რა წერია ლგბტ უფლებების შემზღუდავ კანონპროექტში, რომელსაც ექსპერტები "მორიგ რუსულ კანონს" უწოდებენ
საქართველოს ხელისუფლება წინასაარჩევნოდ ცდილობს, რეალური პრობლემებიდან საზოგადოების ყურადღება გამოგონილ “პრობლემებზე” გადაიტანოს — ასე აფასებენ ქართული ოცნების მიერ ინიციირებულ ჰომოფობიურ საკონსტიტუციო ცვლილებებს საქართველოში.
ოქტომბერში 12 წელი გახდება მას შემდეგ, რაც საქართველოს მილიარდერ ბიძინა ივანიშვილის მიერ დაფუძნებული “ქართული ოცნება” მართავს. 2024 წლის 26 ოქტომბერს საქართველოში საპარლამენტო არჩევნებია. საქართველო საპარლამენტო რესპუბლიკაა, ამიტომ სწორედ ეს არჩევნები წყვეტს, ვინ იქნება ქვეყნის სათავეში მომდევნო 4 წლის განმავლობაში.
საპარლამენტო არჩევნებამდე ნახევარი წლით ადრე “ქართული ოცნება” მთელი რიგი ისეთი საკანონმდებლო ინიციატივებით გამოვიდა, რომლებსაც საერთაშორისო სამართლის ექსპერტები და იურისტები დემოკრატიული პროცესის უკუსვლად აფასებენ.
“აგენტების კანონის” მიღების შემდეგ [კანონი 4 ივნისს შევიდა ძალაში], “ოცნებამ” გააქტიურა მუშაობა მორიგ დისკრიმინაციული საკანონმდებლო ინიციატივაზე ე.წ. “ლგბტ პროპაგანდის” ამკრძალავ კანონმდებლობაზე.
ცვლილებები იგეგმება საქართველოს კონსტიტუციაში და 19 კანონში.
კანონის შეცვლას პარლამენტის შემადგენლობის უბრალო უმრავლესობის (76 დეპუტატი) მხარდაჭერა სჭირდება, საკონსტიტუციო ცვლილებებს კი მხარს უნდა უჭერდეს დეპუტატების 3/4. ქართულ ოცნებას პარლამენტში ამდენი წევრი არ ჰყავს არც მათთან აფილირებული ფრაქციების ჩათვლით. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ საკონსტიტუციო ცვლილებისთვის აუცილებელია ოპოზიციის ხმებიც.
“ქართულმა ოცნებამ” წინასწარ გამოაცხადა, რომ არ აქვს მოლოდინი, რომ ოპოზიცია ამ წამოწყებაში მხარს დაუჭერს. მმართველი გუნდი ამ ინიციატივით კონბსერვატიულად განწყობილი ამომრჩევლების ხმების მობილიზებას ცდილობს, მიიჩნევენ ექსპერტები – ის ამომრჩეველს მიმართავს – მოგვეცით ხმა მომავალ არჩევნებში და საკონსტიტუციო უმრავლესობით მოსვლის შემთხვევაში და ჩვენ კონსტიტუციის შეცვლის პირობას ვდებთ.
მანამდე კი პარტია აანონსებს კანონების მიღებას, რომელთა ზოგადი შინაარსის შესახებ ცნობილი 4 ივნისს, პარლამენტის თავმჯდომარისგან გახდა.
რა წერია “ქართული ოცნების” პროექტში?
პარლამენტის თავმჯდომარის განმარტებით, კონსტიტუციურ პროექტთან ერთად, აინიცირებენ კანონების პაკეტს, რომელიც “პრაქტიკულად მოაწესრიგებს ლგბტ პროპაგანდის საკითხს”.
დოკუმენტი ამ დროისთვის პარლამენტის ვებ-გვერდზე ატვირთული არ არის, თუმცა შალვა პაპუაშვილმა მედიასთან მის შინაარზე ისაუბრდა.
