Մարտեր Արցախում։ 2020 թ-ի հոկտեմբերի 23 ռեպորտաժները, տեսանյութերը, լուսանկարները

ԱՄՆ նախագահն, ըստ ամենայնի, նկատի է ունեցել ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի և Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանի և Ջեյհուն Բայրամովի հետ հանդիպումները։ ԱԳՆ ղեկավարների հետ բանակցությունները կայացել են այսօր։

Թրամփը հաղորդել է նաև, որ մասնակցում է ղարաբաղյան հակամարտության բանակցային գործընթացին, սակայն չի հստակեցրել, թե արդյո՞ք խոսել է երկու երկրների առաջնորդների հետ։

«Չեմ ուզում խոսել», — ասել է ԱՄՆ նախագահը։

Սակայն նա խոսել է Հայաստանի և հայերի մասին․

«Մենք խոսում ենք Հայաստանի հետ։ Մենք շատ լավ հարաբերություններ ունենք Հաայստանի հետ։ Այնտեղ շատ լավ մարդիկ են ապրում։ Շատ նպատակասլաց, անհավանական մարդիկ։ Տեսնենք, թե ինչ կլինի»։

Այսօր Վաշինգտոնում կայացել է Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովի և ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի հանդիպումը։ Կողմերը քննարկել են Ղարաբաղում իրավիճակի սրացումը։ «Քննարկվել է ղարաբաղյան հարցում հայկական կողմի ապակառուցողական քաղաքականությունը, Ադրբեջանի խաղաղ բնակչության հրետակոծումը, Հայաստանի կողմից օտարերկրյա վարձկանների և ահաբեկիչների հավաքագրումը», — ասված է Ադրբեջանի ԱԳՆ հաղորդագրությունում։ Բացի այդ, կողմերը կարծիքներ են փոխանակել երկկողմ հարաբերությունների մասին։

Խաղաղ բնակավայրի հրետակոծման ժամանակ ադրբեջանական կողմը կիրառել է մարտական ավիացիա, հաղորդում է ծառայությունը։

Բացի այդ, գերատեսչության հայտարարությունում ասվում է, որ ավելի վաղ Ադրբեջանի ԶՈւ-ն «Գրադ» կայանքից հրթիռակոծել է Քաշաթաղի շրջանի Քարեգահ համայնքի տարածքը, այնուհետև Քարեգահ-Բերձոր ճանապարհահատվածը։

Նյութական վնասներից բացի` խաղաղ բնակչության շրջանում տուժածներ չկան։

«Ռազմական որևէ օբյեկտ այս տարածքում չկա», — ասված է Արցախի արտակարգ իրավիճակների պետական ծառայության հաղորդագրությունում։

Ադրբեջանի նախագահը հայտարարել է չորս շրջաններում ևս 13 բնակավայրերի նկատմամբ ադրբեջանական բանակի վերահսկողության սահմանման մասին։

Թվիթերում նա թվարկել է հետևյալ բնակավայրերը․

Խոջավենդի շրջան․ Դոլանար և Բունյադլի գյուղերը,

Ջաբրայիլի շրջան․ Դաղ Թումաս, Նյուսյուս, Խալաֆլի, Մինբաշիլի, Վեյսելլի գյուղերը,

Զանգելանի շրջան․ Վենեդլի  և Միրզահասանլի գյուղերը,

Գուբաթլիի շրջան․ Զիլանլի, Քյուրդ Մահրըզլի, Մուղանլի և Ալաղուրշաղ գյուղերը։

Արայիկ Հարությունյանը բաց նամակ է գրել Ռուսաստանի նախագահին։ Արցախի նախագահն անդրադարձել է «Վալդայի» համաժողովին Վլադիմիր Պուտինի վերջին ելույթին․

