ზატულინს და სიმონიანს სომხეთში შესვლა აეკრძალათ. კომენტარი ერევნიდან
ზატულინი და სიმონიანი – პერსონა ნონ გრატა
სულ რაღაც ერთი დღის წინ ცნობილი გახდა, რომ ოფიციალურმა ერევანმა ერთდროულად ორი ცნობილი რუსი პროპაგანდისტი პერსონა ნონ გრატად გამოაცხადა. ესენი არიან რუსეთის ფედერაციის სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატი, სათათბიროს დსთ-ს საკითხებში კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე კონსტანტინე ზატულინი და საინფორმაციო პროპაგანდისტული სააგენტო Russia Today-ს მთავარი რედაქტორი მარგარიტა სიმონიანი. მათ სომხეთში შესვლა აეკრძალათ.
მომხდარზე კომენტირებისას ზატულინმა ქვეყანაში შეშვებაზე უარი „შეურაცხმყოფელ ნაბიჯად“ მიიჩნია და სომხეთის ხელისუფლება საგარეო პოლიტიკური კურსის შეცვლაში დაადანაშაულა. სომხეთის პარლამენტის სპიკერმა კი ზატულინს უპასუხა, რომ „არაკეთილსინდისიერი და უსამართლოა სომხური მხარის დადანაშაულება იმის გამო, რომ ქვეყანა საკუთარ უსაფრთხოებას უზრუნველყოფს“.
პოლიტოლოგ სურენ სურენიანცის აზრით, მსგავსი ცალკეული შემთხვევები სომხეთ-რუსეთის ურთიერთობებზე გავლენას ვერ მოახდენს, მაგრამ თუ სომხეთის ხელისუფლება შეგნებულად წავა დაპირისპირებაზე, რუსეთის რეაქცია არ დააყოვნებს.
რატომ გადაწყვიტა სომხეთმა კონსტანტინე ზატულინის და მარგარიტა სიმონიანის არასასურველ პირებად გამოცხადება და ცვლის თუ არა ქვეყანა საგარეო პოლიტიკურ კურსს? ექსპერტის მოსაზრებას.
- “ფანტომური საფრთხე” – სომეხი პოლიტოლოგი მარია ზახაროვას განცხადებებზე
- რუსეთის მოქალაქეების მეორე ტალღა სომხეთში: რისკები პატარა ქვეყნისთვის
“ჩემი ვიზიტი არასასურველია და ჩემი განცხადებები საზიანოა სომხეთის რესპუბლიკისთვის”
25 ოქტომბერს ცნობილი გახდა, რომ კონსტანტინე ზატულინმა მიიღო წერილი სომხეთის პარლამენტიდან, რომ მისი ქვეყანაში ვიზიტი არასასურველი იყო. სომხეთის ხელისუფლების ამ „შეურაცხმყოფელი ნაბიჯის“ შესახებ თავად რუსეთის სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატმა განაცხადა.
„ჩვენთვის მოულოდნელი იყო. მივიღეთ წერილი სომხეთის რესპუბლიკის ეროვნული ასამბლეის საგარეო ურთიერთობათა დეპარტამენტის უფროსისგან. გვითხრეს, რომ ჩემი ვიზიტი არასასურველია.“ – დაწერა მან ტელეგრამის არხზე.
ზატულინმა ასევე წარმოადგინა ელექტრონული ფოსტით მიღებულ წერილში მოყვანილი არგუმენტები:
„თქვენი ბოლო პერიოდის საჯარო განცხადებები სომხეთის რესპუბლიკის წინააღმდეგ ზიანს აყენებს ჩვენს სახელმწიფოებს შორის მეგობრული და მოკავშირე ურთიერთობების განვითარებას.“
სომხეთის პარლამენტმა ეს ინფორმაცია დაადასტურა, თუმცა ზედმეტი განმარტებები აღარ გაუკეთებია.
ამასობაში სომხეთის პრემიერმინისტრის ოჯახის კუთვნილი გაზეთი Haykakan Zhamanak (“სომხეთის დრო”) ავრცელებს ინფორმაციას, სადაც ხაზგასმულია, რომ:
- ზატულინმა არაერთხელ დაადანაშაულა სომხეთის მოქმედი ხელისუფლება 2020 წლის ყარაბაღის ომში მარცხში;
- ზატულინი არაერთხელ ჩაერია ქვეყნის საშინაო პოლიტიკაში და
- ნიკოლ ფაშინიანის გადადგომა მოითხოვა.
