Հայաստանի ատոմակայանը կշարունակի աշխատել և կհամալրվի նոր էներգաբլոկով

Հայաստանում կկառուցվի նոր ատոմային էներգաբլոկ, որը տարեկան կարտադրի 600 մեգավատտ էներգիա: Դա թույլ կտա պահպանել երկրում արտադրվող էներգիայի ծավալները:

• Արդյո՞ք պետք է փակել ատոմակայանը Հայաստանում: Եվ արդյո՞ք պետք է նորը կառուցել

• Հայաստանի էներգետիկ անվտանգության մասին

Անհրաժեշտ է երկարաձգել ատոմակայանի շահագործումը

Մեծամորի ատոմակայանն արդեն երկար ժամանակ վեճերի առարկա է: Ոորոշ միջազգային կառույցներ, այդ թվում Եվրամիությունը, պնդում են, որ ատոմակայանը պետք է փակվի կամ արդիականացվի: Քննարկումների ակտիվացման առիթ դարձավ Հայաստանի և Եվրամիության միջև Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության մասին համաձայնագիրը:

Համաձայն Էներգետիկ համագործակցության և ատոմային անվտանգության մասին բաժնի՝ հայկական կողմը պարտավորվում է փակել ատոմակայանը և իրականացնել դրա փոխարինումը նոր արտադրական կարողություններով: Բայց երկրի իշխանություններն արդեն հայտարարել են, որ շահագործման ժամկետները կերկարացվեն, քանի որ այժմ Հայաստանն ի վիճակի չէ նոր ատոմակայան կառուցել կամ փոխարինել եղած արտադրական կարողությունները:

Այս պահին տարվում են աշխատանքներ, որոնք թույլ կտան երկարաձգել ատոմակայանի անվտանգ շահագործումը: Սակայն, առայժմ հայտնի չէ, թե ինչքանով կերկարձգվի այդ ժամկետը:

Բացի այդ, նախատեսվում է կառուցել նոր էներգաբլոկ: Ավելի վաղ հաղորդվում էր, որ այն կառուցելու համար Հայաստանին պետք կլինի գտնել 5 միլիարդ դոլար:

Ատոմակայանը կփակվի այն ժամանակ, երբ կհաջողվի փոխարինել արտադրական կարողությունները

Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ ատոմակայանի փակման հարց օրակարգում չկա: ԵՄ-ի հետ համաձայնագիրը չի նախատեսում ատոմակայանի փակում․

«Ես ցանկանում եմ փաստել, որ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության մասին Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրում ատոմակայանի փակման հարցը կապակցված է համարժեք հզորությամբ էներգիայի աղբյուրների ստեղծման հետ: Մեր օրակարգում դրված է ոչ թե ատոմակայանի փակման, այլ փոխարինող համարժեք արտադրական կարողությունների ստեղծման հարցը»:

Մեծամորի ատոմակայանի մասին

Մեծամորի ատոմակայանն արդեն ավելի քան 20 տարի մնում է առանցքային օղակ հանրապետության էներգետիկ անվտանգության համակարգում: Այն ապահովում է Հայաստանում վերամշակվող էլեկտրաէներգիայի մոտ 40%-ը և համարվում է ռազմավարական նշանակություն ունեցող կառույց:

Ատոմակայանը շահագործման է հանձնվել 1977թ.: Երկրի հյուսիսում 1988թ. կործանիչ երկրաշարժից հետո ԽՍՀՄ նախարարների խորհուրդը և Հայաստանի ԽՍՀ նախարարների խորհուրդը որոշում ընդունեցին դադարեցնել ատոմակայանի աշխատանքները: Դա կապված էր հետցնցումների հավանականության հետ:

Սակայն հինգ տարի հետո՝ 1993թ., անկախ Հայաստանի իշխանությունները վերագործարկեցին ատոմակայանի երկրորդ էներգաբլոկը: Էլեկտրաէներգիայի այլ իրական աղբյուրների բացակայության պայմաններում դա միակ ուղին էր՝ դուրս գալու էներգետիկ ճգնաժամից, որը սկսվել էր ԽՍՀՄ անկումից և Թուրքիայի ու Ադրբեջանի կողմից շրջափակումից հետո:

Ատոմային էներգիան շարունակում է կարևոր տեղ զբաղեցնել Հայաստանի ընդհանուր էներգետիկ համակարգում և համարվում է երկրի էներգետիկայի զարգացման ռազմավարական ուղղություն: