"არჩევნები ნამდვილად არ იყო უნაკლო" - რას ამბობენ საერთაშორისო დამკვირვებლები

საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიების დამკვირვებლებმა (ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის (OSCE/PA), ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის (PACE), ნატოს საპარლამენტო ასამბლეისა და ეუთოს დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების ოფისის (OSCE/ODIHR) წარმომადგენლებმა) საქართველოში ჩატარებული საპარლამენტო არჩევნები შეაფასეს.

სპეციალურ ბრიფინგზე მათ საქართველოში საპარლამენტო არჩევნებზე წინასწარ დასკვნები წარმოადგინეს.

• ხმების დიდი ნაწილი დათვლილია – “ქართული ოცნება” მესამედ იგებს საპარლამენტო არჩევნებს

• როგორი იყო საპარლამენტო არჩევნების დღე. ქრონიკა

მთავარი, მოკლედ, რაც საერთაშორისო მისიამ თქვა:

● ამ არჩევნებზე დაცული იყო გამოხატვის თავისუფლება, თუმცა ისინი არ ყოფილა უნაკლო.

● იყო ამომრჩეველზე ზეწოლა

● საარჩევნო კომისიებში დომინანტურად იყო წარმოდგენილი ხელისუფლება

● უბნებთან იდგნენ მთავრობის მიერ გამოგზავნილი ხალხი – აქტივისტები, კოორდინატორები და დამაშინებელ ატმოსფეროს ქმნიდნენ ამომრჩევლებისთვის.

● წაშლილი იყო ზღვარი სახელმწიფოსა და პარტიას შორის

● საარჩევნო კამპანიის დაფინანსებაში იყო ხარვეზები და ბუნდოვანება

● მედია იყო პოლარიზებული.

უფრო ვრცლად:

უბნებთან ფიქსირდებოდა კოორდინატორების, აქტივისტების ყოფნა, რაც დამაშინებელ ეფექტს ქმნიდა, თუმცა არჩევნებზე გამოხატვის თავისუფლება ზოგადად დაცული იყო

„საპარლამენტო არჩევნებში ფუნდამენტური თავისუფლებები ზოგადად დაცული იყო, თუმცა, 31 ოქტომბრის არჩევნები ნამდვილად არ იყო უნაკლო“, – ასე აფასებს არჩევნებს ეუთო/ოდირის სადამკვირვებლო მისიის ხელმძღვანელი ჯილიენ სტირკი.

ის აცხადებს, რომ საქართველოს საპარლამენტო არჩევნებზე გამოხატვის თავისუფლება ზოგადად დაცული იყო, თუმცა, “საარჩევნო უბნებთან ფიქსირდებოდა კოორდინატორების, პარტიის წარმომადგენლების და აქტივისტების ყოფნა, რაც დამაშინებელ ეფექტს ქმნიდა”.

31 ოქტომბერს საქართველოში საპარლამენტო არჩევნები გაიმართა. უკვე დათვლილია თითქმის ყველა ბიულეტენი:

1. მმართველი პარტია “ქართული ოცნება” – 48,05%
2.”ნაციონალური მოძრაობა -გაერთიანებული ოპოზიცია” – 27.07%
3. “ევროპული საქართველო – 3,79%
4. “პატრიოტთა ალიანსი” – 3.18%
5. “ლელო” – 3.17%
6. “სტატეგია აღმაშენებელი” – 3.15%
7. “გირჩი” – 2.92%
8. მოქალაქეები – ალეკო ელისაშვილი – 1.34%

„ასევე მკვეთრი გამიჯვნა არ ხდებოდა სახელმწიფოსა და პარტიას შორის და ნამდვილად დასანანია, რომ ეს ელემენტები არსებობდა, თუმცა მაინც უნდა აღინიშნოს, რომ გამოხატვის თავისუფლება ზოგადად დაცული იყო“, – განაცხადა მან.

ნატოს საპარლამენტო დელეგაციის ხელმძღვანელის (NATO PA), ოსმან აშკინ ბაქის განცხადებით, გამოვლენილი ხარვეზი ქმნიდა არათანაბარ გარემოს და ზეგავლენას ახდენდა ნდობაზე საზოგადოების მხრიდან:

„მოვუწოდებ საქართველოს ხელისუფლებასა და მომავალ პარლამენტს, რომ ანგარიშში მოცემული საკითხები გაითვალისწინონ და განიხილონ. ასევე მოვუწოდებ ყველა პოლიტიკურ მხარეს, რომ მათ პასუხისმგებლობით იმოქმედონ შემდგომი დღეების განმავლობაში,”- განაცხადა მან.

ტინი კოქსი, ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის ხელმძღვანელი (PACE) მიუთითებს იმაზე, რომ საქართველოში წინასაარჩევნო კამპანიის დაფინანსების წესები ბუნდოვანია:

„ეს, რა თქმა უნდა, უარყოფით ზეგავლენას ახდენს არჩევნების სამართლიანობაზე და კარგ სიგნალს არ აძლევს მოქალაქეებს. შესაბამისად, მოვუწოდებთ პოლიტიკოსებსა და ახალ პარლამენტს, რომ რაც შეიძლება მალე შეიკრიბონ და დაიწყონ მოქმედება იმისათვის, რათა გააუმჯობესონ საკანონმდებლო ჩარჩო“.

გამოვლენილ ხარვეზებს შორის მისიის წარმომადგენლებმა დაასახელეს

ODIHR-ის დაკვირვებით ქვეყანაში მედია-გარემო მრავალფეროვანი და პლურალისტურია, თუმცა მკვეთრად პოლარიზებული.

„ხუთი კერძო მაუწყებელი, პარტიული ნიშნით იყო მიკერძოებული. რაც შეეხება კამპანიის გაშუქებას, არ არსებობდა პოლიტიკის შესახებ დისკუსია და ანალიტიკური გაშუქება, რის გამოც, ადამიანებს არ ჰქონდათ შესაძლებლობა, რომ ინფორმირებული არჩევანი გაეკეთებინათ,” – განაცხადა ჯილიან სტირკმა.