როგორ აისახა ყარაბაღში ვითარების გამწვავება ჯავახეთზე, სადაც ეთნიკური სომხები ცხოვრობენ

უკვე ხუთი დღეა, ჯავახეთში, სადაც კომპაქტურად ცხოვრობენ ეთნიკური სომხები, მღელვარებაა. ადგილობრივი მოსახლეობა არა მხოლოდ აკვირდება სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის მთიანი ყარაბაღის გამო ვითარების გამწვავებას, არამედ სომხეთის მხარდასაჭერად კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმასაც ცდილობს.

ახალგაზრდები სხვადასხვა ინიციატივით გამოდიან – რეზერვისტად ჩაწერა, ფულის, წამლის, საკვები პროდუქტისა და საბურავების შეგროვება.

საქმე იქამდე მივიდა, რომ 29 სექტემბერს, ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფელ კარწახში, ჯავახეთის მცხოვრებლებმა საქართველო-თურქეთის საერთაშორისო ავტომაგისტრალი გადაკეტეს, რადგან, მათი თქმით, „ამ გზით თურქეთი აზერბაიჯანში იარაღს გზავნის“.

კარწახში, დაახლოებით, ათასი ადამიანი შეიკრიბა. 

თურქეთის სახელმწიფო ნომრების მქონე სატვირთო ავტომობილები სოფელ კარწახთან ახლოს იყვნენ გაჩერებულები.

ახალგაზრდები სკანდირებდნენ: „სომხეთი!“, „არცახი!“. 

პროტესტის მონაწილეები საქართველო-სომხეთის საზღვრის გახსნასაც ითხოვდნენ, რათა შეუფერხებლად გადაგზავნონ ჰუმანიტარული დახმარება და მოხალისეებად გაემგზავრონ ყარაბაღში.

„სანამ საქართველო-სომხეთის საზღვარი არ გაიხსნება, რათა ჩვენი ტვირთი სომხეთში ჩავიდეს, თურქული სატვირთო ავტომობილები ვერ შემოვლენ საქართველოში“, – აცხადებდნენ აქციის მონაწილეები. თუმცა, რამდენიმესაათიანი პროტესტის შემდეგ, ადგილობრივმა პოლიტიკოსებმა და სამართალდამცველებმა მოახერხეს მათი დათანხმება ავტომობილების გაშვებაზე.

ჯავახეთში ვითარება ყარაბაღში საბრძოლო მოქმედებების დაწყების მეორე დღესვე დაიძაბა. 

• სომხეთსა და აზერბაიჯანში საომარი მდგომარეობაა გამოცხადებული. რას ნიშნავს ეს?

• საბრძოლო მოქმედებები ყარაბაღში, განახლებადი ინფორმაცია. რეპორტაჟები, ვიდეო/ფოტო

28 სექტემბერს, ახალქალაქსა და ნინოწმინდაში მოხალისეებად დარეგისტრირება დაიწყო, რათა აუცილებლობის შემთხვევაში ადამიანები საომრად წავიდნენ.

მოხალისეების რეგისტრაციას ორგანიზება ახალგაზრდებმა Facebook-ზე გაუკეთეს. ამას გარდა, რამდენიმე ადამიანი ახალციხესა და ნინოწმინდაში სტადიონზე დაჯდა და რვეულში იწერდნენ მოხალისეთა მონაცემებს – სახელი, გვარი, მოქალაქეობა (ჯავახეთში ზოგიერთს ორმაგი მოქალაქეობა აქვს – საქართველოსა და სომხეთის).

ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ მოხალისედ ჩაწერა შეიძლება, სწრაფად გავრცელდა და რიგებიც დადგა. სიები, ორგანიზატორთა თქმით, სომხეთში იგზავნება და აუცილებლობის შემთხვევაში, მათ გაიწვევენ.

უკვე 28 სექტემბერს, პროდუქტითა და საბურავებით დატვირთული ოთხი სატვირთო ავტომობილი მზად იყო ახალქალაქიდან ნინოწმინდა-ბავრას გამშვები პუნქტისკენ, იქიდან კი სომხეთში გასამგზავრებლად.