მისი განმარტებით, კანონების პაკეტი მოიცავს ერთ ძირითად კანონპროექტს სახელწოდებით – “ოჯახური ღირებულებებისა და არასრულწლოვანთა დაცვის შესახებ” და 18 მისგან გამომდინარე საკანონმდებლო ცვლილებას. ცვლილებები იგეგმება, მაგალითად, სამოქალაქო კოდექსში, შრომის კოდექსში, განათლების შესახებ კანონმდებლობაში და ა.შ.
საკონმდებლო ინიციატივა იმეორებს საკონსტიტუციო ცვლილებების შინაარსს. გარკვეული საკითხები აქ შედარებით უფრო დაზუსტებულია, თუმცა ბევრი ბუნდოვანება კვლავ რჩება, მაგალითად, აღსრულების ნაწილში.
ქართულ ოცნებას სურს კანონში ჩაწეროს, რომ დაუშვებელია ქორწინების ალტერნატიული კავშირის რეგისტრირება, რომელიც არ იქნება კავშირი ქალს და კაცს შორის. ასევე, ქვიარ ადამიანებს არ შეეძლებათ არასრულწლოვნის შვილად აყვანა. აღსანიშნავია, რომ ამ ორი უფლებით საქართველოში ქვიარები ვერც ახლა სარგებლობენ, რადგან კანონი ისედაც აწესებს შეზღუდვებს.
გარდა ამისა, ცვლილებები კიდევ უფრო აუარესებს ტრანსგენდერი ადამიანების უფლებებს, რადგან ზღუდავს სამედიცინო სერვისებზე ხელმისაწვდომობას, ტრანზიციას (სქესის შეცვლის პროცედურას), ასევე, ზღუდავს პირადობის დამადასტურებენ დოკუმენტებში გენდერული იდენტობის შესაბამისი სქესის ჩანაწერას.
ცვლილებები ზღუდავს გამოხატვის თავისუფლებასაც. შალვა პაპუაშვილის განმარტებით, დაუშვებელი იქნება საგანანმანათლებო დაწესებულებაში ისეთი ინფორმაციის გავრცელების ხელშეწყობა, “რომელიც მიმართულია ადამიანის თავისი სქესისგან განსხვავებული სქესის მიკუთვნების, ერთი და იმავე სქესის წარმომადგენლებს შორის ურთიერთობის, ან ინცესტის პოპულარიზაციისკენ”.
ამასთან, დაუშვებელი იქნება ამგვარი ინფორმაციის გავრცელება ტელევიზიების მხრიდანაც. სავარაუდოდ, აქ იგულისხმება ფილმებიდან კონკრეტული სცენების ამოჭრა ან მათი დაფარვა.
კანონის მიღების შემთხვევაში, აიკრძალება საჯარო შეკრება და მანიფესტაციაც, “რომელიც მიმართული არის ადამიანის თავისი სქესისგან განსხვავებული სქესის მიკუთვნების, ერთი და იმავე სქესის წარმომადგენლებს შორის ურთიერთობის, ან ინცესტის პოპულარიზაციისკენ”.
შალვა პაპუაშვილის თქმით, ამ კანონებში ცვლილებებს პირველი მოსმენით საგაზაფხულო სესიის, ანუ ივნისის ბოლომდე მიიღებენ, ხოლო მეორე და მესამე მოსმენა შემოდგომაზე იქნება. იმისთვის, რომ კანონპროექტი კანონად იქცეს, სამი მოსმენა და მესამე მოსმენაზე არანაკლებ 76 დეპუტატის მხარდაჭერაა საჭირო
ქართული ოცნება ამტკიცებს, რომ ცვლილებები დისკრიმინაციული არ არის, არ ზღუდავს ლგბტქია+ ადამიანების უფლებებს და შეეხება მხოლოდ “პროპაგანდას”.
თუმცა საწინააღმდეგო პოზიცია აქვთ უფლებადამცველებსა და იურისტებს.
რის ჩაწერას აანონსებს ქართული ოცნება საქართველოს კონნსტიტუციაში?
რაც შეეხება ქვეყნის მთავარ კანონს: ვინაიდან ზემოთ ჩამოთვლილი ცვლილებების უმრავლესობა კონსტიტუციასთან წინააღმდეგობაში მოდის, “ქართული ოცნება” ამ პრობლემის გადაჭრის გზას თავად კონსტიტუციის ცვლილებაში ხედავს.