«Դուք նշել եք Ձեր ելույթում. «Այս հակամարտությունը սկսվեց ոչ թե որպես միջպետական հակամարտություն և տարածքների համար պայքար, այն սկսվեց էթնիկ դիմակայությունից: Ցավոք, սա փաստ է. Սումգայիթում, ապա Լեռնային Ղարաբաղում հայ ժողովրդի դեմ դաժան հանցագործություններ էին իրագործվել: Եվ այս ամենը մենք պետք է հանրագումարում հաշվի առնենք»։

Դժբախտաբար, այս ցեղասպան  քաղաքականությունն Ադրբեջանը շարունակում է առ այսօր: Խնդրում ենք Ձեզ գործադրել բոլոր հնարավոր ջանքերն ադրբեջանաղարաբաղյան հակամարտության գոտում պատերազմի դադարեցման և քաղաքական գործընթացների վերսկսման ուղղությամբ»։

• «Արդեն ոչ պակաս, քան հինգ հազար մարդ է զոհվել երկու կողմից»․ Պուտինը՝ ղարաբաղյան պատերազմի մասին

Human Rights Watch միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպության փորձագետները 2020 թ-ի հոկտեմբերին փաստագրել են Լեռնային Ղարաբաղում քաղաքացիական բնակավայրերի դեմ կասետային զինամթերքի կիրառման չորս դեպք։

«Կասետային զինամթերքի շարունակական կիրառումը խիտ բնակեցված շրջաններում՝ ի ցույց է դնում խաղաղ բնակիչների անվտանգության աղաղակող անտեսումը։ Կասետային զինամթերքը ոչ մի դեպքում չպետք է կիրառվի որևէ մեկի կողմից, առավելևս՝ քաղաքներում՝ քաղաքացիական բնակչության համար կանխատեսելի և անընդունելի վնասի պատճառով», — ասել է Human Rights Watch-ի սպառազինության հարցերով վարչության տնօրեն և կասետային զինամթերքի հարցերով կոալիցիայի նախագահ Սթիվեն Գուսը։

Կազմակերպությունն ուսումնասիրել է հրթիռների մնացորդները, պայթած զինամթերքի բեկորներն ու մասերը, ինչպես նաև լուսանկարները, որոնք ապացուցում են Հադրութում կասետային զինամթերքի կիրառումը։ Human Rights Watch-ը մի քանի անգամ դիմել է Ադրբեջանի կառավարությանը՝ խնդրելով թույլտվություն տրամադրել իր տարածք մուտք գործելու համար՝ տեղում հետաքննություն անցկացնելու նպատակով, սակայն մինչ օրս չի ստացել այն։

Ադրբեջանի գլխավոր դատախազության հաղորդագրության համաձայն՝ ռազմական գործողությունների մեկնարկից ի վեր Ադրբեջանում զոհվել է 63 խաղաղ բնակիչ, ևս 298 մարդ վիրավորվել է։

Այսօր օրվա երկրորդ կեսին ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն առանձին-առանձին կհանդիպի Ադրբեջանի և Հայաստանի արտգործնախարարների հետ։

Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովի հետ հանդիպումը պլանավորված է 17.30-ին (15:30 CET), Հայաստանի ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի հետ հանդիպումը՝ 18:30-ին (16:30 СЕТ)։

«Հոկտեմբերի 22-ին ողջ օրվա ընթացքում և լույս 23-ի գիշերը մարտական գործողություններն Աղդերե, Ֆիզուլի-Հադրութ-Ջաբրայիլ և Գուբաթլի ուղղություններով շարունակվել են տարբեր ինտենսիվությամբ։ Հակառակորդը հրետակոծել է ադրբեջանական բանակի պաշտպանական դիրքերը հրազենով, ականանետներով և հրանոթներով։

Ներկա պահին մարտերը շարունակվում են ճակատի ողջ երկյանքով», — ասված է Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության մամուլի ծառայության հաղորդագրությունում։

Գիշերը ճակատում պահպանվել է սովորական լարվածությունը, իսկ որոշ հատվածներում հրետանային մարտեր են ընթացել:

