„სამხედრო ალაფის პარკი“ ბაქოში – მხურვალე მხარდაჭერა და სასტიკი დაგმობა
ბაქოში, ყარაბაღის მეორე ომის „სამხედრო ალაფის პარკი“ გაიხსნა და ამან დიდი ყურადღება მიიპყრო როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მის ფარგლებს გარეთ. მაგრამ რეაქცია კარდინალურად განსხვავებული იყო – მხურვალე მხარდაჭერიდან დაწყებული, კატეგორიული დაგმობით დასრულებული.
„ღია ცის ქვეშ მუზეუმში“, ნაალაფარი სამხედრო ტექნიკის გარდა, წარმოდგენილია იმპროვიზებულ ყაზარმებში, მანქანებსა და საბრძოლო პოზიციებზე მყოფი სომეხი ჯარისკაცების მულაჟები. მათ შორის, ასევე წარმოდგენილია დაჭრილი და მომაკვდავი მებრძოლების ფიგურები.
ერთ-ერთი ექსპოზიცია შექმნილია ჯარისკაცების ჩაფხუტების „დერეფნის“ სახით, რომელიც ორივე მხარეს არის ჩამოკიდებული. ამასთან დაკავშირებით განმარტეს, რომ ეს არის ჩაფხუტები, რომლებიც უკან დახევის დროს, სომეხმა მებრძოლებმა დაყარეს.
პარკის გახსნის ცერემონიაში მონაწილეობა მიიღო აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა. ნობელის გამზირს, რომელზეც „სამხედრო ალაფის პარკია“ განთავსებული, სახელი შეუცვალეს და ახლა მას 8 ნოემბრის გამზირი ეწოდება. ეს თარიღი აზერბაიჯანში, ყარაბაღის მეორე ომში გამარჯვების დღედ არის გამოცხადებული.
- სომხური მხარის მარცხის მიზეზები: ყარაბაღის მეორე ომის მითები და რეალობა
- ყარაბაღის დაუმთავრებელი ომი: ფსიქოლოგიური პრობლემების ეტაპი
- “ევროპაში” პურის საყიდლად. უკრაინული სოფლის ცხოვრება ფრონტის ხაზზე
ექსპონატები
მულაჟებისა და ინსტალაციების გარდა, პარკში წარმოდგენილია სომეხი ჯარისკაცების მიერ დატოვებული ცეცხლსასროლი იარაღი, მძიმე ტექნიკა, სარაკეტო კომპლექსები, სამხედრო სატრანსპორტო საშუალებები და საბრძოლო მასალა.
ასევე, აქ არის ორი ათასი ავტომობილის ნომრისგან დამზადებული ფარი, რომელიც ალაფის სახით, ყარაბაღის მეორე ომის დროს მოიპოვეს.
აქ, ასევე, წარმოდგენილია სომეხი სამხედროების მიერ ყარაბაღში, ქალაქ შუშის მიმართულებით გაშვებული „ისკანდერის“ რაკეტის ნამსხვრევები.
პარკში დადგმული სკამების ქვედა ნაწილი დამზადებულია ალაფის სახით მოპოვებული ჭურვების შესანახი ყუთებისგან. პარკის ტერიტორიაზე, განათების სისტემა დამზადებულია გასროლილი ჭურვებისგან, ნაგვის ყუთები კი, ტანკების ჭურვებისგან.
ამასთან, სამხედრო ალაფის პარკში გამოყოფილია ტერიტორია, სადაც წარმოდგენილია სომხეთის არმიის თავდაცვითი პოზიციები, საინჟინრო-დაბრკოლებების სისტემის ჩათვლით.
რეაქცია აზერბაიჯანში
სოციალურ ქსელებში გაკეთებული კომენტარებიდან ჩანს, რომ აზერბაიჯანულ საზოგადოებაში, აბსოლუტური უმრავლესობა აღფრთოვანებით შეხვდა სამხედრო ალაფის პარკის გახსნას.
