ინკლუზიური განათლების შემოღების 10 პრობლემა

სომხეთში 182 სკოლაში (1232-დან) ინკლუზიური სწავლება ხორციელდება. 2025 წლამდე დაგეგმილია ინკლუზიურ საფუძველზე მთელი ზოგადსაგანმანათლებლო სისტემის გადაყვანა.

JAMnews-მა შეამოწმა იმ სკოლების მომზადების დონე, რომლებშიც ინკლუზიური სწავლებაა დანერგილი და მთელი რიგი პრობლემები აღმოაჩინა:

1. ინკლუზიური სკოლების შენობები არ არის მზად ბავშვების მისაღებად

პანდუსები ეტლებისათვის უნდა იყოს როგორც შენობის გარეთ, ისე შიგნით, მაგრამ, ძირითადად, მათ სკოლების მხოლოდ პირველ სართულებზე თუ ნახავთ. შენობები არ არის მორგებული იმ ბავშვების საჭიროებებს, რომლებსაც საყრდენ-მამოძრავებელი აპარატის დაავადებები აწუხებთ. არ არის გათვალისწინებული შემთხვევა, როდესაც საყრდენ-მამოძრავებელი აპარატის პრობლემების მქონე ბავშვს გაკვეთილი მესამე სართულზე აქვს. ზოგიერთი ბავშვი სწორედ ამგვარი პრობლემების გამო ამბობს უარს სკოლაში სიარულზე. დღეს ინკლუზიურ სკოლებში ძირითადად ისეთი ბავშვები დადიან, რომლებსაც ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემები არ აწუხებს.

2.ინკლუზიურ სკოლებში (ის) სველი წერტილები არ არის მორგებული შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ბავშვებზე. ძირითადად, ეს  არის ტიპური სასკოლო სველი წერტილები, რომელთა უმეტესობა სავალალო მდგომარეობაშია;

3. ის-ში არ არის ადაპტირებული სპორტდარბაზები და არ ჰყავთ პედაგოგები, რომლებსაც სხვადასხვა ფიზიკური პრობლემის მქონე ბავშვებთან მუშაობის სპეციალური განათლება აქვთ.

4. ის-ს სპეციალური კლასები არ არის ადაპტირებული, უზრუნველყოფილი საჭირო ინვენტარით

თუმცა, პედაგოგების აზრით, ის კლასები, სადაც სპეციალისტი-პედაგოგები იმ ბავშვებთან მუშაობენ, რომლებსაც სწავლების განსაკუთრებული პირობები ესაჭიროებათ, აუცილებლად უნდა იყოს ნათელი და ხალისიანი; მოსახერხებელი მერხებით; ასევე – აუცილებელია განსაკუთრებული სამუშაო ნივთები, რომ თამაშებისა და ნახატების მეშვეობით სწავლება უფრო მისაწვდომი და სასიამოვნო გახდეს.

5. ის-ში პროფესიონალი სპეციალისტების უკმარისობაა

ბავშვებთან, რომლებსაც სწავლების განსაკუთრებული პირობები ესაჭიროებათ, უნდა მუშაობდეს სხვადასხვა სპეციალისტისგან შემდგარი გუნდი. ბავშვების რაოდენობისა და მათი შესაძლებლობების მიუხედავად, მათთან უნდა მუშაობდეს ზოგადი განათლების პედაგოგი, სპეციალური სწავლების პედაგოგი, ფსიქოლოგი, ლოგოპედი. სინამდვილეში, ასეთი სრულფასოვანი გუნდი ვერ იკვრება.

6. სასწავლო გეგმის შედგენა

ეს გეგმა თითოეული მოსწავლისთვის უნდა შედგეს ინდივიდუალურად პედაგოგებისა და მშობლების ერთობლივი ძალისხმევით. მაგრამ ბევრმა მშობელმა არც კი იცის გეგმის ერთობლივად შედგენის შესაძლებლობის შესახებ, ზოგიერთი მასწავლებელი კი  სათანადო ყურადღებას არ უთმობს ინდივიდუალური გეგმის შედგენას.

7. ბავშვებს, რომლებსაც სწავლების განსაკუთრებული პირობები ესაჭიროებათ, ავადმყოფებად და უნიჭოებად მიიჩნევენ

ზოგ მასწავლებელს დღემდე მიაჩნია, რომ ბავშვები, რომლებსაც სწავლების განსაკუთრებული პირობები ესაჭიროებათ, სკოლაში მხოლოდ იმისათვის მოჰყავთ, რომ ‘ბავშვი, უბრალოდ, სახლიდან გამოიყვანონ, ურთიერთობის საშუალება მისცენ.’

8. მასწავლებელთა კვალიფიკაციის ასამაღლებელი კურსების უკმარისობა

ინკლუზიური განათლების შესახებ სპეციალური ცოდნის გარდა, მასწავლებლებმა აუცილებლად უნდა განავითარონ პროფესიული უნარები საკუთარ სპეციალობაში. იმ ბავშვებთან მუშაობისას, რომლებსაც სწავლების განსაკუთრებული პირობები ესაჭიროებათ, ხშირად წამოიჭრება ხოლმე ისეთი კითხვები, რომლებსაც მასწავლებლები ვერ პასუხობენ.

9. ინკლუზიური სწავლება უნდა იწყებოდეს სკოლამდელ დაწესებულებებში

6 წლამდე ბავშვები სახლში ჰყავთ ჩაკეტილი და შემდეგ უშვებენ სკოლაში. ეს მათში ფსიქოლოგიურ პრობლემებსა და სტრესს იწვევს, რაც მათი ინტეგრაციის პროცესს აძნელებს.

10. სკოლებში (როგორც საზოგადოების დიდ ნაწილში) რჩება მიკერძოებული, დისკრიმინაციული, სტერეოტიპული დამოკიდებულება ბავშვებისადმი, რომლებსაც სწავლების განსაკუთრებული პირობები ესაჭიროებათ.

• 2000 წლიდან ზოგადსაგანმანათლებლო რეფორმის ფარგლებში, ინკლუზიური განათლების დანერგვა სომხეთის რესპუბლიკის მთავრობის ერთ-ერთ უპირველეს ამოცანად იყო გამოცხადებული. 2005 წელს მიიღეს ‘კანონი იმ პირთა განათლების შესახებ, რომლებსაც სწავლების განსაკუთრებული პირობები ესაჭიროებათ’, რის შემდეგაც ინკლუზიური სწავლება  განათლების განვითარების სახელმწიფო პროგრამებში ჩართეს.

გამოქვეყნდა: 20.10.2016