მმართველ პარტიას სურს, საქართველოს კონსტიტუციის 30-ე მუხლს (ქორწინების უფლება, დედათა და ბავშვთა უფლებები) დაემატოს მე-3 პუნქტი:
“ოჯახურ ღირებულებათა და არასრულწლოვანთა დაცვა უზრუნველყოფილია საქართველოს კონსტიტუციური კანონით, რომელიც საქართველოს კონსტიტუციის განუყოფელი ნაწილია”.
თავად კონსტიტუციური კანონის პროექტი, რომელიც “ოცნებამ” მოამზადა, რვა პუნქტისგან შედგება. ცვლილებების წარდგენისას “ქართული ოცნების” დეპუტატმა მამუკა მდინარაძემ განმარტა, რომ პირველი სამი პუნქტი არის “მოწესრიგების პირობები”, ხოლო შემდეგი ხუთი — “პოპულარიზაციას კრძალავს”.
პირველი პუნქტის მიხედვით, “კანონმდებლობით შეიძლება მოწესრიგდეს ქორწინებასთან მიმსგავსებული მხოლოდ იმგვარი ურთიერთობა, რომელიც არანაკლებ 18 წლის ერთი გენეტიკური მამაკაცისა და ერთი გენეტიკური ქალის კავშირს ითვალისწინებს”.
კონსტიტუციური კანონის პროექტის მეორე პუნქტის მიხედვით, “არასრულწლოვანის შვილად აყვანა ან მინდობით აღზრდა დასაშვებია მხოლოდ საქართველოს კონსტიტუციისა და კანონმდებლობის შესაბამისად ქორწინებაში მყოფი მეუღლეების ან ჰეტეროსექსუალი პირის მიერ”.
კონსტიტუციური კანონის პროექტის მესამე და მეოთხე პუნქტი ტრანსფობიურია.
მესამე პუნქტის თანახმად, “აკრძალულია ადამიანის სქესის შეცვლასთან დაკავშირებული ნებისმიერი სამედიცინო ჩარევა”. ხოლო მეოთხე პუნქტში წერია, რომ “სახელმწიფოს ან ადგილობრივი თვითმმართველობის მიერ გაცემულ დოკუმენტში მიეთითება მხოლოდ მდედრობითი ან მამრობითი სქესი, რომელიც მის გენეტიკურ მონაცემებს შეესაბამება”.
ეს ჩანაწერი გენდერის სამართლებრივ აღიარებას ეხება, რომელსაც ტრანს თემი ბევრი წელია ითხოვს.
ჰომოფობიური პროექტის მეხუთე პუნქტში ვკითხულობთ: “ბათილია საჯარო ხელისუფლების ან კერძო პირის ნებისმიერი გადაწყვეტილება, რომელიც სქესობრივი ნიშნით განსაზღვრული ცნებების გამოყენებას პირდაპირი ან ირიბი ფორმით ზღუდავს”. პროექტის განმარტებით ბარათს თუ დავეყრდნობით, ამ ჩანაწერით “ქართული ოცნება” გენდერულად ნეიტრალურ სიტყვებს ებრძვის, რაც არათუ პრობლემა არ არის, არამედ, საერთოდ არ დგას დღის წესრიგში.
კონსტიტუციური კანონის პროექტის მეექვსე პუნქტში კი წერია, რომ “აკრძალულია იმგვარი შეკრება, რომელიც ერთნაირსქესიანი ოჯახური ან ინტიმური ურთიერთობის, ინცესტის, ერთნაირსქესიანი წყვილის ან არაჰეტეროსექსუალი პირის მიერ არასრულწლოვანის შვილად აყვანის ან მინდობით აღზრდის, სქესის შეცვლასთან დაკავშირებული სამედიცინო ჩარევის ან სქესობრივი ნიშნით განსაზღვრული ცნებების არგამოყენების პოპულარიზაციისკენ არის მიმართული”.
