საქართველო ევროკომისიის მოსაზრებას ელოდება. რატომ არის ეს დოკუმენტი მნიშვნელოვანი?
17 ივნისს, ევროკომისია საქართველოს შესახებ მოსაზრებას (Opinion) გამოაქვეყნებს. სწორედ ამ მოსაზრების საფუძველზე, რომელსაც შემდეგ ევროკომისია 24-25 ივნისის სამიტზე, ევროკავშირის წევრი ქვეყნის ლიდერებს წარუდგენს, ევროკომისიამ უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება, მიანიჭებს თუ არა საქართველოს კანდიდატი ქვეყნის სტატუსს.
ევროკომისია მოსაზრებას ევროკავშირის კითხვარის საფუძველზე ამზადებს. კითხვარი საქართველომ ორ ნაწილად შეავსო და გააგზავნა. ჯამში, ქვეყანამ, ევროკომისიის 2700-მდე შეკითხვას უპასუხა. კითხვარის პირველ ნაწილში 369, მეორეში კი 2 300-ზე მეტი შეკითხვა იყო.
რა უპასუხა საქართველომ ევროკავშირის კითხვებს არ ვიცით – შევსებული პასუხები მთავრობას არ გაუსაჯაროებია.
-
საქართველო ევროკავშირის გზაზე – მოვლენათა ქრონოლოგია
3 მარტს საქართველომ ევროკავშირში გაწევრიანების განაცხადი წარადგინა.
11 აპრილს ევროკავშირისგან თვითშეფასების კითხვარის პირველი ნაწილი მიიღო.
2 მაისს საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა საქართველოში ევროკავშირის ელჩს, კარლ ჰარცელს კითხვარის პირველი ნაწილის პასუხები გადასცა.
10 მაისს ასევე კარლ ჰარცელს გადასცეს შევსებული კითხვარის მეორე ნაწილი.
17 ივნისს, ცნობილი გახდება ევროკომისიის შეფასება საქართველოს განაცხადზე.
24-25 ივნისის სამიტზე ევროკომისია წარმოადგენს მოსაზრებას საქართველოს, უკრაინისა და მოლდოვის წევრობის განაცხადების შესახებ.
ივნისში საქართველო კიდევ ერთ მნიშვნელოვან დოკუმენტს ელოდება – ევროპარლამენტის რეზოლუციას. ეს დოკუმენტი მიმდინარე კვირაში გასაჯაროვდება.
მართალია, ევროპარლამენტი გაწევრიანების გზაზე გადაწყვეტილების მიმღები სტრუქტურა არ არის, მაგრამ, მისი მხარდაჭერა მნიშვნელოვანი პოლიტიკური სიგნალია.
- ევროკავშირის წევრობის განაცხადის შემდეგ რა პროცედურებს გადის ქვეყანა
- დაუსრულებელი მცდელობა: საქართველო ევროპაში საკუთარი ალაგის ძიებაში
მაგალითად, მოლდოვასა და უკრაინის შესახებ ევროპარლამენტს მსგავსი რეზოლუცია უკვე მიღებული აქვს. უკრაინის მხარდამჭერი რეზოლუცია უკრაინის მიერ განაცხადის წარდგენიდან მეორე დღესვე, 1-ელ მარტს მიიღო. მოლდოვას მხარდამჭერი კი მოგვიანებით, 5 მაისს. ორივე რეზოლუციაში პოლიტიკური მხარდაჭერა იყო გამოხატული.
უკრაინის შესახებ მიღებულ რეზოლუციაში ევროპარლამენტმა ევროკავშირის ინსტიტუტებს მოუწოდა, იმუშაონ უკრაინისთვის კანდიდატის სტატუსის მისანიჭებლად. მოლდოვაზე კი თქვა, რომ მიესალმება მის განაცხადს ევროკავშირში გაწევრიანებაზე.
საქართველოს შემთხვევაში, ექსპერტები ელიან, რომ რეზოლუცია კრიტიკული იქნება. ამ ვარაუდის საფუძველს ქმნის თემა, რომელზეც ევროპარლამენტარები იმსჯელებენ – ეს არის მედიის მდგომარეობა საქართველოში.
ამ თემაზე ევროპარლამენტარების მხრიდან უკვე არსებობს ბევრი უარყოფითი განცხადება, განსაკუთრებით, საქართველოს მთავარი ოპოზიციური ტელეკომპანიის, “მთავარი არხის” დირექტორის, ნიკა გვარამიას დაკავების შემდეგ.
ექსპერტები ამბობენ, რომ ამ რეზოლუციას გადამწყვეტი გავლენა არ ექნება, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, ევროკავშირის გზაზე ანგარიშგასაწევი დოკუმენტია.
გაგრძელდება თუ არა საქართველოს სვლა ევროკავშირის გზაზე, ამაზე პასუხი კი ივნისის ბოლოს გვეცოდინება. დაახლოებით 24-25 ივნისს, გაირკვევა ელიან თუ არა საქართველოს ევროკავშირში. ამ დღეს ევროკავშირის 27-ვე წევრი ქვეყნის ლიდერმა ერთხმად უნდა გადაწყვიტოს, მიანიჭებენ თუ არა საქართველოს, ისევე როგორც უკრაინასა და მოლდოვას, წევრობის კანდიდატის სტატუსს.
რა ხდება ამ დროს საქართველოში?
საქართველოში ევროკავშირში გაწევრიანების თემა პოლიტიკური დაპირისპირების საგანია. ოპოზიცია და ხელისუფლება ერთმანეთზე თავდასხმის რეჟიმშია – ოპოზიცია ამბობს, რომ ხელისუფლება არაფერს აკეთებს დადებითი პასუხის მისაღებად, ხელისუფლება კი ოპოზიციას აბრალებს, რომ ქვეყნის იმიჯის შესალახად დასავლეთში შეხვედრას შეხვედრაზე მართავს.
