გარიყული აუცრელები - ანტივაქსერები ევროპაში სულ უფრო მეტ შესაძლებლობასა და უფლებას კარგავენ
ანტივაქსერები ევროპაში – ესენი არიან ადამიანები, რომლებიც არ ენდობიან ხელისუფლებას და ხმას აძლევენ პოპულისტებს. დემოკრატიები არჩევანის აუცილებლობის წინაშე აღმოჩნდნენ, ერთი მხრივ, ადამიანის ჯანმრთელობასა და სიცოცხლეს და, მეორე მხრივ, სამოქალაქო თავისუფლებებს შორის.
მიმოხილვა მოამზადა CNN-მა
პანდემიამდე ნიკოლა რიმოლდი არასოდეს არანაირ საპროტესტო აქციებში არ მონაწილეობდა.
მაგრამ როდესაც შვეიცარია, სადაც ის ცხოვრობს, კარანტინებს ერთიმეორის მიყოლებით აწესებდა, შემდეგ კი აცრის დამადასტურებელი სერტიფიკატები შემოიღო, რიმოლდიმ გადაწყვიტა, რომ იმოქმედებდა. ახლა ის Mass-Voll-ს ხელმძღვანელობს – ევროპაში ერთ-ერთ უმსხვილეს ჯგუფს, რომელიც ორიენტირებულია ახალგაზრდებზე და ვაქცინაციის დამადასტურებელი პასპორტების წინააღმდეგ გამოდის.
რიმოლდი სტუდენტი იყო და ფულს სუპერმარკეტში მოლარედ მუშაობით შოულობდა. მაგრამ მან გადაწყვიტა, რომ არ აცრილიყო, იმუნიზაციის შესახებ სერტიფიკატის გარეშე კი არ შეუძლია უმაღლესი განათლების მიღება და პროდუქტების მაღაზიაში მუშაობაც კი.
მას ასევე აკრძალული აქვს რესტორნებში ჭამა, კონცერტებზე დასწრება და სპორტდარბაზში სიარულიც კი.
„ადამიანები სერტიფიკატების გარეშე, ისეთები, როგორიც მე ვარ – ადამიანები აღარ არიან. ჩვენ გვდევნიან. ჩვენ ნაკლებად ფასეული ვართ“, – ამბობს ის.
შეეჯახნენ რა საკუთარ საზოგადოებებში ყოყმანს ან პირდაპირ უარს ვაქცინაციაზე, ბევრი ქვეყანა სულ უფრო მკაცრ წესებსა და შეზღუდვებს აწესებს აუცრელი ადამიანებისთვის, საგრძნობლად ურთულებს მათ ცხოვრებას და ამით ცდილობს ისინი აცრის გაკეთებაში დაარწმუნოს.
გამოდის, რომ ევროპა იძულებულია, ბალანსი იპოვოს ადამიანების ჯანმრთელობისა და სიცოცხლის გადარჩენის სურვილსა და სამოქალაქო თავისუფლებებს შორის.
ასევე, შედეგად, მნიშვნელოვნად იზრდება დაძაბულობა და განხეთქილება საზოგადოების ორ ნაწილს შორის – ვაქცინირებულებსა და მათ შორის, ვისაც ამის გაკეთება არ უნდა.
- რა საერთო აქვთ ქართველ, სომეხ და უკრაინელ ანტივაქსერებს
- ეკლესია და Pfizer-ი: რატომ ჩააგდო საქართველომ ვაქცინაციის კამპანია
რა სახის ზეწოლას იყენებენ ევროპაში ანტივაქსერების წინააღმდეგ
გერმანია, ახალი კანცლერი ოლაფ შოლცი:
„არ მივცემთ უფლებას გაუწონასწორებელი ექსტრემისტების უმცირესობას, საკუთარი ნება მოახვიონ თავს ჩვენს საზოგადოებას“.
საფრანგეთი, პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი:
„რეალურად მინდა გავაბრაზო არავაქცინირებულები. ბოლომდე გავაგრძელებთ ამის კეთებას. ეს არის სტრატეგია“.
უკვე რამდენიმე თვეა, რაც ვაქცინაციის დამადასტურებელი პასპორტის გარეშე ევროკავშირის ტერიტორიის დიდ ნაწილში შეუძლებელია მოხვდე კაფეში, რესტორანში, გასართობ ადგილას, ზოგიერთ ქვეყანაში კი – სავაჭრო ცენტრებშიც.
და იმ დროს, როდესაც „დელტა“ და „ომიკრონის“ შტამებით ინიფიცირების შემთხვევების მკვეთრი ზრდა დაიწყო, იმუნიზაციის პროცესი კი შენელდა, ზოგიერთი მთავრობა უფრო შორსაც წავიდა.
ანტივაქსერების წინააღმდეგ ზომების შემდგომი გამკაცრება
ავსტრია პირველი იყო ევროპაში, რომელმაც მუდმივი მაქსიმალური იზოლაციის მოთხოვნა დაუწესა არავაქცინირებულებს. 1 თებერვლიდან კი იგეგმება, რომ ვაქცინაცია სავალდებულო გახდეს.
გერმანიამ აუცრელ ადამიანებს ფაქტობრივად ნებისმიერ ადგილას მისვლა აუკრძალა, სადაც გარკვეული რაოდენობის ადამიანები იკრიბებიან. ჯანდაცვის მინისტრმა კარლ ლაუტერბახმა საზოგადოება 2021 წლის დეკემბერში გააფრთხილა: „სავალდებულო ვაქცინაციის გარეშე ვერ ვხედავ, რომ გავუმკლავდებით მომავალ ტალღებს გრძელვადიან პერსპექტივაში“.
წესები და ხრიკები, მათთვის გვერდის ასავლელად
„ვაქცინაციის მოწინააღმდეგეებს დაბალ კლასად მიიჩნევენ. ეს საშინელებაა“, – ამბობს რიმოლდი.
მაგრამ თუკი ევროპაში არავაქცინირებული ადამიანისთვის ცხოვრება კოშმარია, მაშინ რიმოლდისა და მის მიმდევრებს ადვილად შეუძლიათ გამოფხიზლდნენ. განსხვავებით მსოფლიოს ღარიბი ქვეყნების მოქალაქეებისგან. იქ ბევრს ძალიან სჭირდება COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინა, რომელიც ევროკავშირში ადვილად ხელმისაწვდომია.
პანდემიის მესამე წელს ვაქცინაციის სამეცნიერო საფუძველი საკმაოდ მყარია. შეიკრიბა მტკიცებულებების მნიშვნელოვანი ბაზა, რომ ვაქცინები საგრძნობლად ამცირებს დაინფიცირებისა და ინფექციის გადაცემის რისკს, არსებითად ამცირებს სერიოზულად დაავადების ალბათობას, თუკი ადამიანი მაინც დაინფიცირდება.
და, რაც მთავარია – ვაქცინაცია საგრძნობლად ამცირებს ჯანდაცვის სისტემაზე დატვირთვას.
ბევრ შეზღუდვას ქვეყნების უმრავლესობაში საზოგადოების ფართო მხარდაჭერა აქვს. შვეიცარიაში ამ ზომებს ცოტა ხნის წინ მხარი რეფერენდუმზე დაუჭირეს. საზოგადოების უდიდეს ნაწილს ესმის, რომ ვაქცინაცია – ეს არის გამოსავალი პანდემიიდან.
და მონაცემები ამას ამტკიცებს.
ინფექციის ბოლო ტალღებისას ყველაზე ნაკლებად ესპანეთი და პორტუგალია დაზარალდა – სწორედ ამ ქვეყნებში არის ვაქცინირებული მოსახლეობის ყველაზე მაღალი პროცენტი. მათი ეკონომიკა სრულად გახსნილია და ყველაფერი ფაქტობრივად პანდემიამდელ დონეზე მუშაობს.
ამავდროულად, ის ქვეყნები, რომელთაც ვაქცინირებულთა არასაკმარისი რაოდენობა ჰყავთ, ახალ მკაცრ შეზღუდვებსა და ჰოსპიტალიზაციის ზრდას შეეჯახნენ.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ 2021 წლის ნოემბერში დათვალა, რომ ევროპაში 60 წელზე უფროსი ასაკის 470 000 ადამიანის სიცოცხლის გადარჩენა მოხერხდა ვაქცინების წყალობით.
მაგრამ ანტივაქსერები ამაზე არ საუბრობენ. მათთვის მთავარი იდეა – თავისუფლების უფლებაა და ისინი მზად არიან ბევრ რამეზე წასასვლელად, რათა ამას მიაღწიონ.
„ჩვენ, მთელმა ჯგუფმა, 50-მა ადამიანმა ცოტა ხნის წინ მოვახერხეთ რესტორანში სასადილოდ შესვლა. პოლიციას იქ რომ აღმოვეჩინეთ, ეს არ მოეწონებოდათ“, – სიამაყით ამბობს რიმოლდი.
მისი თქმით, წვეულებები, რომლებსაც ისინი აუცრელ მეგობრებთან ერთად რეგულარულად აწყობენ საზოგადოებრივ ადგილებში, შეიძლება შევადაროთ „მშრალი კანონის“ დროს ალკოჰოლის მოხმარებას იატაკქვეშა ბარებში.
„დიახ, ეს უკანონოა, მაგრამ, ჩვენი აზრით, სერტიფიკატიც უკანონოა“, – ამბობს რიმოლდი.
მაგრამ საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სფეროს ექსპერტები ანტივაქსერების ამ ბრძოლას უგუნურსა და საშიშს უწოდებენ.
სხვისი ჯანმრთელობისთვის ზიანის მიყენების უფლება?
„ზოგიერთ ადამიანს ძალიან დამახინჯებული წარმოდგენა აქვს იმაზე, თუ რა არის თავისუფლება. ისინი ამტკიცებენ, რომ სხვებისთვის ზიანის მიყენება, ეს მათი პირადი უფლებაა“, – ამბობს სუზანა საგსი, ლუგანოს უნივერსიტეტის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის უნივერსიტეტის კომუნიკაციის პროფესორი.
ლონდონის ჰიგიენისა და ტროპიკული მედიცინის სკოლის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის პროფესორი მარტინ მაკი ამბობს, რომ „ეს ადამიანები გამონაკლისი არიან“. „და რა უნდა მოვუხერხოთ მათ? ბოლოს და ბოლოს, არავის უნდა მათგან წამებულის შექმნა. მაგრამ თუკი ისინი ფარულად შეიპარებიან საზოგადოებრივ ადგილებში, უზარმაზარი საფრთხის წინაშე აყენებენ არა მარტო საკუთარ თავს, არამედ ყველა იქ მყოფს“.
ვაქცინაციის დამადასტურებელ პასპორტებთან დაკავშირებულმა მკაცრმა წესებმა, რომლის წინააღმდეგაც კატეგორიულად აპროტესტებენ რიმოლდი და მისი თანამოაზრეები მთელ ევროპაში, ვაქცინირებულების პროცენტის გაზრდას შეუწყო ხელი. ამაზე მეტყველებს ბოლო კვლევების შედეგები.
ანტივაქსერები ხშირად იგივე ხალხია, ვინც ხმას აძლევს პოპულისტებს
ჯერ კიდევ პანდემიამდე ევროპაში ვაქცინებისადმი უნდობლობა მჭიდროდ იყო დაკავშირებული ძირითად პარტიებსა და ხელისუფლებებთან.
კვლევამ, რომელიც ევროპის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ჟურნალში 2019 წელს გამოქვეყნდა, პირდაპირი კავშირი აღმოაჩინა იმ ადამიანების რიცხვს, ვინც ხმა პოპულისტურ პარტიებს მისცა და მათ პროცენტს შორის, ვისაც ვაქცინები უმნიშვნელოდ და ნაკლებად ეფექტურად მიაჩნიათ.
„ჩვენთან არიან ფერმერები, იურისტები, მხატვრები, მუსიკოსები – ადამიანების მთელი სპექტრი, რომელიც შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ“, – ამბობს რიმოლდი.
მისი მოძრაობა Mass-Voll-ი ორიენტირებულია სწორედ შვეიცარიელ ახალგაზრდებზე და შეუძლია იამაყოს იმით, რომ Instagram-ზე უფრო მეტი გამომწერი ჰყავს, ვიდრე ქვეყნის ნებისმიერი ძირითადი პოლიტიკური პარტიის ახალგაზრდული ფრთის ოფიციალურ გვერდს.
2021 წლის სექტემბერში, ავსტრიაში, ერთ-ერთი პროვინციული პარლამენტის არჩევნებზე საოცარი შედეგი დაფიქსირდა.
იქ გაიმარჯვა პოპულისტურმა პარტია MFG-მ, რომელიც მხოლოდ კარანტინის, ნიღბების ტარებისა და COVID-19-ის ვაქცინაციის დამადასტურებელი პასპორტების წინააღმდეგ შეიქმნა.
„ადამიანებს ძალიან მობეზრდათ ჩაკეტილი ყოფნა“, – განაცხადა მაშინ პარტიის ვიცე-პრეზიდენტმა, კრისტიან ფიალმა.
უთანხმოება ოჯახებში
საფრანგეთში ვაქცინაციის მაჩვენებელი საკმაოდ მაღალია, მაგრამ მისი მოწინააღმდეგეები არანაკლებ აგრესიულები არიან.
მათემატიკის 72 წლის მასწავლებელი ბრუნო კურსელი ბორდოში ცხოვრობს და ამბობს, რომ პანდემიამდე პოლიტიკა დიდად არ აინტერესებდა. ახლა ის რეგულარულად მონაწილეობს საპროტესტო აქციებში, რომლებიც ვაქცინაციის, ჩაკეტვისა და კონტროლის სხვა ზომების წინააღმდეგ იმართება.