მეშვიდე პუნქტის მიხედვით, “აკრძალულია იმგვარი შინაარსის ნაწარმოების, პროგრამის ან სხვა მასალის გავრცელება, რომელიც ერთნაირსქესიანი ოჯახური ან ინტიმური ურთიერთობის, ინცესტის, ერთნაირსქესიანი წყვილის ან არაჰეტეროსექსუალი პირის მიერ არასრულწლოვანის შვილად აყვანის ან მინდობით აღზრდის, სქესის შეცვლასთან დაკავშირებული სამედიცინო ჩარევის ან სქესობრივი ნიშნით განსაზღვრული ცნებების არგამოყენების პოპულარიზაციისკენ არის მიმართული”.
კონსტიტუციური კანონის პროექტის ბოლო, მერვე პუნქტში კი ვკითხულობთ: “აკრძალულია საჯარო ან კერძო საგანმანათლებლო დაწესებულების სასწავლო პროცესში იმგვარი ინფორმაციის მიწოდება, რომელიც ერთნაირსქესიანი ოჯახური ან ინტიმური ურთიერთობის, ინცესტის, ერთნაირსქესიანი წყვილის ან არაჰეტეროსექსუალი პირის მიერ არასრულწლოვანის შვილად აყვანის ან მინდობით აღზრდის, სქესის შეცვლასთან დაკავშირებული სამედიცინო ჩარევის ან სქესობრივი ნიშნით განსაზღვრული ცნებების არგამოყენების პოპულარიზაციისკენ არის მიმართული”.
რას ამბობენ საკანონმდებლო ინიციატივაზე ექსპერტები
ექსპერტები თანხმდებიან, რომ ცვლილებები, შინაარსითაც და ფორმითაც დისკრიმინაციული და ჰომოფობიურია.
ლგბტქია+ ორგანიზაციის, თბილისი პრაიდის დირექტორი, თამარ ჯაყელი აღნიშნავს, რომ ამ ჩანაწერით “ქართული ოცნება” ცდილობს, მოსახლეობას დააჯეროს, თითქოს ლგბტქია+ ადამიანები საქართველოში ქორწინებისა და შვილად აყვანის უფლებას ითხოვენ.
მისი თქმით, სინამდვილეში თემი საქართველოში წლებია გადარჩენისთვის იბრძვის და ქორწინებისა თუ შვილად აყვანის საკითხი არც კი დამდგარა დღის წესრიგში.
“ბავშვები უნდა დავიცვათ პროპაგანდისგანო და არაფერს ამბობენ ბავშვების რეალურ პრობლემებზე, როგორებიცაა, მაგალითად, სკოლებში შიმშილი, ის, რომ ყოველი მესამე ბავშვი სოციალურად დაუცველია. ეს ადამიანები, რომლებიც ერთი შეხედვით ბავშვთა დაცვას ქადაგებენ, არაფერს აკეთებენ ბავშვების დაცვისა და განვითარებისთვის, ამიტომ ეს ყველაფერი არის ფსევდო რიტორიკა, რომლითაც საზოგადოებაში ზიზღის გაღვივებას ცდილობენ,” – აღნშნავს ის.
თამარ ჯაყელის თქმით, ეს ჩანაწერები ცალსახად აუარესებს ადამიანის უფლებებს და ფაქტობრივად უგულებელყოფს სახელმწიფოს ვალდებულებას, დაიცვას ყველა მოქალაქე.
მისი თქმით, “წარმოუდგენელია, კონსტიტუციაში წერდე ცვლილებას, რომელიც არის ჰომოფობიური, ტრანსფობიური, სიძულვილის ენით აღსავსე, რომელიც კიდევ უფრო ზღუდავს ისედაც ყველაზე შეზღუდულ უმცირესობას და თან ამბობდე, რომ ეს ჩანაწერი არ შეზღუდავს ადამიანის უფლებებს”.