კონსტანტინე ზატულინი 28 ოქტომბერ სომხეთში ჩასვლას და მის მიერ დაარსებულ “ლაზარევის კლუბის” ფორუმის მონაწილეობის მიღებას აპირებდა. ერევანში დაგეგმილია მრგვალი მაგიდის შეხვედრა თემაზე „სომხეთისა და რუსეთის ურთიერთობების ისტორიული წარსული და აწმყო“.
ზატულინი თავს პროსომეხ ფიგურად აცხადებს და თავის საჯარო გამოსვლებში ის რეგულარულად ახსენებს, რომ 1995 წელს მისი წინადადებით რუსეთის დუმამ მიიღო რეზოლუცია სომხების გენოციდის აღიარების შესახებ. სინამდვილეში კი, რუსეთის დუმამ მიიღო არა კანონპროექტი გენოციდის აღიარების შესახებ, არამედ მხოლოდ განცხადება, რომელიც გმობს გენოციდს და რომელსაც კანონის ძალა არ აქვს.
იმავე დღეს, როდესაც ზატულინმა განაცხადა, რომ ის არასასურველ პერსონად გამოცხადდა, სომხური წარმოშობის რუსმა ჟურნალისტმა მარგარიტა სიმონიანმა თავის ტელეგრამ-არხზე დაწერა:
„კონსტანტინე ზატულინს, რომელიც წლების განმავლობაში მტკიცედ უჭერდა მხარს სომხეთს, სომხეთის ამჟამინდელმა მეთაურმა ქვეყანაში შესვლა აუკრძალა. სხვათა შორის, მეც“.
რუსულ-სომხური „დიალოგი“ კურსის შეცვლაზე
სომხეთის ხელისუფლება “აშკარად ცვლის კურსს ქვეყნისთვის გადამწყვეტ მომენტში, ახალისებს ანტირუსულ კამპანიას და მიანიშნებს, რომ რუსეთი არ ასრულებს თავის ვალდებულებებს, როგორც მოკავშირე”, – თქვა ზატულინმა. მისი განმარტებით, ეს არის „მკაფიო და უხეში მტკიცებულება რუსეთის ფედერაციასთან ურთიერთობის უარყოფისა იმ ქვეყნებთან ურთიერთობის სასარგებლოდ, რომლებთანაც რუსეთი კონფლიქტშია“.
ამ ბრალდებების საპასუხოდ სომხეთის პარლამენტის თავმჯდომარემ, ალენ სიმონიანმა ჟურნალისტებს განუცხადა:
„მოვუწოდებ ჩვენს კოლეგებს, სანამ სომხეთს გეოპოლიტიკურ გადახვევებში დაადანაშაულებენ, ჰკითხონ საკუთარ თავს: აკეთებენ თუ არა ყველაფერს სწორად და არის თუ არა მათი ფარული სურვილი ასეთი გეოპოლიტიკური შემობრუნება? იქნებ სწორედ რუსეთი აპირებს სომხეთის საგარეო პოლიტიკური ვექტორის შეცვლას?“
ეროვნული ასამბლეის თავმჯდომარე უსამართლოდ მიიჩნევს სომხეთის დადანაშაულებას:
„სომხეთის უსაფრთხოების სისტემაში გამოჩნდა აშკარა პრობლემები [საუბარია რუსეთის სტრატეგიული მოკავშირისა და მისი ხელმძღვანელობით მოქმედი ОДКБ-ს სამხედრო ბლოკის უმოქმედობაზე, სომხეთ-აზერბაიჯანის ბოლო კონფლიქტის დროს – JAMnews]. ვინ განაწყენდა და ვინ არა – ეს ნაკლებად მაწუხებს, ჩვენთვის მთავარი ჩვენი საზღვრების დაცვაა. ჩვენმა პარტნიორებმა თავიანთი ვალდებულებები უნდა შეასრულონ.“
ალენ სიმონიანმა ხაზგასმით აღნიშნა, რომ სომხეთი არ აფუჭებს ურთიერთობას არც ერთ ქვეყანასთან, მას უბრალოდ „სურს, რომ სომხეთს სამართლიანად მოეპყრან და შეასრულონ საზღვრის დაცვის აღებული ვალდებულებები“.
ოპოზიციის ნაწილი, კერძოდ კი სომხეთის ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლები, მმართველი გუნდის ამ პოზიციას სომხეთ-რუსეთის მოკავშირე ურთიერთობებზე დარტყმად მიიჩნევენ. ისინი იხსენებენ, რომ ზატულინს აზერბაიჯანში შესვლაც აკრძალული აქვს მისი პროსომხური პოზიციის გამო.
