ილგარ მამედოვი რეაბილიტირებულია - აზერბაიჯანელ ოპოზიციონერს ბრალდება მოუხსნეს

აზერბაიჯანის ხელისუფლებამ ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს 2014 წელს გამოტანილი გადაწყვეტილება შეასრულა. კონკრეტულად კი – რეაბილიტირებულია ოპოზიციონერი ლიდერი, ყოფილი პოლიტპატიმარი ილგარ მამედოვი, რომელსაც მასობრივი არეულობის ორგანიზების ბრალდება მოუხსნა და ყველა უფლება სრულად აღუდგინა.

ზოგიერთს ეს გადაწყვეტილება საეჭვოდ მიაჩნია და ილგარ მამედოვის მიმართ ბრალდებები ისმის იმის თაობაზე, რომ ის გაიყიდა ან აპირებს, რომ უახლოეს მომავალში მიეყიდოს ხელისუფლებას.

ილგარ მამედოვის საქმე 

ილგარ მამედოვი – დაურეგისტრირებელი ოპოზიციური პარტიის, „რესპუბლიკური ალტერნატივის“ (რეალის) ლიდერია.

2013 წელს, ის აზერბაიჯანის საპრეზიდენტო არჩევნებში აპირებდა მონაწილეობას, მაგრამ ქვეყნის ჩრდილოეთში, ქალაქ ისმაილში მოგზაურობის შემდეგ დააკავეს, სადაც იმ დროს არეულობა მოხდა. თავდაპირველად, მამედოვს მისი ორგანიზების და პოლიციისთვის წინააღმდეგობის გაწევის ბრალდება წაუყენეს, მოგვიანებით კი პირველი ნაწილი უფრო სერიოზული ბრალდებით შეიცვალა – მასობრივი არეულობების ორგანიზება, რომელსაც თან ახლდა სროლა და ცეცხლის წაკიდება.

2014 წელს, მამედოვს შვიდი წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლომ ეს დაკავება უკანონოდ ცნო და ოპოზიციონერის გათავისუფლება და მისთვის ბრალდებების მოხსნა მოითხოვა. აზერბაიჯანის ხელისუფლებამ ეს არ გააკეთა. 

ილგარ მამედოვმა ციხეში თითქმის 5 წელი გაატარა და 2018 წლის აგვისტოში გაათავისუფლეს. თუმცა, ნასამართლეობას მას დიდი ხნის განმავლობაში არ უხსნიდნენ, რაც სრულფასოვან პოლიტიკურ საქმიანობაში ხელს უშლიდა – მაგალითად, საპარლამენტო არჩევნებზე კენჭისყრაში.

ამრიგად, აზერბაიჯანმა ფაქტობრივად უგულებელყო ევროსასამართლოს გადაწყვეტილება. იქიდან გამომდინარე, რომ ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლომ გამამართლებელი განაჩენი გამოიტანა მამედოვის საქმეზე, ევროპის საბჭომ აზერბაიჯანის ხელისუფლებისგან მისთვის ყველა უფლების აღდგენა მოითხოვა.

და აი, როგორც იქნა, 2020 წლის 23 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ მამედოვი რეაბილიტირებულია.

რეაბილიტირებულია პარტია „რეალის“ კიდევ ერთი წევრი, რასულ ჯაფაროვი, რომელიც ამავე საქმეში ფიგურირებდა.

სამართლიანობა თუ ქრთამი? 

2020 წლის თებერვალში, აზერბაიჯანში, რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნები გაიმართა. ის მრავალრიცხოვანი დარღვევებით წარიმართა და შედეგად, ოპოზიციონერი კანდიდატებიდან დეპუტატი მხოლოდ ერქინ გადირლი გახდა – „რესპუბლიკური ალტერნატივის“ ერთ-ერთი მმართველი წევრი.

ბევრი ოპოზიციონერი და აქტივისტი აღშფოთებული იყო – მათი განცხადებით, გადირლი გაიყიდა, ხელისუფლების მხარეს გადავიდა და მისგან მანდატზე უარის თქმა მოითხოვეს (რაც მან არ გააკეთა). ეს ბრალდებები ავტომატურად ვრცელდებოდა ილგარ მამედოვზეც, როგორც პარტიის ლიდერზე.

მამედოვმა ოპოზიცია კიდევ უფრო მეტად დაიპირისპირა მას შემდეგ, რაც ხელისუფლებასთან შესაძლო დიალოგზე დაიწყო საუბარი.

ამ ყველაფრის ფონზე, მამედოვის რეაბილიტაციამ დავა და ეჭვები გაამძაფრა. იმ დროს, როდესაც ერთნი ულოცავენ და ამბობენ, რომ სამართლიანობამ იზეიმა, მეორენი ამაში ხელისუფლებასთან გარიგების შედეგს ხედავენ.

„ყველაფერი სხვაგვარად იქნებოდა, რომ არა არჩევნები და სხვა დანარჩენი, რაც წინ უძღოდა რეაბილიტაციას. ახლა, მართალია, რეაბილიტაცია დამსახურებულია, იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ეს თითქოს ქრთამია“, – წერს ჟურნალისტი და ყოფილი პოლიტპატიმარი, ჰადიჯა ისმაილოვა.

თვითონ პარტია „რეალი“ თავის განცხადებაში ასევე აღიარებს, რომ მომხდარი დაკავშირებულია ხელისუფლებასთან დიალოგზე წასვლასთან: 

„ჩვენ მხედველობიდან არც ის გვრჩება, რომ ეს გამამართლებელი გადაწყვეტილებები მიღებულ იქნა იმ ფონზე, როდესაც ხელისუფლებამ ოპოზიციას დიალოგის დაწყების წინადადებით მიმართა, „რეალმა“ ეს წინადადება მიიღო და პრაქტიკული კონტაქტები დაიწყო“.

ილგარ მამედოვთან ერთად ისმაილური არეულობების ორგანიზების ბრალდებით დაკავებული იყო პარტია „მუსავატის“ წევრი, ტოფიკ იაგუბლუ. მან ციხეში სამ წელზე მეტი გაატარა და პირობით გაათავისუფლეს, თუმცა, ბრალდებები ამ დრომდე არ მოუხსნიათ. ამ დროისთვის იაგუბლუ კვლავ დაკავებულია ხულიგნობის ბრალდებით.