რაზე ვწერდით 2023-ში. JAMnews-ის საუკეთესო მასალები საქართველოდან
JAMnews-ის საუკეთესო მასალები
სიღარიბე სამხრეთ კავკასიაში
სამხრეთ კავკასიის სამივე ქვეყანაში მოსახლეობა და ხელისუფლება ფუნდამენტურად არ ეთანხმება ერთმანეთს ცხოვრების დონის შეფასებაში. ოფიციალური სტატისტიკით სიღარიბე მარცხდება, თუმცა, რიგითი მოქალაქეები და ექსპერტები სხვა რამეს ამბობენ:
“მოდი, დანაშაულს „ტრადიცია“ დავარქვათ”. როგორ ხდება ბავშვთა ქორწინება საქართველოში ტრაგედიების მიზეზი
2023 წლის 6 ოქტომბერს, 14 წლის აითაჯი იძულებითი ქორწინებიდან თავის დაღწევას და გაქცევას ცდილობდა. მას „ქმარმა“ რამდენიმე ტყვია ესროლა. აითაჯი ადგილზე გარდაიცვალა. მალევე გაირკვა, რომ 14 წლის აითაჯი 28 წლის ასიმ ასლანოვთან ორი თვე ცხოვრობდა იძულებით ქორწინებაში.
JAMnews-ის კორესპონდენტი მარადია ცაავა ჩავიდა ეთნიკური აზერბაიჯანელებით დასახლებულ ქვემო ქართლში, რათა გაერკვია, რატომ რჩება საქართველოში ადრეული ქორწინებები გადაუჭრელ პრობლემად. ქალების ისტორიები, რომელსაც მარადია ჰყვება, მძიმე მოსასმენია.
წამალი, გთხოვთ! – როგორ ცხოვრობენ საქართველოში იშვიათი გენეტიკური დაავადებით, აქონდროპლაზიით
თითქმის ორი წელია, იშვიათი გენეტიკური დაავადებით, აქონდროპლაზიით დაავადებული ბავშვების მშობლები ამ დაავადების სამკურნალო ძვირადღირებული მედიკამენტის შემოტანას ითხოვენ. მშობლები ამბობენ, რომ წამალი, რომელმაც უკვე მიიღო ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ავტორიზაცია, მათი შვილებისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია.
ამ სტატიაში გაიცნობთ ზაკოს, დაჩის, გაბრიელსა და იოანეს. მათი დედები ღამეებს ათენებდნენ მთავრობის ადმინისტრაციასთან წამლის მოთხოვნით.
როგორ მივიდა საქართველოს სასამართლო სისტემა დასავლურ სანქციებამდე
2023 წლის 5 აპრილს აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა ოთხი ქართველი მოსამართლე დაასანქცირა. მიზეზად კორუფცია და უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენება დასახელდა. ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც აშშ-მა საქართველოს წინააღმდეგ სანქციების მექანიზმი გამოიყენა.
JAMnews-ის ამ სტატიაში ექსპერტები აანალიზებენ, როგორ მივიდა ქართული სასამართლო სისტემა სანქციებამდე. ასევე, რატომ ვერ შეძლო ქვეყანამ დამოუკიდებლობის 32-წლიან ისტორიაში სამართლიანი სასამართლოს შექმნა.
“ჩვენ ყველა შესაძლებლობა გავუშვით”- რა შეცვალა უკრაინის ომმა საქართველოში. ანალიზი
უკრაინის ომმა და უკრაინელების შეუპოვარმა ბრძოლამ სამშობლოს დასაცავად, რადიკალურად შეცვალა მსოფლიოს პოლიტიკური დღის წესრიგი. ცივილიზებული მსოფლიო უკრაინის მხარესაა . ომში მყოფ ქვეყანას ეხმარებიან სამხედრო ტექნიკით, შეიფარეს მილიონობით დევნილი. კიევში ჩადიან ამერიკისა და ევროპის ლიდერები. უკრაინის პრეზიდენტს ტაშით ხვდებიან უმაღლეს ტრიბუნებზე. პარალელურად, გრძელდება რუსეთისთვის სანქციების დაწესება. პუტინს ხელს აღარავინ ართმევს.
ომმა მნიშვნელოვანი ცვლილებები მოიტანა საქართველოშიც. JAMnews-ის თხოვნით, სხვადასხვა სფეროს ექსპერტები აჯამებენ, რა შესაძლებლობები გააჩინა ამ ომმა საქართველოსთვის და რატომ ვერ, ან არ გამოიყენა ისინი ხელისუფლებამ.
