ახალი ამბები, რეპორტაჟი: 4 ოქტომბერს, ყარაბაღში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებები

სომხეთის თავდაცვის სამინისტრო ოფიციალურად აცხადებს, რომ აზერბაიჯანის ხელმძღვანელობის განცხადება, მინგეჩაურის მიმართულებით სომხეთის ტერიტორიიდან განხორციელებული დაბომბვის შესახებ, მორიგი ფალსიფიკაციაა.

თავდაცვის სამინისტროს პრესმდივანმა შუშან სტეფანიანმა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა:

„ეს მორიგი ფალსიფიკაციაა. ეს აზერბაიჯანის სასოწარკვეთილი კრუნჩხვების მორიგი შედეგია“.

ყარაბაღის პრეზიდენტის პრესმდივანი, ვაგრამ პოღოსიანი ასევე აცხადებს, რომ სომხურ მხარეს არ განუხორციელებია თავდასხმა არც მინგეჩაურის ჰიდროელექტროსადგურზე და არც თბოელექტროსადგურზე, არც ქალაქზე და არც წყალსაცავზე.

განჯა – 4 რაკეტა + Смерч კასეტური ბომბებით. ქვეყნის სიდიდით მეორე ქალაქი.

ხიზი და აფშერონის რაიონი: ორი საშუალო რადიუსის რაკეტა 300 კმ-ზე.

მინგეჩაური: ორი რაკეტა: წყალსაცავი და ელექტროსადგური“, – დაწერა აზერბაიჯანის პრეზიდენტის თანაშემწე ჰიქმეთ გაჯიევმა ტვიტერის საკუთარ გვერდზე.

Missile attacks by Armenia against Azerbaijani civilians and civil infrastructure:
1. Ganja:4+Smerch missiles with cluster ammunition. 2nd biggest city.
2. Khizi&Absheron region: Two 300 km mid range missile.
3. Mingachevir: 2 missiles. Water reservoir and Electricity plant pic.twitter.com/m4vFz5zrKw

— Hikmet Hajiyev (@HikmetHajiyev) October 4, 2020

„სომხეთის სახელმწიფო ტერორი აზერბაიჯანის მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ გრძელდება. რამდენიმე წლის წინ, სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა სარაკეტო დარტყმა მიაყენეს აზერბაიჯანში, სამრეწველო ქალაქ მინგეჩაურს. ამ ქალაქში არის მინგეჩაურის წყალსაცავი და მთავარი ელექტროსადგური. ბარბაროსული სასოწარკვეთის გამოხატულება“, – დაწერა ტვიტერის საკუთარ გვერდზე, აზერბაიჯანის პრეზიდენტის მრჩეველმა ჰიქმეთ გაჯიევმა.

Armenia's state terror against Azerbaijani civilians continues. Minutes ago Armenia's armed forces launched missile attack against #Mingachevir industrial city of Azerbaijan. Mingachevir hosts water reservoir and key electricity plant. Barbaric expression of desperation.

— Hikmet Hajiyev (@HikmetHajiyev) October 4, 2020

„სომხეთის სახელმწიფო ტერორი აზერბაიჯანის მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ გრძელდება. რამდენიმე წლის წინ, სომხეთის შეიარაღებულმა ძალებმა სარაკეტო დარტყმა მიაყენეს აზერბაიჯანში, სამრეწველო ქალაქ მინგეჩაურს. ამ ქალაქში არის მინგეჩაურის წყალსაცავი და მთავარი ელექტროსადგური. ბარბაროსული სასოწარკვეთის გამოხატულება“, – დაწერა ტვიტერის საკუთარ გვერდზე, აზერბაიჯანის პრეზიდენტის მრჩეველმა ჰიქმეთ გაჯიევმა.

Armenia's state terror against Azerbaijani civilians continues. Minutes ago Armenia's armed forces launched missile attack against #Mingachevir industrial city of Azerbaijan. Mingachevir hosts water reservoir and key electricity plant. Barbaric expression of desperation.

— Hikmet Hajiyev (@HikmetHajiyev) October 4, 2020

აზერბაიჯანის გენერალური პროკურატურის პრესსამსახურის ცნობით, ქვეყანაში, მშვიდობიან მოსახლეობას შორის გარდაცვლილთა რიცხვმა 24-ს მიაღწია.

განცხადებაში ნათქვამია, რომ კიდევ 111 ადამიანი დაიჭრა.

