» հանվել է օրակարգից։ Իլհամ Ալիևը սպառնացել է Երևանին՝ ասելով․
«Եթե հիմա էլ հայկական կողմը համաձայնության չգա, Հայաստանը կկորցնի տարանցիկ երկիր դառնալու շանսերը։ Եթե նրանք ապագայում էլ արգելափակեն այս գործընթացը, կհայտնվեն ոչ միայն տրանսպորտային, այլև որոշ առումով քաղաքական մեկուսացման մեջ»։
Երևանի արձագանքը
«ՀՀ-ն չի կարող չիմանալ՝ ո՞վ մուտք գործեց իր տարածք, դուրս եկա՞վ, թե՞ ոչ»
Ալիևի հայտարարությունները «Արմենպրես» գործակալության համար մեկնաբանել է Փաշինյանի խոսնակ Նազելի Բաղդասարյանն ու վստահեցրել՝ միջանցքային տրամաբանությունը որևէ մեկի հետ քննարկման առարկա չէ։ Շեշտել է՝Հայաստանը ինչպես Ադրբեջանի, այնպես էլ միջազգային մյուս գործընկերների հետ քննարկում է իր հեղինակած «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը։
Նրա փոխանցմամբ՝ հաղորդակցությունների բացման համատեքստում հայկական կողմը՝
- ակնկալում է Ադրբեջանի տարածքով ՀՀ-ի Սյունիքի մարզի և ՀՀ մնացած մասի միջև, ինչպես նաև երրորդ երկրներից և դեպի երրորդ երկրներ տրանսպորտային հաղորդակցության ապաշրջափակում,
- պատրաստ է իր տարածքով ապահովել Ադրբեջանի արևմտյան շրջանների և Նախիջևանի միջև, ինչպես նաև Ադրբեջանից դեպի երրորդ երկրներ և երրորդ երկրներից տրանսպորտային հաղորդակցությունը։
«Ինչպես վարչապետ Փաշինյանը նշել է իր ասուլիսում, ՀՀ-ի տարածք մուտք գործող, այդ թվում՝ տարանցիկ բեռները և քաղաքացիները պետք է անցնեն պարտադիր մաքսային և սահմանային հսկողություն՝ միջազգայնորեն ընդունված չափանիշներով։ ՀՀ-ն չի կարող չտիրապետել տեղեկատվությանը, թե ով մուտք գործեց իր տարածք, մուտք գործելուց հետո արդյո՞ք դուրս եկավ, թե ոչ»,- ասել է Բաղդասարյանը։
Նշել է նաև, որ չի կարող չստուգվել քաղաքացիների և նրանց ներկայացրած փաստաթղթերի համապատասխանությունը։ Ընդ որում, անհամապատասխանության դեպքում նրանց մուտքը ՀՀ տարածք չի կարող թույլատրվել։
«Մաքսանենգության և արգելված ապրանքների շրջանառության աղբյուր կարող է բացվել»
Վարչապետի խոսնակն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ տարանցիկ բեռների և դրանց՝ ՀՀ մուտք ու ելքի մասին տեղեկատվություն չունենալու պարագայում կարող է մաքսանենգության և արգելված ապրանքների շրջանառության անվերահսկելի աղբյուր բացվել.
