ოპოზიციამ შინაგან საქმეთა სამინისტროზე იერიში მიიტანა

სოხუმში ოპოზიციის მომხრეებმა შინაგან საქმეთა სამინისტროს შენობას ალყა შემოარტყეს და იმას მიაღწიეს, რომ პრეზიდენტმა რაულ ხაჯიმბამ შინაგან საქმეთა მინისტრი, ლეონიდ ძიაპშბა თანამდებობიდან გაათავისუფლა. თუმცა, მათი კიდევ ერთი მოთხოვნა – პრეზიდენტის ნდობის მანდატის განმსაზღვრელი რეფერენდუმის შემოდგომისთვის გადადება – უპასუხოდ დარჩა.

– იცით, ხვალ კარგ სამსახურს დავკარგავ. ათი წელი შევალიე იმ საქმეს, ხვალ კი დავკარგავ

– სამსახურიდან მიდიხართ?

– არ ვაპირებდი.

– გაგათავისუფლეს?

– ხვალ დაძაბული საუბარი მექნება უფროსობასთან.

ჩემი შემთხვევითი თანამოსაუბრე არც ჩემს პროვოცირებას ცდილობდა, და არც კონფლიქტის დაწყება სურდა. ისეთი გრძნობა გამიჩნდა, რომ უბრალოდ ლაპარაკი უნდოდა. თითქოს ეს სურვილი მთელი დღის (ან, იქნებ, გაცილებით უფრო მეტი ხნის) განმავლობაში აწუხებდა.

– და სად მუშაობთ?

– “ჩერნომორენერგოში”. უკვე ათი წელია.

– და რატომ გგონიათ, რომ ხვალ სამსახურს დაკარგავთ?

– ასეთი წინათგრძნობა მაქვს. იცით, მე არასდროს მაინტერესებდა პოლიტიკა. ეს სფერო ჩემგან შორსაა. წინა არჩევნებზე ერთ კანდიდატს დავუჭირე მხარი და მას შემდეგ დაიწყო… გვარად ზანთარია ვარ.

–  ვხვდები, რომელ კანდიდატსაც დაუჭირეთ მხარი. მე ბიძა მყავს ზანთარია. 

საუბარი იყო ასლან ბჟანიაზე – 2014 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების კანდიდატზე, რომელიც წარმოშობით სოფელ თამიშიდანაა. ეს სოფელი კი ზანთარიების კლანის ნაწილის მშობლიური მხარეა. ახლა ბჟანია ოპოზიციის ერთ-ერთი ლიდერია, თანასოფლელებისა და მეზობლების მხრიდან “თავისიანის” დაცვის ძველი ტრადიცია კი არავის გაუუქმებია. 

როგორ დაიწყო ყველაფერი

ყველაფერი დაიწყო პარტია “ამცახარას” ყრილობით, რომელიც ფილარმონიის პარკში გაიმართა.

ყრილობის ოფიციალური ნაწილი – ოპოზიციური ძალების ლიდერების გამოსვლა – რეზოლუციის მიღებით დასრულდა. მასში ორი მოთხოვნა იყო:

· პირველი – პრეზიდენტის ნდობის მანდატის განმსაზღვრელი რეფერენდუმის შემოდგომისთვის გადატანა;

· მეორე – “დაუყოვნებლივ გათავისუფლედეს დაკავებული თანამდებობიდან აფხაზეთის რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა მინისტრი, ლეონიდ ძიაპშბა.”

ულტიმატუმის სხვა პუნქტები უბრალოდ ამ ორი ძირითადი მოთხოვნის დამატებას წარმოადგენდა.

კერძოდ კი, ყრილობის მონაწილეები ითხოვდნენ, რომ აფხაზეთის მოქალაქეებს ვადაგადასული პასპორტებითა და პირადობის მოწმობებითაც ჰქონოდათ ხმის მიცემის უფლება. ასევე, მოითხოვდნენ, რომ ხმის მისაცემი უბნები რუსეთის ტერიტორიაზეც გახსნილიყო.

 გარდა ამისა, ოპოზიცია დაჟინებით ითხოვდა სახელმწიფო არხზე მათთვის რეგულარული საეთერო დროის გამოყოფას. მოთხოვნებს, შორის იყო ისიც, რომ “დაუყოვნებლივ განაახლოს საქმიანობა საზოგადოებრივმა სამეთვალყურეო საბჭომ, რომლის შემადგენლობაშიც ოპოზიციის წარმომადგენლები უნდა შედიოდნენ.”

შეკრებილებმა რეზოლუცია მიიღეს და აირჩიეს დელეგატები, რომლებიც სახელმწიფო მეთაურთან შესახვედრად გაემართნენ. არჩეულთა შორის იყვნენ საბაჟო კომიტეტის ყოფილი თავმჯდომარე, საიდ ტარკილი, ეროვნული კრების დეპუტატი, ახრა კვეკვესკირი და აფხაზეთის გმირი, ლესიკ ცუგბა.