Facebook-ში გაკეთებული სახასიათო კომენტარები:
„პირველი მუზეუმი, რომელიც საზღვარგარეთ მოვინახულე, ოსვენციმის საკონცენტრაციო ბანაკი იყო. იქ ნანახმა ჩემზე წარუშლელი შთაბეჭდილება დატოვა. სხვა სამხედრო ისტორიის მუზეუმებშიც ვყოფილვარ – სან-დიეგოში, ლონდონში, ბელფასტში. მოუთმენლად ველი ჩვენი მუზეუმის გახსნას მნახველისათვის. ვნახოთ, იქ როგორ არის ყველაფერი“.
ისტორიკოსის კომენტარი და მასზე თავდასხმა
მაგრამ ახალ ამბავს ყველა ასე პოზიტიურად არ შეხვედრია. ჩამოკიდებული ჩაფხუტების „დერეფნის“ ფოტოს კომენტირებისას, ცნობილმა ისტორიკოსმა, ალთაი გოიუშოვმა დაწერა:
ალბათ, მტრის თავის ქალების მთის, კედლის აშენება სურდათ. ახლა ველი, რომ იქ ელჩები წაიყვანონ და ლექცია წაუკითხონ კავკასიაში მშვიდობის მშენებლობის შესახებ.
ამ პოსტის გამოქვეყნების შემდეგ, რამდენიმე ცნობილმა ჟურნალისტმა და ბლოგერმა გოიუშოვი გააკრიტიკა. აი, რამდენიმე სახასიათო კომენტარი:
„მოვიგეთ ომი, ავაშენეთ მუზეუმი. ახლა, ამათ, უცებ შეიყვარეს სომხური ჩაფხუტები. ცარიელი ჩაფხუტების დემონსტრირებას ვახდენთ – კარგსაც ვაკეთებთ!“.
„სამხედრო ალაფის პარკი – ეს არის დირე მტრის თვალში, როგორც უცხოელის, ისე შინაურის. გამარჯვებულებს არ ასამართლებენ. თუკი ვინმე თავს ცუდად გრძნობს, კასპიის ზღვაში დაიხრჩოს“.
„ადამიანები, რომლებსაც ცხოვრებაში არასოდეს მოუნახულებიათ სამხედრო მუზეუმი, ძალიან გვაკვირვებენ თავიანთი აზრებით. მთელ მსოფლიოში, ასეთ მუზეუმებში წარმოადგენენ როგორც ჯარისკაცების მულაჟებს, ისე ჩაფხუტებს“.
დასავლელი ჟურნალისტებისა და სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს კომენტარები
რამდენიმე დასავლელმა ჟურნალისტმა მკვეთრად კრიტიკული კომენტარი გააკეთა „სამხედრო ალაფის პარკის“ გახსნაზე. CNN-ისა და Guardian-ის ავტორის, ნილ ჰაუერის Twitter-ზე გამოქვეყნებული კომენტარი:
„ფაქტობრივად, ესაა მაგალითი № 364 486 მხოლოდ ომისშემდგომი პერიოდიდან. სისულელეა იმაზე ფიქრი, რომ [პრეზიდენტ] ალიევის დროს შესაძლებელია სომხეთისა და აზერბაიჯანის შერიგება“.
სამხედრო ალაფის პარკის პროექტი დაგმო სომხეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ. „ეს აქცია მიმართულია ომის მსხვერპლთა ხსოვნის, უგზოუკვლოდ დაკარგულთა და ტყვეთა საჯაროდ დამცირებისკენ, მათი ოჯახების ღირსებისა და პატივს შელახვისკენ (…) აზერბაიჯანის უმაღლესი ხელისუფლების ადამიანთმოძულე ქცევა, მშვიდობაზე,, ტოლერანტობასა და მულტიკულტურალიზმზე ნებისმიერი განცხადებასა თუ PR-კამპანიაზე უფრო მრავლისმთქმელია“, – ნათქვამია 13 აპრილს გამოქვეყნებულ განცხადებაში.
მუზეუმის პირველი უცხოელი სტუმრები
13 აპრილს, ბაქოში, საერთაშორისო კონფერენცია გაიმართა „ახალი ხედვა სამხრეთ კავკასიაზე: პოსტკონფლიქტური განვითარება და თანამშრომლობა“. 15 ქვეყნიდან ჩამოსულმა 27-მა სტუმარმა კონფერენციის შემდეგ, ახალი „სამხედრო ალაფის პარკი“ მოინახულა.
14 აპრილიდან პარკი ყველა მსურველისთვის ღიაა.