“უბრალოდ მაინტერესებს, რამდენი წლის ვარ, ზოდიაქოთი რა ვარ” – საქართველოში ათასობით ადამიანი ბიოლოგიურ ოჯახს ეძებს
ათობით ადამიანი ფეისბუკის ღია ჯგუფში ეძებს ბიოლოგიურ მშობლებსა და ჩვილობის ასაკში დაკარგულ ნათესავებს. ისინი ჰყვებიან, რომ გასული საუკუნის 80-90 წლებში საქართველოს სამშობიარო სახლებიდან ხშირად იპარავდნენ ჯანმრთელ ბავშვებს. მშობლებს ატყუებდნენ, რომ ჩვილი გარდაიცვალა. სინამდვილეში კი, ბავშვს ჰყიდდნენ, ხოლო ბიოლოგიურ ოჯახთან ყველანაირ კვალს ანადგურებდნენ. ამ ფაქტზე სისხლის სამართლის საქმეცაა აღძრული.
JAMnews-მა შეკრიბა რამდენიმე ადამიანის ისტორია. ყველა მათგანს სხვადასხვანაირი დასასრული აქვს და ყველა ამბავი ძალიან ემოციურია.
“ჩემი მომავალი ამერიკაშია, დაბრუნებას არ ვაპირებ” – როგორ ცხოვრობენ ქართველები, რომლებმაც Green Card მოიგეს
ბოლო წლებში საქართველოდან სულ უფრო მეტი ადამიანი მიდის ემიგრაციაში. უმეტესობა ცდილობს ამერიკაში მოხვდეს.ზოგი არალეგალურად, ზოგიც ამას ე.წ. Green Card-ის მოგებით ცდილობს. ლატარიაში, რომელითაც შეერთებულ შტატებში ბინადრობის ნებართვა თამაშდება, საქართველოდან განაცხადს სულ უფრო მეტი ადამიანი ავსებს. ბოლო ათ წელიწადში მათი რიცხვი გასამმაგდა. ჯამში, 2002 წლიდან 2022 წლამდე მწვანე ბარათი საქართველოს 18,737 მოქალქეს აქვს მოგებული.
ჩვენ ვესაუბრეთ საქართველოს მოქალაქეებს, რომლებიც მწვანე ბარათის მიღების შემდეგ შეერთებულ შტატებში გადავიდნენ საცხოვრებლად. დავინტერესდით, როგორ შეცვალა ამ საბუთმა მათი ცხოვრება.
JAMnews-ს მიგრაციაზე ბოლო წლებში არაერთი მასალა აქვს მომზადებული. ამ წლის დასაწყისში, ჩვენმა მასალამ, “მექსიკის გავლით ამერიკაში”, რომელიც ასევე ამერიკაში ქართველების მიგრაციაზე ჰყვებოდა, ევროკავშირის პრიზი მიიღო.
როგორ ცდილობს გადარჩენას სოფელი. სამი ამბავი ქართული, სომხური და აზერბაიჯანული სოფლებიდან
ცოტამ თუ იცის როგორ ცხოვრობს ხალხი კავკასიის სოფლებში. სოფლებს ამ რეგიონში თითქმის იდენტური პრობლემები აქვთ – ისინი გადარჩენისთვის იბრძვიან. მთავრობის მხარდაჭერა მინიმალურია, კერძო ინვესტიციები კი თითქმის არ არის. ახალი ტექნოლოგიები ფუფუნებაა, გლეხების შრომა აქ არ არის მექანიზებული. ახალგაზრდები კი, რომლებსაც შეუძლიათ ახალი ცოდნის და მეთოდების შემოტანა და დანერგვა, სოფელში მუშაობას გაურბიან, რადგან ეს მომგებიანი არ არის. ისინი მასობრივად ტოვებენ მშობლიურ სახლებს განათლების, სამუშაოს და უკეთესი ცხოვრების ძიებაში.
საქართველოს, სომხეთისა და აზერბაიჯანის სოფლებში გლეხებმა და ფერმერებმა JAMnews-ის ჟურნალისტებს საკუთარი ამბები უამბეს.
რუსი ბავშვები საქართველოს სკოლებში – სად და როგორ სწავლობენ ისინი და რა პრობლემებს ქმნის ეს ადგილობრივებისთვის
მას შემდეგ, რაც საქართველოში ათობით ათასი რუსი ოჯახი შემოვიდა საცხოვრებლად, გაიზარდა მოთხოვნა რუსულ სექტორიან სკოლებზეც. აღმოჩნდა, რომ ყველა სკოლა გადაიტვირთა. 2020 წელთან შედარებით, 2023 წელს მთელი საქართველოს მასშტაბით რუსულ სექტორზე (კერძო და საჯარო სკოლებში ერთად) მოსწავლეთა რაოდენობა 15 პროცენტით გაიზარდა.
პარალელურად, იხსნება ახალი, არალიცენზირებული, რუსული სკოლებიც, რაც მომავალში შეიძლება დიდი საფრთხე გახდეს. ამავე დროს, სახელმწიფოს ჯერ ისევ არ დაუთვლია, რამდენი უჯდება ბიუჯეტს დამატებითი მოსწავლეების შენახვა.
