რატომ ჭიანურდება ცხინვალში გარდაცვლილი არჩილ ტატუნაშვილის ცხედრის გადმოსვენება? თბილისის პოზიცია
ცხინვალში, გაურვეველ ვითარებაში გარდაცვლილი საქართველოს მოქალაქის, არჩილ ტატუნაშვილის საქმესთან დაკავშირებით გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისი “სანდო და გამჭვირვალე გამოძიებას” ითხოვს:
„მოვუწოდებთ სანდო და გამჭვირვალე გამოძიებისკენ და მზად ვართ ხელი შევუწყოთ ამ პროცესს“ – ეს განცხადება გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესმა კომისარმა, ზეიდ რაად ალ ჰუსეინიმ საკუთარ ტვიტერზე გამოაქვეყნა.
საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, ჟენევაში იგეგმება საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის, მიხეილ ჯანელიძისა და ზეიდ რაად ალ ჰუსეინის შეხვედრა, სადაც სწორედ არჩილ ტატუნაშვილის საქმეზე იქნება საუბარი.
ხუთი დღე გავიდა ცხინვალში საქართველოს მოქალაქის, არჩილ ტატუნაშვილის საეჭვო გარდაცვალებიდან, თუმცა ჯერჯერობით სამხრეთ ოსეთის დე-ფაქტო ხელისუფლება გარდაცვლილის ცხედრის გადმოსვენებაზე უარს ამბობს.
საქართველოს მოქალაქეები, არჩილ ტატუნაშვილი, ლევან ქუტაშვილი და იოსებ პავლიაშვილი სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის წარმომადგენლებმა 2018 წლის 22 თებერვალს დააკავეს. ოსური მხარის ცნობით, დაკავებული არჩილ ტატუნაშვილი 23 თებერვალს ცხინვალის საავადმყოფოში “გულის უკმარისობით” გარდაიცვალა. თუმცა, ამ ვერსიის არ სჯერათ თბილისში. საქართველოს სახალხო დამცველის, ნინო ლომჯარიას ინფორმაციით, არჩილ ტატუნაშვილი ცხინვალის საავადმყოფოში უკვე გარდაცვლილი მიიყვანეს და სამედიცინო პერსონალის შეფასებით, დაზიანებები მიანიშნებდა, რომ იგი ნაცემი იყო.
სამხრეთ ოსეთის უშიშროების სამსახურის (КГБ) ცნობით, ტატუნაშვილის დაკავების მიზეზი გახდა ის, რომ, სავარაუდოდ, 2008 წლის ომში იგი საქართველოს მხარეს იბრძოდა და „ოსების გენოციდში“ მონაწილეობდა. უწყება ირწმუნება, რომ დაკავებულმა კითხვებზე პასუხის გაცემაზე უარი განაცხადა, ხოლო იზოლატორში გადაყვანისას წინააღმდეგობის გაწევა და ერთ-ერთი მილიციელისთვის იარაღის წართმევა სცადა.
ახალგორის რაიონის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელმა ნუგზარ თინიკაშვილმა საქართველოს საზოგადოებრივ მაუწყებელთან საუბრისას განაცხადა, რომ 34 წლის არჩილ ტატუნაშვილი ახალგორელი იყო, ის ხშირად გადადიოდა ახალგორში და იქ ხილითა და ბოსტნეულით ვაჭრობდა.
ტატუნაშვილის ოჯახის წევრებმა და მეგობრებმა 26 თებერვალს ნატახტართან, ცენტრალურ ავტობანთან აქცია გამართეს. მათ საქართველოს ხელისუფლებას მოუწოდეს გააკეთოს ყველაფერი იმისთვის, რომ რაც შეიძლება სწრაფად მოხდეს ცხედრის გადმოსვენება.
“იმიტომ აჭიანურებენ გადმოსვენებას, რომ ჩემი შვილი ნაწამებია, – განაცხადა არჩილ ტატუნაშვილის მამამ, გიორგი ტატუნაშვილმა, – ჩემი შვილი ტანჯვა-წამებით მოკლეს, ამიტომაც ჭიანურდება… მე კიდევ ველოდები ცხედრის გადმოცემას, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ვიდრე ცხედარს არ გადმოგვცემენ, არც ერთი რუსული მანქანა არ გაივლის ავტობანზე“, – განაცხადა გიორგი ტატუნაშვილმა.
არჩილ ტატუნაშვილის ცხედრის გადმოსვენების გაჭიანურებას საეჭვოდ მიიჩნევს საქართველოს სახალხო დამცველიც.
„ცხედრის გადმოცემის გაჭიანურება ემსახურება იმ მიზანს, რომ ექსპერტიზამ ვერ დაადგინოს გარდაცვალების გამომწვევი მიზეზები“, – აცხადებს ნინო ლომჯარია.