“ამ წუთას ტრანს ადამიანები არიან პირველები, რომლებიც ფიქრობენ ქვეყნიდან წასვლაზე. ჯერ ერთი, ისედაც ძალიან ცოტა ტრანს ადამიანი დარჩა ქვეყანაში და ძალიან ბევრს მოუწია ქვეყნის დატოვება ზუსტად ამ სიძულვილის, ძალადობის, ტრანსგენდერი ადამიანების მკვლელობების გამო. ვინც დარჩა ქვეყანაში და ცდილობს დაიჯეროს, რომ აქ მისი ადგილიც არის, ამ ჩანაწერის მერე მათი გაძევებაც მოხდება”, — ამბობს თამარ ჯაყელი.
„საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივის“ (GDI) იურისტი, მარი კაპანაძე ამბობს, რომ ქართული ოცნების მიერ დაანონსებული კონსტიტუციური ცვლილებები ერთმნიშვნელოვნად ზღუდავს საქართველოს კონსტიტუციით, ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციით, სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ საერთაშორისო პაქტით გათვალისწინებულ ადამიანის ფუნდამენტურ უფლებებს.
“ხელისუფლება ცდილობს საზოგადოების ყურადღება რეალური პრობლემებიდან გამოგონილ ამბებზე გადაიტანოს. კერძოდ, ნაცვლად იმისა, რომ იგი საუბრობდეს არსებული მწვავე სოციალური პრობლემების გადაჭრის გზებზე, როგორიცაა სიღარიბე, უმუშევრობა, მასიური ემიგრაცია და სხვა, ის აღვივებს განხეთქილებასა და დაპირისპირებას საზოგადოებაში და აღრმავებს პოლარიზაციას. ამ სტრატეგიაში ხელისუფლება ყველასათვის კარგად ცნობილ, რუსული დეზინფორმაციის გაცვეთილ ილეთებს იყენებს — პირველ რიგში, ლგბტქია+ თემზე თავდასხმას,” – აღნიშნავს კაპანაძე.
ის ხაზს უსვამს, რომ დაგეგმილი ცვლილებები ხელს უშლის ქვიარ ადამიანების მიერ ისეთი ფუნდამენტური უფლებების განხორციელებას, როგორიცაა ღირსების უფლება, ჯანმრთელობის, ინფორმაციისა და გაერთიანების უფლებები და ა.შ.
კაპანაძის აზრით, ცვლილებები ატარებს დისკრიმინაციულ ხასიათს — ცალკე სამართლებრივ რეჟიმს ქმნის ლგბტქია+ ადამიანებისთვის.
“მსგავსი მოწესრიგება ხელს შეუწყობს ქვიარ ადამიანების მარგინალიზაციასა და სტიგმატიზაციას მათი სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობის გამო. ლგბტქია+ ადამიანების უფლებების ასეთი ხისტი შეზღუდვა გააძლიერებს ჰომოფობიურ განწყობებს და ჯაჭვური რეაქციით გამოიწვევს ქვიარ ადამიანების მიმართ მუქარის, ბულინგის, დისკრიმინაციის შემთხვევების ზრდას”, — აღნიშნავს იურისტი.
რაც შეეხება „პოპულარიზაციას“, მარი კაპანაძის თქმით, შემოთავაზებული ცვლილებები იმდენად ბუნდოვანი და ზოგადია, რომ ხელისუფლებამ მისთვის არასასურველი ქმედებების “პოპულარიზაციად” შეიძლება ჩათვალოს ნებისმიერი სიტყვა, ხელოვნების ნიმუში თუ მედია პროდუქტი.
“ხელისუფლება ცდილობს, შეიჭრას ადამიანების ერთ-ერთ ყველაზე პირად, ინტიმურ სივრცეში და განუსაზღვროს, თუ რა საკითხებზეა აკრძალული საუბარი, ინფორმაციის მიმოცვლა და ა.შ.”, — ამბობს მარი კაპანაძე.
იურისტის განმარტებით, ეს ცვლილებები ეხება არამხოლოდ ლგბტქია+ თემს, არამედ, ჟურნალისტებს, ხელოვანებს, საგანმანათლებლო დაწესებულებებს და ნებისმიერ იმ ადამიანსა თუ ორგანიზაციას, რომელიც ისაუბრებს „ლგბტ პროპაგანდად“ შერაცხულ თუნდაც ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა პიროვნული განვითარება და იდენტობა, რეპროდუქციული ჯანმრთელობა და ა.შ.