აზერბაიჯანის პრეზიდენტის თანაშემწე ჰიქმეთ გაჯიევმა განაცხადა, რომ მძიმედ დაიჭრა ყარაბაღის პრეზიდენტი, არაიკ არუთუნიანი. მანამდე, აზერბაიჯანულ მედიაში, მისი დაღუპვის შესახებ ვრცელდებოდა ინფორმაცია.

„პრეზიდენტი სრულფასოვნად ასრულებს მასზე დაკისრებულ მოვალეობებს“, – დაწერა Facebook-ის საკუთარ გვერდზე, ყარაბაღის პრეზიდენტის პრესმდივანმა, ვაგრამ პოღოსიანმა.

ამ ცნობის ირიბი უარყოფა იყო 4 ოქტომბრის დილას, თავად პრეზიდენტის Facebook-ის გვერდზე გამოქვეყნებული ფოტოსურათი, სადაც ის ფრონტის წინა ხაზზე, ყარაბაღის არმიის ჯარისკაცებთან ერთად ყავას სვამს

დავიდ ტონოიანმა განაცხადა, რომ აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მიერ სომხეთის ტერიტორიის არტილერიიდან და უპილოტო თვითმფრინავებიდან დაბომბვის მიუხედავად, სომხური მხრიდან, უფრო სწორად, სომხეთის ტერიტორიიდან არც ერთი დარტყმა არ განხორციელებულა, არც საარტილერიო, არც რაკეტებით აზერბაიჯანის მიმართულებით. „ჯერჯერობით“, – ხაზი გაუსვა მან.

მინისტრმა ასევე განაცხადა: „თუკი აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალებისთვის სტეპანაკერტი, გადრუტი, მარტუნი, მადრაკერტი და სხვა დასახლებული პუნქტებია სამხედრო ოპერაციების დასაშვებ ზონაში, თავდაცვის არმიის პროფესიული ქვედანაყოფები მკაცრ პასუხს გასცემენ ამისთვის. აზერბაიჯანისთვის საშინელი შედეგები ექნება“.

არაიკ არუთუნიანის განცხადებით, მისი ბრძანებით, ყარაბაღის თავდაცვის არმიამ გასანეიტრალებლად, რამდენიმე სარაკეტო დარტყმა მიაყენა სამხედრო ობიექტებს განჯაში.

„დავავალე, შეწყვიტონ ცეცხლი მშვიდობიან მოსახლეობას შორის, უდანაშაულო მსხვერპლის თავიდან ასარიდებლად. თუკი მოწინააღმდეგე ვერ გამოიტანს შესაბამის დასკვნებს, ჩვენ გავაგრძელებთ პროპორციული და ძლიერი დარტყმების მიყენებას, მოწინააღმდეგის არმიისა და ზურგის გასანადგურებლად. ჩვენ სერიოზულად ვართ განწყობილი. შეჩერდით, სანამ გვიან არ არის“.

გერმანიის კანცლერმა ანგელა მერკელმა სომხეთის პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანთან სატელეფონო საუბრისას, მთიან ყარაბაღში ვითარების ესკალაციის საკითხი განიხილა. მან ხაზი გაუსვა, რომ მონაწილე მხარეებმა დაუყოვნებლივ უნდა შეწყვიტონ საბრძოლო მოქმედებები და განაახლონ მოლაპარაკებები.

მერკელი შეუერთდა ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარე ქვეყნების მოსაზრებას ანუ რუსეთის, აშშ-ისა და საფრანგეთის პრეზიდენტების პირველი ოქტომბრის განცხადებას. პუტინმა, ტრამპმა და მაკრონმა დაგმეს ესკალაცია:

„მოვუწოდებთ სომხეთისა და აზერბაიჯანის ხელისუფლებებს, დაუყოვნებლივ, წინაპირობების წამოყენების გარეშე განაახლონ კონფლიქტის არსებითი დარეგულირების შესახებ მოლაპარაკებების პროცესი, ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარეების ხელშეწყობით“.

მერკელმა ასევე მხარი დაუჭირა იმას, რომ მხარეები შეთანხმდნენ ჰუმანიტარულ პაუზაზე, რომელიც მათ საბრძოლო მოქმედებების ზონიდან, დაღუპული სამხედრო მოსამსახურეების ცხედრების გატანის შესაძლებლობას მისცემს.

