ვინ გახდება აფხაზეთის ახალი პრეზიდენტი? დეტალები კანდიდატების შესახებ
20.03.2020
22 მარტს, აფხაზეთში, საპრეზიდენტო არჩევნები გაიმართება. მას „ახალ არჩევნებს“ უწოდებენ, რადგან კენჭისყრა რესპუბლიკაში ჩატარებული წინა არჩევნებიდან, მხოლოდ ნახევარ წელიწადში დაინიშნა.
აფხაზეთის საპრეზიდენტო არჩევნებთან დაკავშირებული სკანდალური წინაისტორია
2019 წლის 8 სექტემბერს, რაულ ხაჯიმბამ აფხაზეთის საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურში გაიმარჯვა და მეორე ვადით წავიდა ამ პოსტზე. ოპოზიციამ ეს გააპროტესტა და განაცხადა, რომ ხაჯიმბას არ გაუმარჯვია, რადგან მან ხმათა მხოლოდ 47 პროცენტი დააგროვა იმ დროს, როდესაც კანონის თანახმად, ამისათვის საჭირო იყო კენჭისყრაში მონაწილეთა საერთო რაოდენობის 50%-ს +1 ხმა.
კრიზისი გამწვავდა, როდესაც ნოემბერში, სოხუმის ცენტრში, პოპულარულ რესტორანში, შუადღისას გახმაურებული სამმაგი მკვლელობა მოხდა. გარკვეული დროის შემდეგ აღმოჩნდა, რომ თავდასხმაში მონაწილეთაგან ერთ-ერთი, რაულ ხაჯიმბას დაცვის წევრი იყო.
2020 წლის 9 იანვარს, მოკლულების ახლობლებმა და მეგობრებმა, ათასამდე ადამიანმა შტურმით აიღეს პრეზიდენტის სასახლე და მისი გადადგომა მოითხოვეს. იმავე დღის მეორე ნახევარში, უზენაესმა სასამართლომ არჩევნების შედეგები არასწორად გამოაცხადა.
უკვე 12 იანვარს, რაულ ხაჯიმბამ გადადგომის შესახებ განაცხადა.
ახალი საპრეზიდენტო არჩევნები 22 მარტს დაინიშნა, მანამდე, პრეზიდენტის მოვალეობის დროებითი შემსრულებელი, პრემიერ-მინისტრი ვალერი ბგანბა გახდა.
კანდიდატები – ვინ შეიძლება გახდეს აფხაზეთის პრეზიდენტი
თუკი წინა არჩევნებზე ცხრა კანდიდატი იყო, ამჯერად აფხაზეთის მოსახლეობა არჩევანს სამ კანდიდატს შორის გააკეთებს.
ასლან ბჟანია
ასლან ბჟანია – გაერთიანებული ოპოზიციის კანდიდატია. ბევრი მას ოპოზიციის ლიდერად მოიხსენიებს.
ის უსაფრთხოების სამსახურის სპეციალისტია – ამ სტრუქტურას ჯერ სერგეი ბაღაფშის (2005-2011), შემდეგ კი ალექსანდრ ანქვაბის (2011-2014) პრეზიდენტობისას ხელმძღვანელობდა.
ასლან ბჟანია 2019 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების ფავორიტად მიიჩნეოდა. თუმცა, წინასაარჩევნო რბოლის დაწყებამდე ერთი თვით ადრე, 2019 წლის აპრილის შუაში, ის მოულოდნელად, მძიმე მდგომარეობაში, საავადმყოფოში მოათავსეს. შემდეგ ის გერმანიაში გადაიყვანეს, სადაც ექიმებმა მძიმე მეტალებით მოწამვლის დიაგნოზი დაუსვეს.
თავად ასლან ბჟანიასა და მის მომხრეებს ეჭვი არ ეპარებათ, რომ ის მოწამლეს, რათა არ დაეშვათ მისი საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობა. გამოძიებას ეს ვერსია ამ დრომდე არ დაუდასტურებია.
ოპოზიციის კანდიდატი, მის ნაცვლად, პარტია „ამცხარას“ ლიდერი, ალხას კვიცინია გახდა, რომელიც ხაჯიმბასთან დამარცხდა.
ადგურ არძინბა
ადგურ არძინბა წარმოდგენილია, როგორც დამოუკიდებელი კანდიდატი. ის ეკონომიკის მოქმედი მინისტრი და ყველაზე ახალგაზრდა კანდიდატია – 39 წლის.
აფხაზეთში, ბევრისთვის, ადგურ არძინბა მოქმედ ხელისუფლებასთან ასოცირდება, უფრო სწორად იმასთან, რომელსაც რაულ ხაჯიმბა წარმოადგენდა მანამ, სანამ 2020 წლის იანვარში, იძულებული გახდებოდა თანამდებობა დაეტოვებინა.
აფხაზეთში ასევე აქტიურად საუბრობენ იმაზე, რომ ადგურ არძინბა მჭიდროდ არის დაკავშირებული ინალ არძინბასთან – რომელიც იყო რუსეთის პრეზიდენტის ადმინისტრაციის, დსთ-ის ქვეყნებთან სოციალურ-ეკონომიკური თანამშრომლობის დეპარტამენტის უფროსი, ამჟამად კი რუსეთის პატრაირქ კირილთან არსებული ახალგაზრდობის საქმეთა საბჭოს თავმჯდომარეა.