მორიგი რუსული კანონი
არც ერთი სანდო კვლევით არ დასტურდება საქართველოში “ლგბტ პროპაგანდა” არსებობა. არც სოციოლოგიური გამოკითხვების დროს ასახელებენ აღნიშნულ თემას, როგორც ქვეყნისთვის მნიშვნელოვან გამოწვევას.
თავად ეს სიტყვათშეთანხმება “ლგბტ პროპაგანდა” აქტიურად გამოიყენება რუსეთში, როგორც ანტიდასავლური ბრძოლის მთავარი მესიჯი.
“ქართული ოცნების” მიერ ინიციირებული ჰომოფობიური ინიციატივის მსგავსი კანონი მოქმედებს რუსეთში. ასევე, კანონი მიღებული აქვს უნგრეთს, ნიგერიასა და ბელარუსს და ამ კანონის მიღებას თითოეულ ქვეყანაში მოჰყვა მწვავე საერთაშორისო კრიტიკა.
“რუსეთში თავდაპირველად მსგავსი მოწესრიგება გაჩნდა 2010 წელს, ხოლო დროთა განმავლობაში არაერთ კანონში შეიტანეს ცვლილებები. საბოლოო კანონი 2022 წელს მიიღეს. აღნიშნული კანონით შეზღუდვები მოქმედებს ყველა სფეროზე, მათ შორის ინტერნეტშიც, სადაც ნებისმიერი ინფორმაცია, რომელიც ჰომოსექსუალობასთან და “სქესის შეცვლასთანაა” კავშირში, ექვემდებარება აკრძალვას, დაბლოკვას, გაუქმებას. საგულისხმოა, რომ კანონის მიღებისას, რუსული მთავრობის მთავარი არგუმენტიც „ტრადიციული ღირებულებების“ დაცვა იყო. პუტინმა ხაზი გაუსვა, რომ აუცილებელი იყო ნაბიჯის გადადგმა „სატანისტების” წინააღმდეგ,” – ამბობს მარი კაპანაძე.
ის ხაზს უსვამს, რომ საქართველოში მსგავსი ცვლილებების დამტკიცება ქვეყანას კიდევ უფრო დააახლოებს ავტორიტარულ რეჟიმთან და საქართველოს ევროკავშირში ინტეგრაციას პრაქტიკულად შეუძლებელს გახდის.
თამარ ჯაყელი აღნიშნავს, რომ ქართული ოცნება არ დგას არანაირ მყარ იდეოლოგიაზე და მათი პოლიტიკა კონსერვატიულიც კი არ არის.
“ეს არის პოპულიზმი, რომელიც ნელ-ნელა იღებს ფაშისტურ სახეს და ეს ყველაფერი ხდება ძალაუფლების შენარჩუნებისთვის. მაგალითად, ხვალ რომ იგრძნოს ბიძინა ივანიშვილმა, რომ მისი ძალაუფლების განმტკიცებისთვის ასეა საჭირო, თავად ჩაატარებს პრაიდს პირველი”, — ამბობს თამარ ჯაყელი.
“ექსპერტები ჩავუტაროთ თუ როგორ იქნება?” — ანუ რა ხდება ცვლილებების განხილვაზე რეგიონებში
აღნიშნულ საკონსტიტუციო ცვლილებეთან დაკავშირებით “ქართულმა ოცნებამ” ჯერ კიდევ 22 აპრილს დაიწყო საყოველთაო სახალხო განხილვები. ეს არის ფორმალური პროცედურა, რომელიც საკონსტიტუციო ცვლილებებისთვის აუცილებელია.
სახალხო განხილვების პროცესში მმართველი პარტიის წარმომადგენლები და მათთან აფილირებული დეპუტატები საქართველოს რეგიონებში დადიან, კრებენ დარბაზებს და ხალხს აღნიშნულ ცვლილებებს აცნობენ.
რეალურად კი ეს შეკრებები, რომელთა შესახებ ჟურნალისტები რეპორტაჟებს ამზადებენ, ჰომოფობიური გზავნილების გაჟღერების და ტირაჟირების ადგილად იქცა.
პირველი შეხვედრა პირდაპირი ეთერის საშუალებით გადაიცემოდა და, კითხვა-პასუხებიდან გამომდინარე, სოციალურ ქსელებში მიმებისა და დაცინვის თემად იქცა. ამის შემდეგ პარლამენტის პრესსამსახურმა გადაწყვიტა, რომ მედიას მხოლოდ შეხვედრების ჩანაწერი გაუგზავნოს.
მაგალითად, ქუთაისში გამართულ შეხვედრაზე, “ქართული ოცნების” წარმომადგენლებს ჰკითხეს – ერთნაირსქესიან წყვილს კი არ ვაძლევთ უფლებას შვილი აიყვანონ, მაგრამ ხომ შეიძლება ადგეს ეს ადამიანი და შვილის აყვანის შემდეგ ერთსქესიანზე იქორწინოს ან სხვა ქვეყანაში წავიდეს… და ასე ორ კაცს შერჩეს შვილი… ბევრი ნიუანსია. ასეთ დროს რას ვაკეთებთ?
ამ კითხვას საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარემ, შალვა პაპუაშვილმა სიცილით უპასუხა:
“თქვენნაირი ადამიანი ნამდვილად გვჭირდება პარლამენტში”.
ქუთაისშივე იკითხეს, რამდენად არის საშიშროება, რომ ლექტორებმა სტუდენტებს “ტვინში ჩაუტუმბონ რაღაცა სიბილწე”.
კიდევ ერთი კითხვა ეხებოდა საჯარო სამსახურებში დასაქმებისას ადამიანების “ექსპერტიზას” – დამსწრემ იკითხა, როგორ მოხდება საჯარო სამსახურებში, სკოლებში მომუშავე ადამიანების, თანამდებობის პირების გაკონტროლება “რომლებსაც შეიძლება გადახრები ჰქონდეთ, ზოგზე ჭორი დადიოდეს”.
“ეს კანონი თუ მოგვცემს იმის საშუალებას, რომ ასეთი პრეცედენტის მატარებელი – რომ ქალი ქალთანაა და კაცი კაცთანაა და თანამდებობებს იკავებენ, ეს რომ შეიძღუდოს? როგორ იქნება კონტროლი თანამდებობაზე დანიშვნაზე? ექსპერტები ჩავუტაროთ თუ როგორ იქნება? იმიტომ, რომ არის სამწუხაროდ პრეცედენტები — ზოგი ხელმძღვანელ პირებში, ზოგი სკოლებში პედაგოგები”.
ამბროლაურში გამართულ სახალხო შეკრებაზე კი პარლამენტის იურიდიული კომიტეტის თავმჯდომარემ, ანრი ოხანაშვილმა უთხრა შეკრებილებს, რომ “ლგბტ პროპაგანდა” უკვე ყველგან მუშაობს დაფარულად – მაგალითად, ზოგიერთი ავიახაზების წარმომადგენელი მგზავრებთან მიმართვისას იყენებს არა “ქალბატონებო და ბატონებოს”, არამედ, “ძვირფასო მგზავრებოს”.
ინტერნეტ-ჰიტი გახდა ასევე “ოცნების” კიდევ ერთი დეპუტატის, კონსტიტუციონალისტ თენგიზ შარმანაშვილის სიტყვით გამოსვლა:
“მოგესალმებით ქალბატონებო და ბატონებო, სანამ არ აუკრძალავთ ამის თქმა: ქალბატონებო და ბატონებო”.
მამუკა მდინარაძის თქმით კი, “გამორიცხულია, წარმოუდგენელია, ჩვენ ამას არ დავუშვებთ, რომ ვაჟიშვილი და ქალიშვილი არ ვახსენოთ, დედა და მამა არ ვახსენოთ, და და ძმა არ ვახსენოთ და ა.შ. ასეთი გადაწყვეტილება ყველა იქნება ბათილი”.