აზერბაიჯანი შორ მანძილზე მოქმედი რაკეტებისა და ავიაციის საშუალებით ბომბავს სტეპანაკერტსა და მარდაკერტს. უფრო მეტიც, თავდაცვის არმიის ცნობი: აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მოქმედებების ანალიზი იმაზე მოწმობ, რომ ისინი ახალი შეტევისთვის ემზადებიან.

იმის გამო, რომ მთიან ყარაბაღში დასახლებული პუნქტები ესკალაციის დაწყების პირველივე დღიდან აქტიურად იბომბება აზერბაიჯანის შეიარაღებული ძალების მიერ, სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო განცხადებით გამოვიდა.

„მიზანმიმართული თავდასხმა არცახში, მშვიდობიან მოსახლეობასა და ინფრასტრუქტურაზე, რომელიც აზერბაიჯანის სამხედრო-პოლიტიკური ხელმძღვანელობის მიერ არის ინიცირებული, წარმოადგენს საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლის უხეშ დარღვევას. და ის სრულად აგებს პასუხს ამ სამხედრო დანაშაულისთვის“.

ქალაქ განჯაზე მიტანილი საარტილერიო დარტყმების შედეგად, დაიღუპა ერთი მშვიდობიანი მოსახლე, კიდევ ოთხი კი დაიჭრა. ამის შესახებ, სახელმწიფო ტელეკომპანია AzTV იტყობინება.

დაიბომბა აზიზ ალიევის ქუჩა. ამჟამად იმ ადამიანების გამოყვანის სამუშაოები მიმდინარეობს, რომლებიც დანგრეული შენობების ნანგრევებში აღმოჩნდნენ.

აზერბაიჯანის პრეზიდენტის თანაშემწემ, ჰიქმეთ გაჯიევმა ტვიტერის საკუთარ გვერდზე, მოწინააღმდეგის დარტყმების შემდეგ, განჯაში გადაღებული ვიდეო გამოაქვეყნა.

Results of Armenia's massive missile attacks against dense residential areas in Ganja city. Azerbaijan retains its right to take adequate measures against legitimate military targets to defend civilians and enforce Armenia to peace. 4 new missile just hit Ganja. pic.twitter.com/GInYCJyJc6

— Hikmet Hajiyev (@HikmetHajiyev) October 4, 2020

ყარაბაღის თავდაცვის არმიამ გამოაქვეყნა ვიდეო, სადაც ასახულია სტეპანაკერტის დაბომბვის შედეგები.

აზერბაიჯანის არმიის მიერ მშვიდობიანი მოქალაქეებით დასახლებული პუნქტების დაბომბვის შემდეგ, ყარაბაღის პრეზიდენტის პრესმდივანმა, ვაგრამ პოღოსიანმა სომხური მხარის საპასუხო მოქმედებების შესახებ განაცხადა:

„განჯაში, სამხედრო აეროდრომი, ჰაერში აიწია. პირველი“.

 საბრძოლო მოქმედებების დაწყებიდან, 27 სექტემბრიდან მოყოლებული, მოწინააღმდეგის მხრიდან განხორციელებული სროლების შედეგად, აზერბაიჯანში, 22 მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა, 74 კი დაიჭრა. ამ ინფორმაციას ქვეყნის გენერალური პროკურატურა ავრცელებს.

ინფორმაციის თანახმად, გამოუსადეგარი გახდა 49 სამოქალაქო ობიექტი და 248 საცხოვრებელი სახლი.

არაიკ არუთუნიანმა აზერბაიჯანულ მოსახლეობას მოუწოდა, სწრაფად დატოვონ ეს ქალაქები, რათა თავიდან აირიდონ შესაძლო მსხვერპლი:

„მიუხედავად არაერთი გაფრთხილებისა, აზერბაიჯანის ტერორისტული არმიის სამიზნეს კვლავ სტეპანაკერტის მშვიდობიანი მოსახლეობა წარმოადგენს, რომლის წინააღმდეგაც არტილერიას იყენებენ.

ამიერიდან, აზერბაიჯანის დიდ ქალაქებში მუდმივად დისლოცირებული სამხედრო ობიექტები ყარაბაღის თავდაცვის არმიის სამიზნე ხდება“.

მთიანი ყარაბაღის პრეზიდენტმა კიდევ ერთხელ გაუსვა ხაზი, რომ მთელი პასუხისმგებლობა არსებულ ვითარებაზე, აზერბაიჯანის სამხედრო-პოლიტიკურ ხელმძღვანელობას ეკისრება.