ასლან ბჟანიასთან ერთად, ადგურ არძინბა საპრეზიდენტო რბოლის ორიდან ერთ-ერთ ფავორიტად მიიჩნევა.
ლეონიდ ძიაფშიპა
ლეონიდ ძიაფშიპამ საკუთარი კანდიდატურა პარტია „აკზაარას“ სახელით წარმოადგინა. ის შინაგან საქმეთა ყოფილი მინისტრია (2010-2011 წლებში და შემდეგ 2015-2016 წლებში) და აფხაზეთის ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტი 2007 წლიდან მოყოლებული.
ძიაფშიპას წინასაარჩევნო რბოლის ტრადიციულ მონაწილეს უწოდებენ, რადგან მან საკუთარი კანდიდატურა უკვე მესამედ წარადგინა. პირველად ის კენჭს 2014 წელს იყრიდა, შემდეგ 2019-ში. ორივე ჯერზე, დაახლოებით, ოთხი პროცენტი მიიღო.
ოთხპროცენტიანი უპირატესობა, შესაძლოა, გადამწყვეტი ფაქტორი გახდეს მოახლოებულ არჩევნებზე და მისი ელექტორატი მნიშვნელოვანი გახდეს იმისთვის, ვინც თეორიულად მეორე ტურში გავა.
- კორონავირუსის ტყვეები – მათ, ვინც ქართულ მხარეს გადავიდნენ, აფხაზი მესაზღვრეები უკან აღარ უშვებენ
- • ყველაფერი აფხაზეთის საპრეზიდენტო არჩევნების შესახებ
- აფხაზეთი კორონავირუსს მოუმზადებელი ხვდება
მოთხოვნები აფხაზეთის პრეზიდენტობის კანდიდატის მიმართ
• მოქმედი კანონმდებლობის თანახმად, აფხაზეთის პრეზიდენტი შესაძლოა გახდეს მხოლოდ ეთნიკურად აფხაზი.
• კანდიდატი უნდა იყოს 35-დან 65 წლამდე ასაკის.
• კანდიდატად დარეგისტრირებისთვის – მსურველმა ცენტრალური საარჩევნო კომისიის სპეციალურ სამსახურს აფხაზური ენის ცოდნის დამადასტურებელი გამოცდა უნდა ჩააბაროს.
აფხაზეთის კონსტიტუციის თანახმად, საპრეზიდენტო ვადა ხუთ წელს შეადგენს. ერთ ადამიანს ქვეყნის ხელმძღვანელად კენჭისყრა ორზე მეტჯერ არ შეუძლია.
თუმცა, დამოუკიდებლობის წლებში, პირველი პრეზიდენტის, ვლადისლავ არძინბას გარდა, ორი სრული ვადა პრეზიდენტის სავარძელში ვერც ერთმა ვერ გაატარა.
მეორე პრეზიდენტი, სერგეი ბაღაფში მეორე ვადის შუაში გარდაიცვალა.
აფხაზეთის ორი შემდგომი ხელმძღვანელი – ალექსანდრ ანქვაბი და რაულ ხაჯიმბა კი იძულებული გახდნენ, შიდაპოლიტიკური კრიზისის გამო, ვადაზე ადრე დაეტოვებინათ თანამდებობა.
რის პირობას დებენ კანდიდატები
სამივე კანდიდატი რეფორმის გატარების პირობას დებს თითქმის ყველა სფეროში – პოლიტიკურიდან დაწყებული, სოციალურით დასრულებული. სამივე მათგანი საუბრობს დანაშაულსა და კორუფციასთან ბრძოლის აუცილებლობაზე.
ამასთან, ადგურ არძინბა, ეკონომიკის მეცნიერებათა კანდიდატი, განსაკუთრებულ აქცენტს ეკონომიკურ გარდაქმნებზე აკეთებს.
ასლან ბჟანია და ლეონიდ ძიაფშიპა, ორივე ძალოვანი სტრუქტურებიდან მოდიან და განსაკუთრებით გამოყოფენ კორუფციასა და კრიმინალთან ბრძოლას.
კორონავირუსის ეპიდემია არჩევნებისთვის ხელისშემშლელი ფაქტორი არ გახდა
მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიო კორონავირუსის ეპიდემიამ მოიცვა, აფხაზეთის ცესკო 22 მარტის არჩევნების ჩვეულებრივ რეჟიმში ჩატარების პირობას დებს.
აფხაზეთში, კორონავირუსის არც ერთი შემთხვევა ოფიციალურად არ დაფიქსირებულა.
რუსეთის ტერიტორიაზე ორი საარჩევნო უბანი უნდა გახსნილიყო – მოსკოვსა და ქალაქ ჩერკესკში (ჩრდილოეთ კავკასიაში), თუმცა, ეს საკითხი ამ დრომდე კითხვის ქვეშ დგას რუსეთში კორონავირუსის ეპიდემიის გამო.
სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად.
ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