«Օրինակ՝ եթե քիմիական նյութերով բեռնված վագոն կամ բեռնատար վթարվի, դրա հետևանքները կրելու է մեր երկիրը և այդ հետևանքների վերացմամբ զբաղվելու են ՀՀ համապատասխան ծառայությունները»։
Բաղդասարյանը շեշտել է՝ Հայաստանի տարածքը հատելիս երկրի համապատասխան ծառայություններին չհանդիպելու որևէ տարբերակ չկա․
«Ինչպես Հայաստանը, այնպես էլ Ադրբեջանն ունեն միջազգային մի շարք պարտավորություններ, օրինակ՝ սեփական տարածքում միջազգային հանցավորության տարբեր դրսևորումները կանխարգելելու և հակազդելու վերաբերյալ։ Իսկ նման պարտավորությունները պետություններն իրացնում են՝ ի թիվս այլնի, իրենց մաքսային ու սահմանային ծառայությունների միջոցով»։
Հիշեցրել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունն այն մասին, որ երկրի համապատասխան ծառայությունների հետ «հանդիպումները» ՀՀ-ի սահմանային և մաքսային կետերում կարող են տեղի ունենալ ժամանակակից տեխնոլոգիաների կիրառմամբ, երբեմն առանց կոնտակտի, կենսաչափական անձնագրերով ու բեռների առցանց հայտարարագրմամբ ու սքանավորմամբ։ Արձանագրել է՝ Հայաստանի տարածքով անցնող վագոնները պետք է նաև կապարակնքվեն «դրանցից մաքսանենգ ապրանքների արտանետումը բացառելու համար»։
Նազելի Բաղդասարյանը նաև խոսել է տարանցման համար սահմանված վճարների մասին, որոնք տարբեր են երկաթուղու, խողովակաշարերի, բեռնատար և մարդատար մեքենաների անցման համար։ Այդ վճարներն, ըստ նրա, միջազգայնորեն ընդունված են, և երբեմն երկրները փոխադարձության սկզբունքով համաձայնության են գալիս տարիֆների վերաբերյալ․
«Բոլոր դեպքերում համապատասխան համաձայնեցված վճարներ պետք է վճարվեն, և ՀՀ պետական բյուջեն պետք է եկամուտներ ստանա տրանսպորտային հաղորդակցությունների վերագործարկումից»։
«ՀՀ-ն պատրաստ է ապահովել տարանցման անվտանգությունը»
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը մեդիաֆորումի ընթացքում պնդել էր, թե Հայաստանը պետք է «անխոչընդոտ ու անվտանգ մուտք ապահովի Ադրբեջանից՝ Ադրբեջան [Նախիջևան]»։ Հայկական կողմն անդրադարձել է նաև հայտարարության անվտանգային բաղադրիչին․
«Հայաստանի Հանրապետությունը պատրաստ է ապահովել տարանցման անվտանգությունը՝ թե՛ բեռների, թե՛ տրանսպորտային միջոցների, թե՛ խողովակաշարերի, թե՛ մալուխների և թե՛, իհարկե, ուղևորների համար»։
Փաշինյանի խոսնակն ընդգծել է՝ «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագծի համաձայն՝ հաղորդուղիների համար նախատեսվել են նաև «անվտանգության լրացուցիչ մեխանիզմներ», այդ թվում՝ Ազգային անվտանգության ծառայության կազմում հատուկ ստորաբաժանման ստեղծում։
Նազելի Բաղդասարյանի խոսքով՝ ամեն երկիր ինքն է որոշում իրեն հարմար ներդրումային սխեմաները, սակայն ներդրումային որևէ սխեմա [նկատի ունի ամերիկյան առաջարկը] չի կարող լինել ՀՀ տարածքային ամբողջականությունից, ինքնիշխանությունից և իրավազորությունից անդին։
«Բաքվի հետ համաձայնությունների ձեռքբերումից անմիջապես հետո երկաթուղու շինարարությունը կմեկնարկի»
Արձագանքելով Հայաստանի տարածքում երկաթուղու կառուցման ուղղությամբ քայլեր չձեռնարկելու մասին մեղադրանքներին՝ նկատել է՝ դրանք հիմնավոր չեն։ Ըստ Բաղդասարյանի՝ Ադրբեջանի համար կառուցվող երկաթուղին ունի նաև ներքին նշանակություն՝ Բաքուն և երկրի արևմտյան շրջանները կապում է իրար․
«Հայաստանը Սյունիքի մարզում 42 կմ երկարությամբ երկաթուղի կառուցելու շարժառիթ կունենա միայն Ադրբեջանի հետ համաձայնության պարագայում. այդ երկաթուղին առանց Ադրբեջանի հետ համաձայնության չի կարող օգտագործվել նույնիսկ ՀՀ-ի ներքին բեռնափոխադրումների համար»։
Հայաստանի վարչապետի խոսնակը վստահեցրել է՝ նման համաձայնությունների ձեռքբերումից անմիջապես հետո երկաթուղու շինարարությունը կմեկնարկի, նախապատրաստական աշխատանքներ արդեն իսկ տարվում են։
Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram
Հայ սահմանապահներ կլինե՞ն ապաշրջափակվող ճանապարհին