მისმა პოზიციამ ის მიიყვანა ოჯახთან, მეგობრებსა და კოლეგებთან კონფლიქტამდე. მისი ყველა ნათესავი აცრილია და არ ესმით, რატომ შეუერთდა ის ვაქცინაციის მოწინააღმდეგეთა პროტესტს.
საშობაო საოჯახო ვახშმის წინ, მეუღლემ სთხოვა, სუფრასთან არაფერი ეთქვა ვაქცინაციის თემაზე. „ვუპასუხე, რომ მე თვითონ არ დავიწყებდი ასეთ დისკუსიას, მაგრამ არ გავჩუმდებოდი, თუკი მემარცხენეები თავიანთ სისულელეებზე ლაპარაკს დაიწყებდნენ“.
ამავდროულად, კურსელის რადიკალური შეხედულებები თითქოს სამეცნიერო მტკიცებულებებზეა დაფუძნებული. თუმცა, მისი არგუმენტები ადვილად გასაბათილებელია.
მას გაურკვეველი წყაროები მოჰყავს იმ ფაქტის ეჭვქვეშ დასაყენებლად, რომ ვაქცინებმა კარგად წარმოაჩინეს საკუთარი თავი მსოფლიოში, რომ მათი უსაფრთხოება დამტკიცებულია წელიწადზე მეტი ხნის განმავლობაში მთელ მსოფლიოში მილიონობით ადამიანის აცრით.
კურსელი ასევე სერიოზული არგუმენტების გარეშე აცხადებს, რომ ქვეყნები მისრიალებენ „ნაცისტური გერმანიისა და საბჭოთა კავშირის მსგავსი ტოტალიტარული მსოფლიოსკენ“. იმ ადამიანებთან, ვინც არ ეთანხმებიან, ურჩევნია ურთიერთობა გაწყვიტოს.
სამსახურში ის სრულ იზოლაციაში აღმოჩნდა. თუმცა, საპროტესტო აქციებზე თავს სრულიად სხვანაირად გრძნობს და ამბობს, რომ ეს ერთ-ერთი მიზეზია, რის გამოც ეს მოძრაობები ასეთი მიმზიდველია:
„ეს საძმოს ჰგავს. ჩვენ საფეხბურთო ფანკლუბივით ვართ. ადამიანები, რომლებიც სკეპტიკურად უყურებენ ხელისუფლებას, რაღაც სოციალურს ეძებენ, რაც გაგვაერთიანებს“.
„ანტივაქსერები ცოტანი არიან, მაგრამ დიდი აგრესია აქვთ“
საფრანგეთში ვაქცინაციის მოწინააღმდეგეთა შედარებით მცირე ჯგუფი გახდა „უფრო ცნობილი, მოტივირებული და აქტიური, ვიდრე პანდემიის ადრეულ პერიოდში“, ამბობს ჯერემი უორდი, საფრანგეთის ჯანდაცვისა და მედიცინის კვლევების ეროვნული ინსტიტუტის სოციოლოგი და მკვლევარი.
„ისინი პრობლემა არიან. საფრანგეთში ბევრი ადამიანი არ ენდობა სამთავრობო სტრუქტურებს და პოპულისტებს ამჯობინებს. შემდეგ ბევრი მათგანი საავადმყოფოებში ხვდება და საწოლს იკავებს, რისი თავიდან არიდებაც შესაძლებელი იყო“.
უორდის შეფასებით, საფრანგეთის მოსახლეობის 5-დან 10 პროცენტამდე ვაქცინაციის კატეგორიული წინააღმდეგია. ისინი აცხადებენ, რომ პოლიტიკოსები მათ მეორე რიგის მოქალაქეებად აქცევენ. მაგრამ საფრანგეთის პრეზიდენტი, ისევე როგორც მისი ბევრი ევროპელი კოლეგა, არ ინანიებს.
მაკრონი ამტკიცებს, რომ ისინი, ვინც არ იცავს საკუთარ თავსა და გარშემომყოფებს COVID-19-ისგან ვაქცინაციის გზით, „უპასუხისმგებლოები“ არიან და, შესაბამისად, ასეთ ბედს იმსახურებენ:
„როდესაც ჩემი თავისუფლება სხვების თავისუფლებას საფრთხეს უქმნის, მე უპასუხისმგებლო ვხდები. უპასუხისმგებლო ადამიანი კი უკვე მოქალაქე აღარ არის“.
