"სომხეთი რუსეთს ემიჯნება“ – მოსაზრება ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურში რეფორმების შესახებ
მოსაზრება რეფორმების შესახებ
2024 წლის 1 იანვარს სომხეთის ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურის საგამოძიებო დეპარტამენტმა საქმიანობა შეწყვიტა. მისი ფუნქციები საგამოძიებო კომიტეტს გადაეცა.
სწორედ ეს სტრუქტურა გაუმკლავდება დანაშაულებს, რომლებიც საფრთხეს უქმნის სახელმწიფოსა და საზოგადოების უსაფრთხოებას, მათ შორის სახელმწიფოს ღალატის, ტერორიზმის მომზადებისა და დაფინანსების შემთხვევებს.
ადვოკატ გევორგ დავტიანის თქმით, ამ გადაწყვეტილებას შეუძლია დადებითი გავლენა მოახდინოს “თუ მისი მიზანია სხვა ქვეყნებზე, კერძოდ რუსეთზე დამოკიდებულების შემცირება“.
ის თვლის, რომ სომხეთის ეროვნული უსაფრთხოება შეიძლება უზრუნველყოფილი იყოს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ რუსეთთან დამაკავშირებელი “ყველა ძაფი ერთდროულად გადაიჭრება“.
39 გამომძიებლიდან მხოლოდ 17-ს სურდა მუშაობის გაგრძელება
ამ ცვლილების ფარგლებში, საგამოძიებო დეპარტამენტის 47 თანამდებობის საშტატო მაგიდა საგამოძიებო კომიტეტს გადაეცა, მათგან 39 არის გამომძიებლის თანამდებობა. თუმცა, მათგან მხოლოდ 17-მა გამოთქვა სურვილი, გაეგრძელებინა მუშაობა ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურის გარეთ.
საგამოძიებო კომიტეტში ახალი განყოფილება უკვე შეიქმნა. მას ჰქვია „სახელმწიფო კონსტიტუციური წყობის და საზოგადოებრივი უსაფრთხოების საფუძვლების საფრთხის შემცველ დანაშაულთა გამოძიების მთავარი დირექტორატი“.
საგამოძიებო კომიტეტის თავმჯდომარის მრჩევლის, გევორგ ბაღდასარიანის თქმით, დეპარტამენტი ჩაატარებს წინასწარ გამოძიებას საზოგადოებრივი უსაფრთხოების წინააღმდეგ მიმართული მნიშვნელოვანი დანაშაულების, მათ შორის ტერორიზმის, სახელმწიფო ღალატის, ჯაშუშობისა და სახელმწიფო ხელისუფლების უზურპაციის შესახებ.
დანაყოფის ფუნქციებში შედის სახელმწიფო წესრიგის წინააღმდეგ მიმართული დანაშაულების გამოძიება, რომლებიც დაკავშირებულია როგორც სახელმწიფოს უსაფრთხოებასთან, ასევე სახელმწიფო საზღვართან, მაგალითად, არალეგალური მიგრაცია ან სახელმწიფო საზღვრის უკანონო გადაკვეთა.
კომენტარი
ადვოკატ გევორგ დავთიანის თქმით, სამართლებრივი თვალსაზრისით არაფერი იცვლება და მხოლოდ ტექნიკური ცვლილებები ხდება – ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურის საგამოძიებო დეპარტამენტის ფუნქციები საგამოძიებო კომიტეტს გადაეცა.
შეგახსენებთ, რომ სომხეთის ეროვნული უშიშროების სამსახური სსრკ-ს დროინდელი დეპარტამენტის სტრუქტურას იმეორებს. გარდა ამისა, მისმა თანამშრომლებმა განათლება მიიღეს რუსეთში და უმეტეს შემთხვევაში სამსახურში შედიოდნენ მხოლოდ რუსეთის ფედერაციაში სავალდებულო ტრენინგის გავლის შემდეგ. ის ხაზს უსვამს, რომ ეს იყო პირდაპირი დამოკიდებულება რუსეთზე.
“როგორც ჩანს, დამოუკიდებლობის გარკვეული ელემენტი ჩნდება. სომხეთის რესპუბლიკა ცდილობს გახდეს სრულიად დამოუკიდებელი იურიდიული კუთხით და ჰქონდეს ორგანო, რომელსაც არასდროს ექნება კავშირი სხვა ქვეყანასთან, ამ შემთხვევაში რუსეთის ფედერაციასთან“, – ამბობს გევორგ დავთიანი.
ცვლილების მიზანი, მისი აზრით, არის ის, რომ ამიერიდან საგამოძიებო კომიტეტმა ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურის ფუნქციები სრული უფლებებით უნდა შეასრულოს. ანუ ის იმოქმედებს გარე გავლენის გარეშე, მხოლოდ სომხეთის კონტროლის ქვეშ, კერძოდ, გამოიძიებს დანაშაულებს, რომლებიც საფრთხეს უქმნის სახელმწიფოს უსაფრთხოებას.
“შემთხვევითი არ არის, რომ 2020 წლის 44-დღიანი ომის შემდეგ ბევრს ბრალი დასდეს დანაშაულებში, რომლებიც საფრთხეს უქმნის ეროვნულ უსაფრთხოებას: დივერსია, სახელმწიფო ღალატი, ფარული საქმიანობა და ა.შ.“ – ხაზს უსვამს დავთიანი.
ადვოკატის თქმით, დაფიქსირდა სისხლის სამართლის ისეთი საქმეებიც, როდესაც ნაციონალური უსაფრთხოების სამსახურის თანამშრომელს მსგავსი დანაშაულის ჩადენისთვის წაუყენეს ბრალი და მან “დაცვა რუსეთში მოითხოვა“.
ადვოკატი ზოგადად ოპტიმისტურად არის განწყობილი რეფორმების მიმართ და იმედოვნებს, რომ ცვლილებები იქნება ხარისხიანი.
“იმედია, სპეციალისტები იხელმძღვანელებენ მხოლოდ ეროვნული უსაფრთხოების ინტერესებით.” – ამბობს ის.