უშედეგოდ დასრულდა 26 თებერვალს სოფელ ერგნეთში გამართული შეხვედრა – ცხინვალის მხარემ საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლებს უარი უთხრა ცხედრის გადმოცემაზე, ვიდრე არ დასრულდება ექსპერტიზა. ცხინვალი აცხადებს, რომ ექსპერტიზისთვის შესაბამისი მასალები რუსეთში გააგზავნა.
ევროკავშირის მონიტორინგის მისიის მიერ მოწყობილ შეხვედრაზე ერგნეთში ქართული მხარე სამი მოთხოვნით მივიდა: ერთი ეხებოდა ტატუნაშვილის ცხედრის მყისიერ გადმოცემას, მეორე იმ მოქალაქეების მშვიდობიანად დაბრუნებას ქართული მხარის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე, ვინც ტატუნაშვილთან ერთად დააკავეს, ამჟამად კი ახალგორის რაიონში საკუთარ სახლებში იმყოფებიან. და მესამე – მოთხოვნა შეეხებოდა სიღრმისეული და გამჭვირვალე გამოძიების დაწყების აუცილებლობას მომხდარის გამო. ქართული მხარე ერგნეთის შეხვედრიდან ისე გამოვიდა, რომ მისი არც ერთი მოთხოვნა არ იქნა გათვალისწინებული და დაკმაყოფილებული.
თბილისში რუსული ექსპერტიზის შედეგებს უნდობლობას უცხადებენ და ამბობენ, რომ ერთადერთი ბერკეტი ცხინვალზე ზემოქმედების, საერთაშორისო თანამეგობრობის ჩართულობაა:
„საერთაშორისო საზოგადოებას უკვე მივაწოდეთ სრული ინფორმაცია. საპარლამენტო უმრავლესობამ მოახდინა რეზოლუციის ინიცირება, სადაც ჩვენ ვითხოვთ საერთაშორისო გამოძიების ჩატარებას ამ ფაქტთან დაკავშირებით და ასევე, ვითხოვთ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიებისა და მონიტორინგის მექანიზმების დაშვებას”, – აცხადებს საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი არჩილ თალაკვაძე.
საქართველოს უსაფრთხოების სამსახურის ანალიტიკური დეპარტამენტის უფროსის მოადგილის, კახაბერ ქემოკლიძის ინფორმაციით, ტატუნაშვილის ცხედარი ამ დრომდე ცხინვალში რჩება, რუსეთში კი მხოლოდ საექსპერტო მასალაა გაგზავნილი.
მომხდარზე პასუხისმგებლობას თბილისი რუსეთის ფედერაციას აკისრებს, ვინაიდან არჩილ ტატუნაშვილის თავისუფლებისა და სიცოცხლის ხელყოფა იმ ტერიტორიაზე მოხდა, სადაც საერთაშორისო პასუხისმგებლობა რუსეთის ფედერაციას აქვს აღებული.
ამის შესახებ საუბარია საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებაშიც:
“რუსეთის მხრიდან გააქტიურებული უკანონო პროვოკაციული ნაბიჯები, მათ შორის მავთულხლართებისა და სხვა ხელოვნური ბარიერების აგება საოკუპაციო ხაზზე, თავისუფალი გადაადგილების შეზღუდვა და დაკავებები, ადამიანის უფლებების დარღვევები და ეთნიკური დისკრიმინაცია კიდევ უფრო ართულებს ადგილზე არსებულ მძიმე უსაფრთხოებისა და ჰუმანიტარულ მდგომარეობას, მიზანმიმართულად უშლის ხელს კონფლიქტის მშვიდობიანი დარეგულირების პროცესს და წარმოადგენს დესტაბილიზაციის წყაროს და საფრთხეს უქმნის როგორც საქართველოს, ისე მთლიანად რეგიონს”,- წერია საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ოფიციალურ განცხადებაში.
ქართული ოპოზიციის წარმომადგენლები აკრიტიკებენ საქართველოს ხელისუფლებას არასაკმარისად მკაცრი და დროული რეაგირების გამო:
“აქედან უნდა გამოვიტანოთ მაგალითი, რომ რუსეთთან ე.წ. ურთიერთობის დათბობა, ე.წ. პრაგმატული პოლიტიკა და მათთვის დითირამბების მიძღვნა არის არაგონივრული ნაბიჯი. რუსეთთან საჭიროა პრინციპული პოზიციის დაჭერა, აუცილებელია, რომ საქართველოს საკითხი იყოს რუსეთსა და დასავლეთს შორის დაპირისპირების საგანი, ჩვენ იმაზე მეტად ხმამაღალი, მკვეთრი და მომთხოვნი უნდა ვიყოთ, ვიდრე აქამდე“, – ამბობს ოპოზიციური პარტიის “ევროპული საქართველოს” წარმომადგენელი ოთო კახიძე.