როგორც აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს პრესსამსახური იტყობინება, განჯა – მნიშვნელობით ქვეყნის მეორე ქალაქი – მოწინააღმდეგის ცეცხლქვეშაა.

დეტალები მოყვანილი არ არის.

აზერბაიჯანმა სპეციალური ჯგუფები შექმნა, რომლებიც საბრძოლო მოქმედებების გასაშუქებლად ჩამოსულ ჟურნალისტებს უთვალთვალებენ, ნათქვამია უწყების განცხადებაში:

„აზერბაიჯანის არმია კონკრეტულ მოქმედებებზე გადავიდა და როგორც ადგილობრივ, ისე სომხეთიდან და საზღვარგარეთიდან ჩამოსულ ჟურნალისტებს დაუწყო სროლა“.

ჟურნალისტთა ჯგუფების დაბომბვისთვის აზერბაიჯანი იყენებს პირდაპირ ეთერსა და საბრძოლო მოქმედებების ადგილებზე გადაღებულ ვიდეომასალას.

„არსებული ვითარების გათვალისწინებით, კერძოდ, ჟურნალისტების სიცოცხლისა და უსაფრთხოებისთვის არსებული რეალური საფრთხის გამო, მათ შორის უცხო ქვეყნის მოქალაქეების, მივიღეთ გადაწყვეტილება, დროებით მათი ახალ საინფორმაციო ცენტრში გადაყვანის შესახებ, რომელიც უსაფრთხო ადგილას არის განთავსებული“, – ნათქვამია განცხადებაში.

4 ოქტომბრის დილას, გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ყარაბაღის დედაქალაქში, ერთდროულად რამდენიმე აფეთქების ხმა გაისმა. სომეხმა სამხედრო ექსპერტმა, არცრუნ ოვანისიანმა, რამდენიმე წუთის წინ Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა:

„ახლა, სტეპანარკერტში, კვლავ სამოქალაქო ობიექტებს ესვრიან“.

ირანი მხარს უჭერს აზერბაიჯანის ტერიტორიულ მთლიანობას და სომხური ოკუპაციის დასრულება, რეგიონში სტაბილურობის გარანტიას უზრუნველყოფს, განაცხადა ირანის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელმა, მაჰმუდ ვაეზიმ.

მან ასევე ხაზი გაუსვა, რომ თეირანს აზერბაიჯანი მოძმე, მეგობარ სახელმწიფოდ და კარგ მეზობლად მიაჩნია:

„ირანის პოზიცია აზერბაიჯანთან დაკავშირებით ყოველთვის საჯარო და გამჭვირვალე იყო. ჩვენ ყოველთვის პატივს ვცემდით და ვაღიარებდით აზერბაიჯანის ტერიტორიულ მთლიანობას. გვჯერა, რომ ოკუპაციის დასრულება რეგიონში სტაბილურობას უზრუნველყოფს“, – განაცხადა ვაეზიმ.

„საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლების შუამავლობით, რამდენიმე გაფრთხილების მიუხედავად, ეს ყველაფერი ჯერ ისევ გრძელდება.

ჩვენ კიდევ ერთხელ ვაფრთხილებთ მოწინააღმდეგეს, რომ მივიღებთ ადეკვატურ ზომებს ბალაჯაში განთავსებული მტრის პოზიციების წინააღმდეგ“, – ნათქვამია განცხადებაში.

ყარაბაღში საბრძოლო მოქმედებების მერვე დღე დაიწყო.

• დაღუპულ სომეხ სამხედროთა რიცხვმა 200-ს გადააჭარბა, დაჭრილების რაოდენობა უცნობია. რამდენი აზერბაიჯანელი სამხედრო გარდაიცვალა – უცნობია. ინფორმაციას მხოლოდ მშვიდობიან მოსახლეობას შორის მსხვერპლის შესახებ ავრცელებენ: 19 დაიღუპა, 63 დაიჭრა. ერთადერთი ინფორმაცია აზერბაიჯანელ სამხედროთა შორის მსხვერპლის შესახებ, კვლავ საგამოძიებო ცენტრი „ხაზარის“ მიერ 27 სექტემბერს გამოქვეყნებული მონაცემებია – 11 გარდაცვლილი სამხედრო. ექსპერტები ბრძოლების ინტენსივობიდან გამომდინარე, რომელიც უკვე მერვე დღეა გრძელდება, ვარაუდობენ, რომ ბევრი სამხედრო დაიღუპა.