ვიდრე პრეზიდენტი ოპოზიციის წარმომადგენლებს იღებდა, ფილარმონიასთან შეკრებილმა ადამიანებმა გადაწყვიტეს, რომ დელეგატებს შინაგან საქმეთა სამინისტროს შენობასთან დალოდებოდნენ. მანძილი ამ ორ ობიექტს შორის ას მეტრზე ნაკლებია. ასე დაიწყო ხალხის სტიქიური შეკრება სამინისტროს შენობასთან.

პრეზიდენტისა და ოპოზიციის შეხვედრის შემდეგ

მოლაპარაკებების დროს პრეზიდენტი ხაჯიმბა მხოლოდ ვადაგადასული პასპორტების შესახებ წამოყენებულ მოთხოვნას დათანხმდა. მისი თანხმობა გამოწვეული იყო იმით, რომ ეს პრობლემა მართლაც რეალურია. რესპუბლიკის საკმაოდ ბევრმა მოქალაქემ პასპორტის გამოცვლა ვერ მოასწრო და მათთვის  რეფერენდუმში მონაწილეობის უფლება რომ მიეცეთ, მინისტრთა კაბინეტმა გამოსცა დადგენილება, რომლის მიხედვითაც, აფხაზეთის რესპუბლიკის მოქალაქეების ვადაგასულ პასპორტებს  მოქმედების ვადა 2016 წლის 10 ივლისის ჩათვლით გაუხანგრძლივდათ.

პრეზიდენტის ადმინისტრაციის შენობიდან გამოსვლისას ოპოზიციური დელეგაციის წევრმა, ახვა კვეკვესკირმა აღნიშნა: “ვერ ვიტყვი, რომ ჩვენი ნათქვამი ყურად არ იღეს. პასპორტებთან დაკავშირებით კომპრომისულ შეთანხმებას მივაღწიეთ. დანარჩენ გადაწყვეტილებებს კი დაველოდებით.”

ოპოზიციური ბლოკის წარმომადგენლების კვალდაკვალ გამოვიდა პრეზიდენტი ხაჯიმბაც. იმ მომენტში სახელმწიფოს მეთაურის ადმინისტრაციის შენობის პარმაღზე უკვე შეკრებილიყვნენ მისი მომხრეები, რომლებსაც  უშუალოდ პრეზიდენტისგან სურდათ ხაჯიმბასა და ოპოზიციას შორის გამართული საუბრის დეტალების გაგება.

“მოგიწოდებთ, რომ გაუძლოთ ამ ყველაფერს. პროვოკაციებს არ უნდა წამოვეგოთ. ჩვენ საკმარისი ძალა და რესურსი გვაქვს იმისთვის, რომ დასახული ამოცანები სათანადოდ შევასრულოთ. არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დავუშვათ დაპირისპირება! რეფერენდუმს არ გავაუქმებ. 10 ივლისისთვისაა დანიშნული, და სწორედ იმ დღეს გაიმართება. რაც შეეხება პასპორტებს… დავთანხმდი. ასეთი პასპორტი სულ დაახლოებით ოთხი ათასია და, თუკი ეს ოთხი ათასი რეფერენდუმის შედეგზე იქონიებს გავლენას, მზად ვარ, დავეთანხმო,” –  თქვა ხაჯიმბამ.

რა ხდებოდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს შენობასთან?

იმავდროულად შინაგან საქმეთა სამინისტროს შენობასთან ახალი მოსაზრებები იბადებოდა. შეკრებილებმა სულ რაღაც 20 წუთში შეძლეს  სამინისტროს ტერიტორიაზე შეღწევა. სამინისტროსთან შეკრებილებმა ჭიშკარი “ოფროუდის” მანქანისა და ტროსის საშუალებით მოხსნეს და ხალხი შენობას მიაწყდა.

მილიციელები შეეცადნენ, როგორმე მაინც შეეჩერებინათ ხალხის მასა, მაგრამ საქმეში ქვები და სხვა საგნები ჩაერთო, რის გამოც, კანონდამცველები იძულებულნი გახდნენ, უკან დაეხიათ.

რაღაც მომენტში შინაგან საქმეთა სამინისტროსთან აღმოჩნდა ყველა – ოპოზიციაც, პრეზიდენტის მომხრეებიც და ნეიტრალურ პოზიციაზე მყოფი ადამიანებიც (თუკი ასეთები საერთოდ არსებობენ აფხაზეთში). ადმინისტრაციების უფროსები, მინისტრები, დეპუტატები… სამინისტროსთან ყველა პარტიის წარმომადგენელი იყო მისული.