თუმცა, ავტომობილები საზღვრამდე ვერ მივიდნენ. ისინი სამართალდამცავი ორგანოების წარმომადგენლებმა გააჩერეს, განუცხადეს რა, რომ საზღვარი დაკეტილი იყო კორონავირუსის გამო.

ამან რეგიონში აღშფოთების ტალღა გამოიწვია – ერთ საათში, სომხეთის საზღვართან, თითქმის ხუთი ათასი ახალგაზრდა შეიკრიბა. მათ საქართველოს ხელისუფლება ჰუმანიტარული ტვირთის გაგზავნაში ხელის შეშლაში დაადანაშაულეს.

სიტუაცია წუთიერად მძიმდებოდა, ადამიანები საზღვრის გახსნას ითხოვდნენ, რათა მათ მიერ შეგროვებული ჰუმანიტარული ტვირთი შეუფერხებლად ჩასულიყო სომხეთში.

ბოლოს და ბოლოს, სამართალდამცავმა ორგანოებმა პროდუქტით დატვირთულ ორ სატვირთო ავტომობილს საზღვრის გადაკვეთის უფლება მისცეს, საბურავებით დატვირთული კი საქართველოში დარჩა.

საზღვართან შეკრებილი ადგილობრივი სომხები პატრიოტულ სიმღერებს მღეროდნენ.

„სააკაშვილი სომეხი მოსახლეობის მხარდაჭერას არ უნდა ელოდოს!“ – პოლიტიკოსებისა და ადგილობრივების კომენტარები

რეგიონში, აქტიურად განიხილება განცხადება, რომელიც Facebook-ის საკუთარ გვერდზე, საქართველოს ყოფილმა პრეზიდენტმა, მიხეილ სააკაშვილმა გააკეთა იმის თაობაზე, რომ ყარაბაღი აზერბაიჯანის ნაწილია.

ახალქალაქში ბევრი მიიჩნევს, რომ მათ არ უნდა მისცენ ხმა სააკაშვილის პარტიას 31 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებზე.

„ვინც მის პარტიას მისცემს ხმას – მოღალატეა!“.

„ეს ყველა გაგებით ღალატია. ვინც არ უნდა წარმოადგენდეს ჯავახეთში მის პარტიას, არ უნდა მისცეს მას ხმა. ისინი თურქების მოკავშირეები არიან“.

„არ შემოუშვათ მისი პარტია ჯავახეთში“, – ასეთი კომენტარები შევკრიბეთ ნინოწმინდის ქუჩებში.

მელიქ რაისიანი, ახალქალაქსა და ნინოწმინდაში „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ მაჟორიტარობის კანდიდატი, რომლის ლიდერიც მიხეილ სააკაშვილია, ამბობს, რომ სააკაშვილის ნათქვამი მისთვის მიუღებელია, თუმცა, რაიმე სიახლეს ამაში ვერ ხედავს:

„არ მინახავს საქართველოში ლიდერი, რომელიც ღიად არ იცავდა აზერბაიჯანის ინტერესებს. ადამიანები ნათლად და ღიად საუბრობენ ამაზე. ამას არ ვიღებ, მაგრამ მესმის ამ საკითხისადმი მათი მიდგომა. სააკაშვილი უკვე 15 წელია ერთსა და იმავეს ამბობს. აქ ცუდი ისაა, რომ 17 წლის ბიჭები ომობენ. სააკაშვილის ნათქვამი სიახლე არავისთვისაა, ამაში გასაკვირი არაფერია, მან ეს სომეხ მაღალჩინოსნებსაც კი უთხრა, როდესაც საქართველოს პრეზიდენტი იყო“, – ამბობს რაისიანი.

თუმცა, ის არ უარყოფს, რომ სააკაშვილის სიტყვები ნეგატიურად აისახება არჩევნებზე ოპოზიციის შანსებზე:

„როდესაც ომი მიდის, დაუშვებლად მიმაჩნია არჩევნებზე საუბარი. რა თქმა უნდა, სააკაშვილის განცხადებამ დიდი გავლენა მოახდინა ჩვენს რაიონზე და ჩვენი შანსები კრიტიკულად შემცირდა, ეს უკვე ფაქტია“, – აცხადებს რაისიანი.