• აზერბაიჯანმა განაცხადა, რომ მისმა არმიამ კონტროლი დაამყარა ჯაბრაილისა და ფუზულის რაიონების შვიდ სოფელზე (ყარაბაღის მიმდებარე რაიონები, რომლებიც 1990-იანების დასაწყისში, ყარაბაღის ომის შემდეგ, სომხური მხარის კონტროლქვეშაა).

• აზერბაიჯანელმა სამხედროებმა სახელმწიფო დროშა აღმართეს ყარაბაღში, სოფელ მადაგიზში, რომელიც 3 ოქტომბერს დაიკავეს. პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა განაცხადა, რომ სოფელს აზერბაიჯანული სახელწოდება დაუბრუნდა – სუგოვუშანი.

• ყარაბაღის პრეზიდენტი არაიკ არუთუნიანი ფრონტის ხაზზე გაემგზავრა და საბრძოლო მოქმედებებს „წმინდა ომი“ უწოდა.

• მთიანი ყარაბაღის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ საერთაშორისო თანამეგობრობას რესპუბლიკის დამოუკიდებლობის აღიარებისკენ მოუწოდა, „რათა უზრუნველყოფილი იყოს მისი მცხოვრებლების სიცოცხლისა და მშვიდობიანი განვითარების უფლება“.

• სომხეთის პარლამენტის დელეგაცია, სპიკერის, არარატ მირზოიანის ხელმძღვანელობით, სასწრაფოდ ყარაბაღში გაემგზავრა.

• სომხეთის სპეცსამსახურებმა საბრძოლო მოქმედებებში თურქეთიდან ჩამოსული დაქირავებული მებრძოლების მონაწილეობის დამადასტურებელი მასალები გამოაქვეყნეს. გავრცელდა ვიდეო, რომელშიც, როგორც ამტკიცებენ, წარმოდგენილია ამ მებრძოლების საუბრის ჩანაწერები და სხვა არსებული მტკიცებულებები.

• აზერბაიჯანის პრეზიდენტი ილჰამ ალიევი და სომხეთის პრემიერ-მინისტრი ნიკოლ ფაშინიანი პროგრამული განცხადებებით გამოვიდნენ.

• მათ შორის, ილჰამ ალიევმა დაასახელა საბრძოლო მოქმედებების შეწყვეტისა და მოლაპარაკებების დაწყების საკუთარი პირობები: ყველა სომეხმა მებრძოლმა შეთანხმებული გრაფიკის მიხედვით უნდა დატოვოს ყარაბაღი და მიმდებარე აზერბაიჯანული რაიონები.

• ნიკოლ ფაშინიანმა კვლავ „აზერბაიჯანის უპრეცედენტო აგრესიაზე“ ისაუბრა და „სომხეთისა და ყარაბაღის ყველა მცხოვრებს მოუწოდა, მიუძღვნან თავი გამარჯვებას“. „გამარჯვება და მხოლოდ გამარჯვება – ეს არის ის, რასაც საბოლოოდ ველით!“, – ამ სიტყვებით დაასრულა გამოსვლა ფაშინიანმა.

• საფრანგეთის პრეზიდენტმა ემანუელ მაკრონმა აზერბაიჯანის პრეზიდენტ ილჰამ ალიევს დაურეკა და ზავის დადებისა და მოლაპარაკებების პროცესის განახლებისკენ მოუწოდა. ალიევმა ესკალაციაზე სრული პასუხისმგებლობა სომხურ მხარეს დააკისრა.

• ეუთოს მინსკის ჯგუფის თანათავმჯდომარეებმა (ყარაბაღის კონფლიქტის მოლაპარაკებების მთავარმა ფასილიტატორებმა) მხარეებს ჰუმანიტარული ზავისკენ მოუწოდეს, რათა ბრძოლის ველიდან დაღუპულ სამხედრო მოსამსახურეთა ცხედრები გაიტანონ.

• „ჩემი მოთხოვნები სრულად შეესაბამება საერთაშორისო სამართალს“ – ილჰამ ალიევი

• ახალი ამბები, ყარაბაღში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებებთან დაკავშირებით – 3 ოქტომბერი, 2020