საშიში კი არა, ეს ყველაფერი უცნაური იყო. სტუდენტობის დროს მოსკოვში ათობით მიტინგსა და აქციაში ვიღებდი მონაწილეობას, მათ შორის – 2012 წელს მოედან “ბოლოტნაიაზე” გამართულ დემონსტრაციებში. მხოლოდ თებერვალში ხუთჯერ დამაკავეს. ყველაზე ნაკლებად ის მინდა, რომ ასეთი დაპირისპირება აფხაზეთში ვიხილო; მნიშვნელობა არ აქვს, თუ ვინ იქნება ხელისუფლებაში და ვინ – ოპოზიციაში. 

შინაგან საქმეთა სამინისტროს შენობასთან სიტუაცია იძაბებოდა და რეალურად ამ პროცესებს რამდენიმე ათეული ადამიანი ხელმძღვანელობდა. ისინი კი, ვინც დროშის ბუნებს აქნევდნენ და შენობის თავზე ასვლას ცდილობდნენ, ნამდვილად არ იყვნენ უმრავლესობაში.

ჩვენ, ჟურნალისტები, უშუალოდ სამინისტროს მეზობლად მდებარე მიტოვებული საბავშვო ბაღის აივანზე ვიდექით. მიმდინარე მოვლენები არც ისე კარგად ჩანდა, მაგრამ საშუალება მომეცა, დავკვირვებოდი, თუ როგორ ცდილობდნენ ხალხის მასის შეკავებას ოპოზიციური ბლოკის ლიდერები და სხვა პოლიტიკოსები.

პერიოდულად ხალხი სკანდირებდა სიტყვას “გამოდი!” ამ მოწოდებით ადამიანები შინაგან საქმეთა მინისტრს მიმართავდნენ; მაგრამ სხვები გამოდიოდნენ – ხან გენერალური პროკურორი, და ხანაც თავდაცვის მინისტრი.

რაღაც მომენტში შენობის ფასადის ზედა მხარეს აალებადი ნარევით სავსე ბოთლი მოხვდა. მილიციელებმა ცეცხლი ჩააქრეს, მაგრამ გააფთრებული ხალხი კიდევ უფრო მეტად გააქტიურდა და სამინისტროზე მორიგი იერიში მიიტანა. მილიციის ერთ-ერთი თანამშრომელს გულის შეტევა დაემართა. სამართალდამცავი “სასწრაფომ” წაიყვანა.

                                              შინაგან საქმეთა მინისტრი გადადგა

ისე ჩანდა, რომ შინაგან საქმეთა სამინისტროს შენობასთან მოსულთა დიდი ნაწილი ვერ ხვდებოდა, თუ რა ხდებოდა. დაახლოებით საღამოს ათ საათზე გაისმა დიდი ხნის ნანატრი განცხადება, რომ მინისტრი გადადგა. თუმცა, ხალხმა ეს ამბავი თავისებურად აღიქვა და, აპლოდისმენტების ფონზეც, ადამიანები მაინც ცდილობდნენ შინაგან საქმეთა სამინისტროს შენობის კარის ჩამოღებას.

საღამოს თერთმეტ საათზე სამინისტროს შენობასთან გამოჩნდა ვიცეპრეზიდენტი ვიტალი გაბნია, რომელმაც წაიკითხა პრეზიდენტის განკარგულება, რომლის მიხედვითაც, ლეონიდ ძიაპშპას დროებით უწყდება შინაგან საქმეთა მინისტრის უფლებამოსილება. შეკრებილებმა თანდათან დაშლა დაიწყეს – ოპოზიციონერები “ამცახარას” შტაბისკენ გაეშურნენ, მოქმედი ხელისუფლების მომხრეებმა კი პრეზიდენტის ადმინისტრაციის შენობის მიმდებარე ტერიტორიაზე გადაინაცვლეს.

პრეზიდენტი რაულ ხაჯიმბა ადმინისტრაციის შენობის პარმაღზე გამოვიდა და მოქმედი ხელისუფლების პოლიტიკის მომხრეებს მიმართა:

“ყველაფერი თავად ნახეთ. ეჭვი არავის ეპარება, რომ ამით არაფერი დამთავრდება. ფრთხილად უნდა ვიყოთ. უნდა გავერთიანდეთ. თუ საჭიროდ მივიჩნევთ, შევკრიბოთ ხალხი და ყველა საკითხი განვიხილოთ.”

შეკრებილი ადამიანები ერთმანეთს ლაპარაკს არ აცლიდნენ. მათ პრეზიდენტს დააყარეს კითხვები, რომლებზეც პასუხი არც პრეზიდენტს აქვს, და არც ოპოზიციონერებს. 

სტატიაში გამოთქმული მოსაზრებები, ტერმინები და პოზიცია მთლიანად ავტორს ეკუთვნის და, შესაძლოა, რედაქციის აზრს არ ემთხვეოდეს

პირველად გამოქვეყნებულია: 08.07.2016