თავად მელიქ რაისიანმა ერთი დღით ადრე Facebook-ზე სომხეთის მხარდამჭერი პოსტი გამოაქვეყნა და ყარაბაღში მიმდინარე ამბებს აზერბაიჯანის მორიგი სისხლიანი პროვოკაცია უწოდა, რომელსაც თურქეთი ეხმარება.

სომხეთის მხარდამჭერ ერთმნიშვნელოვან განცხადებებს აკეთებენ სხვა პოლიტიკოსებიც, რომლებიც მომავალ არჩევნებზე იყრიან კენჭს.

სომხები მშვიდი ხალხია, მაგრამ „როდესაც მათ თავს ახვევენ ომს, ისინი იღებენ ამ გამოწვევას“, – აცხადებს სამველ პეტროსიანი, „პატრიოტთა ალიანსის“ (ეს პარტია ანტითურქული პოზიციებით გამოირჩევა) კანდიდატი.

პეტროსიანი ქართველ ხალხს ახსენებს, რომ „აზერბაიჯანი პრეტენზიას აცხადებს საქართველოს ტერიტორიაზე“:

„ცალსახად ვაცხადებთ, რომ აზერბაიჯანი საფრთხეს წარმოადგენს საქართველოსთვის, რადგან დღეს სწორედ აზერბაიჯანმა მოახდინა საქართველოს ტერიტორიის ოკუპირება, სადაც ქართული ისტორიული ძეგლი, დავით გარეჯი მდებარეობს“, – დაწერა სამველ პეტროსიანმა Facebook-ზე.

● უძველესმა სამონასტრო კომპლექსმა შესაძლოა საქართველო და აზერბაიჯანი ერთმანეთს დაუპირისპიროს 

„საქართველოს მოქალაქე სომხები სრულად სოლიდარულები არიან არცახისა და სომხეთის და მზად არიან, ნებისმიერი შესაძლო და შეუძლებელი დახმარება აღმოუჩინონ“, – ამბობს ოპოზიციური პარტიის, „ევროპული საქართველოს“ კანდიდატი არსენ კარაპეტიანი. არის თუ არა საუბარი სამხედრო დახმარებაზე, პოლიტიკოსი არ აზუსტებს.

Facebook-ის საკუთარ გვერდზე განცხადება გამოაქვეყნა და ჯავახეთის მკვიდრ ახალგაზრდებს მოუწოდა, არ შეუშალონ ხელი სომხეთს, პარლამენტის მოქმედმა მაჟორიტარმა დეპუტატმა „ქართული ოცნებიდან“, ენზელ მკოიანმა.

„სომხეთის ხელისუფლების ცნობით, დღეს არცახის დაცვა საიმედო ხელშია, არმიას ძალა შესწევს, ნებისმიერი აგრესია მოიგერიოს, ამიტომ, ძვირფასო ახალგაზრდებო, მოგიწოდებთ, აუცილებლობის გარეშე არ გადადგათ გარკვეული ნაბიჯები და ხელი არ შეუშალოთ დაცვის არმიას წმინდა მისიის შესრულებაში“, – დაწერა მკოიანმა facebook-ზე. 

29 სექტემბერს, საგანგებო განცხადებით გამოვიდა აგრეთვე ქვემო ქართლისა და სამცხე-ჯავახეთის სომხური არასამთავრობო ორგანიზაციების საბჭო.

ქართველი ხელისუფლებისადმი წერილში, მისმა წარმომადგენლებმაც ახსენეს დავით გარეჯის ტერიტორიული პრობლემა, რომელიც საქართველოსა და აზერბაიჯანის წინაშე დგას:

„მართებულია შეხსენება აზერბაიჯანელი სამხედროების მიერ მოძრაობის აკრძალვისა დავით გარეჯის სამონასტრო კომპლექსისკენ, რომელიც საქართველოს ტერიტორიაზე მდებარეობს და ქართველი მომლოცველებისთვის ერთ-ერთ ყველაზე თაყვანსაცემ ქრისტიანულ სიწმინდეს წარმოადგენს“, – ნათქვამია მიმართვაში.