JAMnews-ის ამ მასალაში ჟურნალისტმა შეისწავლა, როგორ შეიცვალა საქართველოს საჯარო სკოლების ცხოვრება.
რა სჭირს სკოლას? ექვსი მთავარი პრობლემა საქართველოს სასკოლო განათლებაში
გაეროს ბავშვთა ფონდის (UNICEF) კვლევის მიხედვით, სკოლაში მყოფი ბავშვების თითქმის 80%-ის მშობლებს სასკოლო განათლების ხარისხი აკმაყოფილებთ. თუმცა, ბავშვების თითქმის 19%-ს ჰყავს კერძო მასწავლებელი. ამდენივეს კი ეს უნდა, მაგრამ ფინანსების ნაკლებობის გამო ვერ ახერხებს -ეს მიზეზი დასახელდა 87%-ის მიერ.
JAMnews-ის რეპორტიორმა განათლების ექსპერტებს სთხოვა ჩამოეთვალათ პრობლემები, რაც საქართველოს სკოლებში ვერა და ვერ მოგვარდა.
მოაგვარებს თუ არა უსახლკარო ძაღლების პრობლემას საქართველოში ახალი კანონი. რა წერია დოკუმენტში
2023 წლის მიწურულს, მთელი საქართველო, სოციალური ქსელით ეძებდა ბავშვს, რომელიც კახეთის გზატკეცილზე ძაღლმა გაკაწრა. რამდენიმე დღის შემდეგ, ძაღლი მოკვდა. მას ცოფი აღმოაჩნდა.
საქართველოში უსახლკარო ცხოველების რაოდენობა თვალშისაცემად დიდია. მათ შეხვდებით ყველგან – ქალაქებში, სოფლებში, საავტომობილო ტრასებზე და უკაცრიელ ადგილებშიც. სახელმწიფო წლებია ვერაფერს ეფექტიანს ვერ აკეთებს იმისათვის, რომ ეს პრობლემა მოგვარდეს. 2023 წელს მთავრობამ როგორც იქნა, დაიწყო მუშაობა კანონპროექტზე, რომელმაც თითქოს უნდა მოაგვაროს უსახლკარო ცხოველების პრობლემა.
ამ სტატიის ავტორი ცდილობს გაარკვიოს, შეცვლის თუ არა რამეს რეალურად ახალი კანონპროექტი.
ბოშები საქართველოში: როგორ ცხოვრობს ყველაზე მარგინალიზებული და უჩინარი ჯგუფი
ბოშები ყველაზე მარგინალიზებული და საზოგადოებრივი ცხოვრებისთვის უჩინარი ჯგუფია საქართველოში. ისინი არ სწავლობენ უმაღლეს სასწავლებლებში და არასდროს იკავებენ კერძო თუ სახელმწიფო დაწესებულებებში რაიმე თანამდებობებს. ეს ერთადერთი ეთნიკური ჯგუფია საქართველოში, რომლის მიმართ დღემდე არსებობს დიდი მიუღებლობა.
JAMnews-ის ავტორი ესტუმრა ბოშების ორ დასახლებას, გარდაბანში, სოფელ აღთაკლიასა და ე.წ ნოეს უბანს, შეხვდა ბოშებს და მოისმინა მათი ისტორიები.
ნახალოვკაში არის სასოსისე, რომელიც ხრუშჩოვის დროს ააშენეს. 53 წელია აქ სოსისებს ნოდარ ვარდიაშვილი ხარშავს – VIDEO
ნახალოვკაში არსებობს სასოსისე, რომელიც1964 წელსაა აშენებული. იმ დროს, როცა კომპარტიის ცეკას პირველი მდივანი ნიკიტა ხრუშჩოვი იყო. ნოდარ ვარდიაშვილი კი აქ 1970 წლიდან მუშაობს – 22 წლის ბიჭი მოვიდა და მთელი ცხოვრება აქ გაატარა.
სოსისები, მდოგვი, ლუდი, პური და ლიმონათი – მენიუ აქ 53 წელია არ შეცვლილა. სასწორიც კომუნისტების დროინდელი აქვთ, ტიუმენში გამოშვებული და საანგარიშო დაფაც.
როგორ ვისწავლე ქართული ენა. ვიდეო
მარნეულში მცხოვრები ეთნიკური უმცირესობების დიდმა ნაწილმა ქართული ენა არ იცის. აქ თაობები წლები იზრდებოდნენ ისე, რომ ყოველდღიურობაში სახელმწიფო ენა არ სჭირდებოდათ.
ახალმა თაობამ ნელ-ნელა დაიწყო ქართულის სწავლა, მაგრამ, ამ გზაზე ბევრი პრობლემაა. ამ ვიდეოში ახალგზარდა ქართველი აზერბაიჯანელები ჰყვებიან როგორ ისწავლეს ქართული ენა და რატომ ვერ მოახერხა ეს მათი მშობლების თაობამ.
JAMnews-ის საუკეთესო მასალები
