სომხეთის საკონსტიტუციო სასამართლო: საკუთარი ხარჯით ტესტირება ანტიკონსტიტუციურია

სომხეთის საკონსტიტუციო სასამართლომ ქვეყნის ძირითად კანონთან წინააღმდეგობაში მყოფი უწოდა მოქალაქეების საკუთარი ხარჯით სავალდებულო ტესტირებას. საუბარია PCR-ტესტებზე, რომელიც კორონავირუსით ინფიცირებას ადგენს. ჯანდაცვის მინისტრის ამ ბრძანების კონსტიტუციურობაზე დადგენილების მიღების თხოვნით, სასამართლოს პარლამენტის ოპოზიციურმა ფრაქციამ, „აიასტანმა“ მიმართა.

ყველა დეტალი: მინისტრის ბრძანება, რატომ მიმართა ოპოზიციამ სასამართლოს, რა რეაქცია ჰქონდათ საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე ჯანდაცვის სამინისტროსა და სოციალური ქსელების მომხმარებლებს.

• ვაქცინაციის პირადი გამოცდილება – ყველა დეტალი. ვიდეობლოგი სომხეთიდან

• პანდემიის „პლუსები“: როგორ იმუშავეს მათ სომხეთში

ჯანდაცვის მინისტრის ბრძანებით, სომხეთის ყველა დასაქმებული მოქალაქე, რომელიც არ აიცრა, 2021 წლის 1 ოქტომბრიდან, ორ კვირაში ერთხელ დამსაქმებელს წარუდგენს კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაციის დამადასტურებელ სერტიფიკატს ან ტესტის უარყოფით პასუხს.

წინააღმდეგ შემთხვევაში, როგორც თავად თანამშრომლებმა, ისე დამსაქმებლებმა ჯარიმები უნდა გადაიხადონ. სხვათა შორის, 1 დეკემბრიდან, ყველა მოქალაქე უკვე ვალდებულია ყოველ კვირა გაიკეთოს ტესტი. ეს ორი გადაწყვეტილება არ ეხება მათ, ვინც უკვე მიიღო ვაქცინის პირველი დოზა, მათ, ვისაც სერიოზული უკუჩვენებები აქვთ ვაქცინაზე და ორსულებზე.

ისინი, ვინც ვადაში არ წარადგენენ შესაბამის დოკუმენტებს, რეგულაციების თანახმად, ვერ შეძლებენ სამუშაო ადგილზე გასვლას. დამსაქმებელს კი უფლება აქვს გაათავისუფლოს თანამშრომელი იმ შემთხვევაში, თუკი კონკრეტული გამოუმუშავებელი დღეები დაუგროვდება.

ამ გზით, სომხეთის ხელისუფლებას განზრახული ჰქონდა, მოსახლეობის სტიმულირება მოეხდინა კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინაციაზე და თავიდან აერიდებინა ახალი ლოკდაუნი.

ამ ზომების გარკვეული შედეგი აშკარაა – ქვეყანაში გაიზარდა ვაქცინირებულთა პროცენტი, კორონავირუსის მორიგი ტალღა, რომელიც ძალას იკრებდა, უკან წავიდა.

ოპოზიციონერებმა განაცხადეს, რომ მოსახლეობის ვაქცინაცია მნიშვნელოვანი და საჭიროა, მაგრამ ვაქცინაციის ირიბი იძულება, მით უფრო საკუთარი ხარჯით, უკანონოა.

სასამართლოს გადაწყვეტილება: ფრაზა „საკუთარი ხარჯით“ კონსტიტუციასთან წინააღმდეგობაში მოდის

„წინადადებაში, „PCR-ტესტირებას თანამშრომელი საკუთარი ხარჯით იტარებს“, ფრაზა „საკუთარი ხარჯით“, წინააღმდეგობაში მოდის კონსტიტუციის პირველ, მეორე, მეექვსე და ასევე 39 მუხლებთან“, – განაცხადა სასამართლოს თავმჯდომარე არმან დილანიანმა.

მინისტრმა გადაწყვეტილება აგვისტოს ბოლოს მიიღო, ერთი თვის შემდეგ, ეროვნული კრების 1/5-მა ის საკონსტიტუციო სასამართლოში გაასაჩივრა. ოპოზიციონერებმა განაცხადეს, რომ ამ გადაწყვეტილებამ „ობიექტურად აღაშფოთა მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი“, ამიტომ მათ საკონსტიტუციო სასამართლოს მისი შეჩერება შესთავაზეს.

ამასთან, მათ ხაზი გაუსვეს, რომ არ გამოდიან ვაქცინაციის წინააღმდეგ, მაგრამ მიაჩნიათ, რომ გადაწყვეტილება, აიცრას თუ არ აიცრას, თითოეულმა ადამიანმა უნდა მიიღოს ნებაყოფლობით, გააზრებულად და არა ზეწოლის ქვეშ. 

გარდა ამისა, ოპოზიციონერი დეპუტატები ამტკიცებდნენ, რომ ვაქცინირების ან PCR-ტესტის გაკეთების იძულების შემთხვევაში, ეს ხარჯები საკუთარ თავზე სახელმწიფომ უნდა აიღოს.

სამინისტროს რეაქცია საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე: „გაურკვეველია, ვინ გადაიხდის“

საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდეგ, ჯანდაცვის სამინისტრო განცხადებით გამოვიდა, რომელშიც ხაზგასმულია, რომ სასამართლომ კანონიერად და კონსტიტუციურად მიიჩნია ტესტირების მოთხოვნა. ხოლო გადაწყვეტილებამ მისი საფასურის მოქალაქეების მიერ საკუთარი ჯიბიდან გადახდის არაკონსტიტუციურობის შესახებ, სამინისტროს კითხვები გაუჩინა. კერძოდ, კონკრეტულად ვინ გადაიხდის ტესტირების საფასურს.

ამ კითხვას სვამენ ახლა თავად ქვეყნის მოქალაქეებიც, რადგან ყველა აცნობიერებს, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს არ გაუუქმებია სამინისტროს გადაწყვეტილება სავალდებულო ტესტირების შესახებ. სოციალური ქსელების მომხმარებლები მსჯელობენ, ახლა ტესტირების საფასურს დამსაქმებლები გადაიხდიან თუ სახელმწიფო აიღებს ამ ხარჯებს საკუთარ თავზე. ზოგიერთებს იმედი აქვთ, რომ ტესტებზე უკვე დახარჯულ თანხებს დაიბრუნებენ.