მოსაზრება: არჩევნები აფხაზეთში და კრიზისის მოლოდინი
საპარლამენტო არჩევნები აფხაზეთში
შაბათს, 12 მარტს, აფხაზეთში საპარლამენტო არჩევნები გაიმართება. აფხაზეთში JAMnews-ის რედაქტორი ინალ ხაშიგი აანალიზებს ქვეყანაში არსებულ წინასაარჩევნო სიტუაციას და გამოწვევებს, რომელიც ხელისუფლებისა და ოპოზიციონერი პოლიტიკოსების წინაშე დგას. მათგან მთავარი – უკრაინაში მიმდინარე ომის გამო ეკონომიკური ვითარების მოსალოდნელი გაუარესებაა.
საარჩევნო კამპანია, რომელიც ერთი დღის წესრიგით დაიწყო, რომლის სათავეშიც იდგა ქვეყნის ქრონიკული შიდაპოლიტიკური და სოციალურ-ეკონომიკური კრიზისიდან გამოსვლის გზების ძიება, ბოლოსკენ საგრძნობლად განახლდა საგარეო გამოწვევებით.
შესაძლოა, ეს არის ბოლო საპარლამენტო არჩევნები, რომელიც აფხაზეთში მაჟორიტარული სისტემით ტარდება. ადგილობრივი ელიტა, რომელიც დიდი ხანია ორ ნაწილად არის გაყოფილი პერიოდულად ხელისუფლების სათავეში ერთმანეთის შემცვლელ შეურიგებელ ბანაკად, საერთო ძალებით მივიდა დასკვნამდე, რომ ამ სისტემამ საკუთარი თავი ამოწურა და აუცილებელია შერეულ საარჩევნო სისტემაზე გადასვლა.
მაგრამ ახალი არჩევნებისთვის ცვლილებების საკანონმდებლო ფორმალიზება ვერ მოხერხდა. ასე რომ, ქრონიკულ საშინაო და მოულოდნელად წარმოქმნილ საგარეო გამოწვევებზე რეაგირება მაჟორიტარულ პარლამენტს მოუწევს.
უკრაინასთან რუსეთის შეიარაღებული კონფლიქტი და ამას მოყოლილი დასავლური სამყაროს მკაცრი დაპირისპირება რუსეთთან, არ შეიძლება არ აისახოს აფხაზეთზე, სრულიად გასაგები მიზეზების გამო.
აფხაზეთისთვის რუსეთი არა მხოლოდ მოკავშირე და მისი უსაფრთხოების გარანტია, არამედ მთავარი ეკონომიკური პარტნიორიც.
რესპუბლიკის ოფიციალური ვალუტა რუსული რუბლია. ტვირთბრუნვის 80 პროცენტზე მეტი სწორედ რუსეთზე მოდის. ადგილობრივი ბანკები თავიანთ საერთაშორისო გადარიცხვებს ახორციელებენ მხოლოდ იმ საკორესპონდენციო ანგარიშებით, რომლებიც რუსულ ბანკებშია გახსნილი.
აფხაზეთის ეკონომიკის საბაზო ელემენტი – კურორტები და ტურიზმი – ძირითადად რუსების ხარჯზე არსებობს, რომლებიც დასასვენებლად აფხაზეთში ჩამოდიან. გარდა ამისა, აფხაზეთის ბიუჯეტის საშემოსავლო ნაწილის თითქმის ნახევარს მოსკოვიდან გადმორიცხული დოტაციები შეადგენს.
რუსეთზე დაკისრებული უპრეცედენტო სანქციები აუცილებლად აისახება აფხაზეთზე, აქ მკითხაობაც არ არის საჭირო.
ალბათ, ფინანსური დახმარების ნაკადი რესპუბლიკაში, რომელსაც ასე მიეჩვია ოფიციალური სოხუმი, საგრძნობლად შემცირდება.
ახლა აფხაზეთის ხელისუფლებას ფაქტობრივად დამოუკიდებლად მოუწევს ინფრასტრუქტურული ამოცანების გადაწყვეტა – გზების, წყალსადენის, კანალიზაციის, საბავშვო ბაღების, სკოლებისა და საავადმყოფოების მშენებლობა და რემონტი.
ათ წელზე მეტია, ეს პროექტები, რომელთაც ძალიან კომფორტულად მოერგო ადგილობრივი ელიტა, რუსეთის ბიუჯეტიდან ფინანსდებოდა. ახლა, შექმნილი ახალი გეოპოლიტიკური რეალობიდან გამომდინარე, სოხუმში თუ მკაფიოდ არა, ინტუიტიურ დონეზე მაინც ჩნდება იმის გაგება, რომ როგორც ადრე იყო, ისე ნამდვილად აღარ იქნება.
უნდა გადავეწყოთ და ვისწავლოთ საკუთარ რესურსებზე დაყრდნობა.
ბუნებრივია, მსოფლიოში სიტუაციის ასეთი მკვეთრი ცვლილება, არ შეიძლება არ ასახულიყო დეპუტატობის კანდიდატების რიტორიკაზე. მაგრამ სახეზეა მოულოდნელობის ეფექტი. რუსეთის ქმედებების მხარდაჭერის გარდა, „ქამრების მოჭერისა და ყველაფრისთვის მზადყოფნის აუცილებლობის გარდა“, კონკრეტულ იდეებზე ლაპარაკი არ არის.
თუმცა, რა უნდა ვილაპარაკოთ დეპუტატობის კანდიდატებზე, თუკი თავად აღმასრულებელი ხელისუფლება ინარჩუნებს სიჩუმეს, თითქოს გლობალური კრიზისი აფხაზეთს არანაირად არ შეეხება. თუმცა, ასეთი შენელებული რეაქცია შესაძლოა უპირველესად პრეზიდენტისთვის და ხელისუფლებისთვის იყოს სასაყვედურო. რადგან პარლამენტის ახალი შემადგენლობისთვის, რომელიც სამუშაოს შესრულებას მხოლოდ აპრილში შეუდგება, პრეტენზიების წაყენება მეტისმეტად ნაადრევია.
მეტიც, თუკი აღმასრულებელი ხელისუფლება შეცვლილი გარემოებების ფონზე, კვლავინდებურად ძველებურად გააგრძელებს მართვას, სწორედ სახალხო კრება გახდება მისი მთავარი ოპონენტი.
იმ შემთხვევაშიც კი, თუკი თავდაპირველად პარლამენტის ახალ შემადგენლობაში უმრავლესობაში ის დეპუტატები იქნებიან, რომლებიც იქ აღმასრულებელი ხელისუფლების პროტექციით მოხვდნენ, საზოგადოების განწყობის გამო, მთავარი საკანონმდებლო ორგანოს რეფორმირება გარდაუვალია.
მაგრამ თუკი ხელისუფლება პირიქით, შეცვლის მმართველობის სტილსა და მეთოდებს, ადეკვატურ რეაგირებას მოახდენს გამოწვევებზე, საპარლამენტო ოპოზიციაც კი მის მთავარ მოკავშირედ გადაიქცევა.
სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად. ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
