2016 წლის სამხედრო დანაკარგი

კასპიის სამხედრო კვლევების ინსტიტუტის განცხადებით, 2016 წელს აზერბაიჯანის, სომხეთისა და საქართველოს უშიშროებისა და თავდაცვის უწყებებში მომსახურე სულ ცოტა 221 ადამიანი სამხედრო მოქმედებების დროს დაიღუპა, კიდეც 97 (ან მეტი) მოსამსახურე კი არასაომარ ვითარებაში გარდაიცვალა. ამას გარდა, “კავკაზსკი უზელის” მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, CDSI-მ განაცხადა, რომ დაღუპულია 20 მოხალისე.

მონაცემები მიღებულია ოფიციალური და მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებით გავრცელებული ცნობების მონიტორინგის საფუძველზე.

ინსტიტუტის მონაცემების მიხედვით, სომხეთის უშიშროებისა და თავდაცვის სტრუქტურების ქვედანაყოფებმა (CDSI-მ მთიანი ყარაბაღის სტატისტიკური მონაცემებიც ამ კატეგორიაში  შეიყვანა) მოკლული და დაღუპული სამხედრო პირების სახით 165 თანამშრომელი დაკარგეს, აზერბაიჯანის სამხედრო უწყებების აუნაზღაურებელი დანაკლისი 147 ადამიანს შეადგენს, საქართველოს თავდაცვის უწყებამ კი გასულ წელს ექვსი თანამშრომელი დაკარგა.

“დაღუპულების რიცხვის მკვეთრი ზრდა მთიანი ყარაბაღთან დაკავშირებით არსებული კონფლიქტის ესკალაციის დროს, 2016 წლის 2-5 აპრილს შეინიშნება. ოფიციალური მონაცემებით, იმ შემთხვევას 92 აზერბაიჯანელი და 77 სომეხი ჯარისკაცი ემსხვერპლა, მაგრამ ორივე მხარის სამხედრო უწყებებმა განაცხადეს, რომ მოწინააღმდეგემ უფრო მეტი დანაკარგი განიცადა. ამიტომ არ არის გამორიცხული, რომ რეალური მონაცემები ოფიციალურ ცნობებს არ ემთხვეოდეს”, – აღნიშნა CDSI-ს დირექტორმა ჯასურ სუმერინლიმ.  

კასპიის სამხედრო კვლევების ინსტიტუტმა(CDSI) მუშაობა 2015 წლის თებერვალში დაიწყო მუშაობა. ეს ორგანიზაცია გერმანიაში საქმიანობს. მისი ერთ-ერთი დამფუძნებელია ჯასურ სუმერინლი, რომელიც მანამდე ჟურნალისტური სამხედრო გამოძიებების ცენტრ “დოქტრინას” ხელმძღვანელობდა, მაგრამ 2014 წლის ნოემბერში აზერბაიჯანიდან წავიდა. CDSI აღნიშნავს, რომ ის მონაცემები, რომლებსაც ორგანიზაცია იყენებს, ყველასთვის ხელმისაწვდომია.

ქვყნების შესახებ დეტალური ინფორმაცია ანბანის მიხედვითაა მოცემული.

აზერბაიჯანი

2016 წელს აზერბაიჯანის სამხედრო უწყებების აუნაზღაურებელი დანაკლისი 147 ადამიანით განისაზღვრა. 109 ადამიანი სამხედრო მოქმედებების დროს დაიღუპა, 38 კი არასაომარ ვითარებაში გარდაიცვალა.

არასაომარ დანაკარგებს რაც შეეხება:

·      ოთხი სამხედრო პირი ავტოკატასტროფაში დაიღუპა

·      ათმა თვითმკვლელობით დაასრულა სიცოცხლე,

·      ხუთი დაავადებებმა იმსხვერპლა,

·      კიდევ ხუთი – უბედური შემთხვევების შედეგად გარდაიცვალა,

·      სამი გაუფრთხილებელი მოქმედებების გამო დაიღუპა,

·      სამის გარდაცვალების მიზეზი კი დღემდე უცნობია.

·      რვა სამხედროს ესროლეს.

2016 წლის განმავლობაში თანამოსამსახურეებმა რვა სამხედრო პირი მოკლეს. 142 სამხედრო პირი თავდაცვის სამინისტროში მსახურობდა, ორი – შიდა ჯარებში, ერთი – იუსტიციის სამინისტროს ძალოვან სტრუქტურებში, ორი კი – სახელმწიფოს სასაზღვრო სამსახურში.

84 გარდაცვლილი სამხედრო გაწვევის შედეგად მობილიზებული ჯარისკაცი იყო, 18 დაღუპული კონტრაქტის საფუძველზე მსახურობდა, 12-ს პრაპორშჩიკის წოდება ჰქონდა, 33 მოსამსახურე კი ოფიცერი იყო.

კასპიის სამხედრო კვლევების ინსტიტუტმა 60 დაჭრილი და დაშავებული სამხედრო პირის შესახებაც განაცხადა. მათგან:

·      50 ტყვიით დაიჭრა,

·      ხუთი ნაღმზე აფეთქდა,

·      დანარჩენი ხუთი კი არასაომარ ვითარებაში დაშავდა.

“შესაძლოა, 2016 წლის 2-5 აპრილის შეტაკებების შედეგად უფრო მეტი ადამიანი დაიჭრა, მაგრამ იმ პერიოდში დაჭრილ ადამიანებთან დაკავშირებული ზუსტი სტატისტიკური მონაცემები აზერბაიჯანულ მხარეს არ აქვს”, – განაცხადა სუმერინლიმ

CDSI-ს მონაცემებით, 2015 წელს სამხედრო სამსახურის შესრულებისას 76  აზერბაიჯანელი დაიღუპა, მათგან 37 ფრონტის ხაზზეა მოკლული, 34 ტყვიებით მიღებული ჭრილობებით გარდაიცვალა, სამი კი ნაღმებზე აფეთქდა.

მცირე ხნის წინ CDSI-მ განაცხადა, რომ ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის მოქმედების თითქმის 22 წლის განმავლობაში (1994 წლის 12 მაისიდან 2016 წლის 7 აპრილამდე) აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალებმა დაახლოებით ორი ათასი სამხედრო მოსამსახურე დაკარგა (მოკლულებისა და დაჭრილების სახით), რომელთაგანაც 785 შეტაკებების დროს მოკლეს, 125 კი ნაღმების ამოქმედებას ემსხვერპლა.

სომხეთი

2016 წელს სომხეთისა და მთიანი ყარაბაღის შეიარაღებული ძალების 165 სამხედრო მოსამსახურე გარდაიცვალა. 112 სამხედრო მოქმედებების დროს მოკლეს, 53 კი არასაომარ ვითარებაში დაიღუპა.

არასაომარ ვითარებაში გარდაცვლილთაგან:

·      13 ადამიანი ავტოავარიაში დაიღუპა,

·      12-მა თვითმკვლელობა ჩაიდინა,

·      22  თანამოსამსახურეებმა მოკლეს, ოთხი ადამიანი უბედურ შემთხვევებს ემსხვერპლა, ორი კი დაავადებების გამო გარდაიცვალა.

სომხეთისა და მთიანი ყარაბაღის სამხედრო ძალებმა 27 ოფიცერი, კონტრაქტით მომსახურე 31 ჯარისკაცი და სამხედრო გაწვევის შედეგად მობილიზებული 107 სამხედრო პირი დაკარგეს. “ყველა მათგანი სომხეთის თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო ნაწილებში (მათ შორის, მთიან ყარაბაღში განლაგებულ შენაერთებში) მსახურობდა”, – ნათქვამია CDSI-ს მიერ წარმოდგენილ კვლევაში.

2016 წელს სომხეთისა და ყარაბაღის შეიარაღებულ ძალებში მომსახურე 173 სამხედრო პირი დაიჭრა. მათგან:

·      151 სამხედრო მოქმედებების დროს დაშავდა,

·      15 ავტოავარიის დროს დაზიანდა,

·      შვიდი კი უბედური შემთხვევების შედეგად დაზარალდა.

კასპიის სამხედრო კვლევების ინსტიტუტს ცალკე გრაფად მოჰყავს იმ მოხალისეებთან დაკავშირრებული სტატისტიკური მონაცემები, რომლებიც სომხეთისა და ყარაბაღის მხარეს იბრძოდნენ, მაგრამ ოფიციალურ ძალოვან სტრუქტურებს არ მიეკუთვნებოდნენ. 2016 წელს სამხედრო შეტაკებების დროს დაახლოებით 20 ასეთი მოხალისე დაიღუპა, 15 კი დაიჭრა.

საქართველო

2016 წელს საქართველოს შეიარაღებულმა ძალებმა 6 ადამიანი დაკარგა (ერთი ოფიცერი და ხუთი რიგითი).

·      ერთი მათგანი დაავადებამ იმსხვერპლა,

·      სამი უბედური შემთხვევის შედეგად გარდაიცვალა,

·      ორი კი ავტოავარიის დროს დაიღუპა.

ყველა მათგანი საქართველოს თავდაცვის სამინისტროში მსახურობდა.

“არ გამოვრიცხავთ, რომ საქართველოს სამხედრო ძალების რეალური დანაკარგი ჩვენ მიერ წარმოდგენილ რიცხვზე მეტი იყოს. ჩვენი ინსტიტუტი ამ მიმართულებით მუშაობას აგრძელებს”, – აღნიშნულია CDSI-ს შეტყობინებაში.

კასპიის სამხედრო კვლევების ინსტიტუტმა არ წარმოადგინა მონაცემები აფხაზეთისა და სამხრეთი ოსეთის სამხედრო ძალების დანაკარგების შესახებ.

სტატიაში გამოთქმული მოსაზრებები და ავტორის ტერმინოლოგია მის პოზიციას გადმოსცემს და, შესაძლოა, რედაქციის მოსაზრებებს არ ემთხვეოდეს.

გამოქვეყნდა 11.01.2017