კითხვაზე, თუ რა გადაწყვეტილება იქნა მიღებული მარგარიტა სიმონიანის არასასურველ პირად გამოცხადების შემდეგ, პარლამენტის თავმჯდომარემ განაცხადა, რომ მას ამის შესახებ ინფორმაცია არ აქვს.
ამავდროულად, მან არ გამორიცხა, რომ შესვლის აკრძალვა შეიძლება შეეხოს არა მხოლოდ მარგარიტა სიმონიანს, არამედ მის მეუღლეს, ტიგრან კეოსაიანსაც, ისევე როგორც “აგენტებს სხვადასხვა ქვეყნებიდან სომხური გვარებით”, რომლებიც იჩენენ უპატივცემულებას სომხეთის რესპუბლიკის მიმართ.
კომენტარი
ზატულინს და ალენ სიმონიანს არ აქვთ ის „წონითი კატეგორია“, რომ ქვეყნების სახელით ისაუბრონ და თქვან, იცვლება თუ არა ქვეყნის კურსი – მიიჩნევს პოლიტოლოგი სურენ სურენიანცი. მისი თქმით, სომხეთში და მით უმეტეს რუსეთში ყველაფერს ერთი ადამიანი წყვეტს. სურენიანცის განმარტებით, ზატულინი არ არის პრეზიდენტ პუტინის ახლო გარემოცვა, ამიტომაც მისი განცხადებებით ვერ განვსჯით რუსეთ-სომხეთის ურთიერთობებს.
„ამ ეტაპზე არ იკვეთება, რომ სომხეთ-რუსეთის ურთიერთობა შეიძლება კრიზისში შევიდეს რომელიმე პოლიტიკოსის ქვეყანაში შესვლის აკრძალვის გამო. მე უფრო მაწუხებს თანმდევი პროცესები, რომლებიც უფრო სპეკულაციას ჰგავს, ვიდრე რეალურ პოლიტიკას“, – განუცხადა სურენიანცმა JAMnews-ს.
პოლიტოლოგი მიიჩნევს, რომ ზატულინი ნამდვილად ერეოდა სომხეთის შიდა პოლიტიკაში, ამიტომ კონკრეტული ქმედებები იყო საჭირო. ამასთან, მისი აზრით, სომხეთის ხელისუფლებას წინასწარ უნდა განემარტა, რომ ამ საკითხს არანაირი კავშირი არ აქვს სომხურ-რუსულ ურთიერთობებთან:
„არ გამოვრიცხავ, რომ ეს პრობლემა გაღრმავდეს და სომხეთ-რუსეთის ურთიერთობებში უკვე არსებული კრიზისი უფრო მწვავე გამოვლინებებით დავინახოთ.”
სურენიანცს მიაჩნია, რომ თუ ეს ცალკე იზოლირებული შემთხვევაა, მაშინ არანაირ გავლენას არ მოახდენს ქვეყნების ურთიერთობებზე, მაგრამ თუ სომხეთის ხელისუფლებას განზრახული აქვს კრიტიკული სიტუაციის შექმნა, მაშინ “ეს არ მოიტანს კარგ შედეგებს”.
„ვთქვათ, სომხეთს საგარეო პოლიტიკის ვექტორის შეცვლა სურს. თუ ასეთი გადაწყვეტილება მართლაც მიიღება, უეჭველად რუსეთის წინააღმდეგ აღმოვჩნდებით. სომხეთი არაფრით განსხვავდება უკრაინის, საქართველოსა და მოლდოვისგან“, – აღნიშნა მან.
ფაშინიანისთვის პრიორიტეტი ძალაუფლების შენარჩუნებაა, რის გამოც ის აღმოჩნდა „დიპლომატიური დროის უბედურებაში“ და დგამს ქაოტურ და წინააღმდეგობრივ ნაბიჯებს, ამბობს სურენ სურენიანცი.
”ის ცდილობს დროის ყიდვას. თუ მას არ აქვს კონცეფცია, დიდია იმის ალბათობა, რომ სხვადასხვა დიპლომატიურ ხაფანგში მოხვდება. შედეგად, სომხეთს შეუძლია გააფუჭოს ურთიერთობა არა მხოლოდ რუსეთთან, არამედ ირანთან და დასავლეთთანაც.“ – დაასკვნა პოლიტოლოგმა.