Ըստ Ղարաբաղի պաշտպանության նախարարության՝ «ՊԲ ստորաբաժանումների կողմից շարունակվում է վարձկան-ահաբեկիչներից կազմված թշնամական դիվերսիոն խմբերի հայտնաբերման և ոչնչացման գործողությունը»:

Պաշտպանության նախարարության հաղորդագրության մեջ ասվում է նաև, որ երեկ երեկոյան, «հերթական անգամ կոպտորեն խախտելով միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերը, թշնամական ուժերը հրետակոծել են Ասկերանը, իսկ կեսգիշերին՝ կրկին  թիրախավորել Մարտունին»:

Մարտունի քաղաքի, Կարմիր Շուկա գյուղի և հարակից մի շարք այլ գյուղերի հրետակոծությունը ադրբեջանական զինուժի կողմից դեռ շարունակվում է:

Ղարաբաղի Արտակարգ իրավիճակների պետական ​​ծառայությունը հայտնում է, որ խաղաղ բնակիչներին ադրբեջանական զինուժը գնդակոծում է «Սմերչ» և «Գրադ» հրթիռային համակարգերով: Հրթիռային հարվածի արդյունքում՝ Մարտակերտում այրվել է բնակելի շենքի երկու բնակարան: Փրկարարներին հաջողվել է մարել կրակը՝ կանխելով դրա տարածումը, տուժածներ չկան:

Արցախում մարտերի 27-րդ օրը

• Ռուսաստանի նախագահն արտահայտել է իր դիրքորոշւմը հակամարտության վերաբերյալ․ «Մենք առանձնահատուկ կապեր ունենք և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի հետ»։ «[Թուրքիայի հետ] մեր դիրքորոշումները չեն համընկնում, քանի որ մենք կարծում ենք, որ վիճելի հարցերը պետք է լուծել ոչ թե զենքի օգնությամբ, այլ՝ բանակցությունների սեղանի շուրջ»։
• Ադրբեջանական բանակն արդեն վերահսկում է Իրանի հետ ողջ սահմանը, հաղորդել է Ադրբեջանի նախագահը։ Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը դա կտրականապես հերքել է և հայտարարել, որ ողջ սահմանի երկայնքով ինտենսիվ մարտեր են ընթանում։
• Հայաստանի վաչապետը պարզաբանել է, թե ինչ է նշանակում ղարաբաղյան հարցի դիվանագիտական լուծման անհնարինության մասին իր հայտարարությունը։ Հայաստանի համար որպես սկզբունքային հարց նա նշել է Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակը և ասել, որ Հայաստանը պատրաստ է փոխզիջման, Ադրբեջանը՝ ոչ։
• Ադրբեջանի նախագահը ճապոնական Nikkei թերթին տված հարցազրույցում մեկնաբանել է իր դիրքորոշումը․ «Պետք է ազատագրվեն Ադրբեջանի բոլոր շրջանները, բանակցություններում գլխավորը որոշելն է, թե երբ է դա տեղի ունենալու», «Լեռնային Ղարաբաղի հայերին կարող է մշակութային ինքնավարություն առաջարկվել»։
• Ադրբեջանը հայտարարել է, որ հայ զինվորականները փորձել են հրթիռային հարված հասցնել Օղուզ-Գաբալա-Բաքու ջրատարին, որը խմելու ջուր է մատակարարում Ապշերոնի թերակղզուն և ռազմավարական նշանակություն ունի։
• Բաքուն մեղադրել է Հայաստանին նրա տարածքից Ադրբեջանի հրթիռակոծման համար, Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունը կտրականապես հերքել է։
• Արցախի կանայք և երեխաները բողոքի ակցիա են անցկացրել Երևանում ԱՄՆ դեսպանատան մոտ և պահանջել ճանաչել Արցախի անկախությունն ու կանգնեցնել պատերազմը։

• Մարտեր Արցախում։ 2020 թ․հոտեմբերի 22-ի նորությունները, ռեպորտաժները, տեսանյութերն ու լուսանկարները