პარალელურად, ხელისუფლების წევრები უკვე წინასწარ ქმნიან ფონს, რომ შესაძლოა პასუხი უარყოფითი იყოს და ეს ყველას ბრალი იქნება, თავად მთავრობის გარდა.
“წარმოვიდგინოთ, რომ ევროკავშირმა არ მოგვანიჭა კანდიდატის სტატუსი, ვინ იქნება ამ გადაწყვეტილებით გახარებული? მხოლოდ რუსეთი!”- თქვა 3 ივნისს, საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა ბრატისლავაში, გლობალური უსაფრთხოების ფორუმზე.
პრემიერმა განაცხადა, რომ საქართველო ყველაფერს აკეთებს ამ სტატუსის მისაღებად, – რეფორმებს ატარებს, უვიზო მიმოსვლა აქვს, თავისუფალ სავაჭრო შეთანხმებებს აწერს ხელს, ხალხი ამით კმაყოფილია:
“და რა? ევროკავშირი იღებს გადაწყვეტილებას, რომ ეს სიმბოლური და აზრიანი სტატუსი მათ არ მიანიჭოს. ეს იქნება შეცდომა!” – თქვა პრემიერმა.
ექსპერტებს ღარიბაშვილის განცხადების ტონი არ მოეწონათ.
“უკეთესი იქნებოდა პრემიერს ეთქვა: “ჩვენ ვიცით, რომ გვაქვს ნაკლოვანებები, მაგრამ ასევე ვიცით როგორ უნდა გამოვასწოროთ ისინი, ვიდრე ის, რომ “ჩვენ ყველაფერი გაკეთებული გვაქვს და ახლა თქვენზეა“, – ამბობს “რონდელის ფონდის” უფროსი მეცნიერ-თანამშრომელი, ევროპული კვლევების ცენტრის დირექტორი კახა გოგოლაშვილი.
ღარიბაშვილის ტონი ოპოზიციამაც დაიწუნა და ხელისუფლების ბრალდების პასუხად, გასულ კვირაში მიღებული ALDE-ს რეზოლუცია მოიშველია.
ALDE, იგივე ლიბერალთა და დემოკრატთა ალიანსის კონგრესი ევროპისთვის, ევროპაში მესამე ყველაზე დიდი პოლიტიკური პარტიაა. ALDE ევროპაში ლიბერალ პარტიებს აერთიანებს. საქართველოდან მისი წევრი ხუთი ოპოზიციური პარტიაა: “სტრატეგია აღმაშენებელი”, „ლელო“, „გირჩი – მეტი თავისუფლება“, „რესპუბლიკური პარტია“ და „თავისუფალი დემოკრატები“.
დუბლინში, 4 ივნისს, ALDE-ს ყრილობაზე მიღებული რეზოლუცია აღიარებს „საქართველოს, მოლდოვისა და უკრაინის ხალხების ისტორიულ არჩევანს, რომ გაწევრიანდნენ ევროკავშირში“ და მიესალმება სამ ქვეყნის „ბრძოლას თავისუფლებისა და დემოკრატიისთვის ათწლეულების განმავლობაში“.
“ALDE-ს რეზოლუცია პასუხია იმ პროპაგანდის, რაც ისმის „ქართული ოცნებისგან“, რომ თითქოს ოპოზიცია არ მუშაობს და ხელს უშლის კანდიდატის სტატუსის მიღებას“, – ამბობს „რესპუბლიკური პარტიის“ ლიდერი ხათუნა სამნიძე.
რას შეიძლება ველოდოთ ევროკავშირისგან – სავარაუდო ვერსიები
ექსპერტები რამდენიმე ვერსიას განიხილავენ, რაც შეიძლება საქართველომ მიიღოს ბრიუსელიდან.
მათ შორის:
#1 – სტატუსის მიღება დამატებითი ვალდებულებებისა და შესასრულებელი პირობების გარეშე. ეს, ექსპერტების შეფასებით, საუკეთესო სცენარი იქნება.
#2 – კანდიდატის სტატუსი დამატებითი პირობებით და ვალდებულებებით – ევროკომისია მხარს დაუჭერს საქართველოსთვის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის მინიჭებას, მაგრამ, რაღაც პირობებით, რომელიც ქვეყანამ უნდა შეასრულოს.
#3 – პოტენციური კანდიდატის სტატუსი – ეს ნიშნავს, რომ ქვეყანას კანდიდატის სტატუსის მიღებამდე რაღაც პირობების შესრულება მოუწევს. ანუ, ჯერ ამ სტატუსს ვერ მივიღებთ.
#4 – ჩანაწერი, რომ საქართველო აუცილებლად გახდება ევროკავშირის წევრი – ამ სცენარით, ევროკომისიის მოსაზრების დოკუმენტში ჩაიწერება, რომ საქართველო აუცილებლად გახდება ევროკავშირის წევრი, მომავალში
#5 – გადაწყვეტილების მიღების გადადება – ევროკომისია უბრალოდ გადადებს გადაწყვეტილებას.
უარი? – უარს ექსპერტები ყველაზე ნაკლებ მოსალოდნელად მიიჩნევენ. ისტორიაში უარის მხოლოდ ერთი შემთხვევა არსებობს – მაროკოს შემთხვევა. აქაც არგუმენტი მაროკოს გეოგრაფიული მდებარეობა იყო.
საქართველო ევროკომისიის მოსაზრებას ელოდება.