უცნობია, ვინ “უკრძალავს” ამ სიტყვების წარმოთქმას ქართულ ოცნებას ან მოქალაქეებს, თუმცა ეს ნარატივი სრულად ემთხვევა რუსული დეზინფორმაციისა და პროპაგანდის მესიჯებს. საჯაროდ იძებნება ვლადიმერ პუტინის 2020 წლის განცხადება “მშობელი 1” და “მშობელი 2”-ის ნარატივის შესახებ.
“ქორწინება არის ქალისა და კაცის კავშირი […] სანამ მე პრეზიდენტი ვარ, არ იქნება “მშობელი #1” და “მშობელი #2”, იქნება დედა და მამა”, — ამბობდა პუტინი.
შეხვედრა გაიმართა აჭარაშიც, სადაც ერთ-ერთმა მონაწილემ სიტყვა “ჰეტეროსექსუალის” ამოღებაც მოითხოვა, არგუმენტით: “მაინც უცხო სიტყვაა და ეხლა მე ნორმალური კაცი ვარ და ჰეტეროსექსუალური მაინც მაშინებს, რავიცი”.
ონლაინ გამოცემა “პუბლიკამ” შეაგროვა და გაავრცელა კითხვები, რომლებიც სხვადასხვა ქალაქში დაისვა და რომლებიც, ფაქტობრივად, იდენტურია. აქედან გამომდინარე, საზოგადოებაში გაჩნდა ეჭვი, რომ შეხვედრებზე მისულ ადამიანებს შორის იყვნენ ისეთები, რომლებსაც წინასწარ დაწერილი კითხვების დასმა უწევდათ. კადრებში ჩანს, რომ მათი ნაწილი კითხვებს მობილური ტელეფონიდან კითხულობს, თუმცა ეს თავისთავად არ ადასტურებს იმას, რომ მათ კითხვები ხელისუფლებამ დაუწერა.
შეხვედრებზე კრიტიკული კითხვები თითქმის არ ისმოდა. ამის მიზეზი ისიც შეიძლება იყოს, რომ მაგალითად, ქუთაისის შეხვედრაზე კრიტიკულად განწყობილი მასწავლებელი არ შეუშვეს. მიშიკო მუმლაძემ ამის შესახებ სოციალურ ქსელში დაწერა, რის შემდეგაც მისი ადგილსამყოფელი ოთხი საათის განმავლობაში ოჯახისთვის უცნობი იყო. მასწავლებელმა Facebook-ზე დაწერა, რომ მას შემდეგ, რაც შეხვედრაზე არ შეუშვეს, მანქანისკენ წავიდა და დააკავეს, მითხრეს, რომ “ვიდექი თურმე მოედანზე და უმისამართოდ ვიგინებოდი”.
ზუგდიდის შეხვედრაზე საკუთარი კრიტიკული პოზიციის დაფიქსირება შეძლო აქტივისტმა ცაბუნია ვართაგავამ. ის შეკრებილებს ასე მიესალმა:
“მოგესალმებით პატივცემულო მგზავრებო. რისიც გეშინიათ, ის სიტყვა ვახსენე”.
სიტყვით გამოსვლა მან ქართული ოცნების პროპაგანდისტული ნარატივის საწინააღმდეგო განცხადებით დაასრულა, რომელიც ხაზს უსვამს, რომ “ლგბტ პროპაგანდა” არ არსებობს:
“პროპაგანდა არ არსებობს, როცა საქმე ეხება სქესსა და გენდერს. ვერანაირი პროპაგანდით ორიენტაციას ვერ შეიცვლით. და თუ სქესი და გენდერი იცვლება პროპაგანდით, მაშინ თქვენ ყველა აქედან გეები და ლესბოსელები გახვალთ, იმიტომ, რომ მე ლგბტ აქტივისტი ვარ”.
საკონსტიტუციო ცვლილებების პარლამენტში საბოლოო განხილვის დღედ 17 მაისი იყო მითითებული, თუმცა ამ თემაზე პარლამენტში მსჯელობა ამ დრომდე არ ყოფილა.
ამ დროისთვის უცნობია საკონონმდებლო ცვლილებების განხილვის ზუსტი თარიღიც.
