ვინ როგორ აპირებს კონფლიქტების მოგვარებას. პარტიების წინასაარჩევნო ხედვა

არასამთავრობო ორგანიზაცია ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრმა (EMC) გამოაქვეყნა ანგარიში, სადაც გაანალიზებულია პოლიტიკური პარტიების საარჩევნო პროგრამები კონფლიქტების მოგვარებისა და დეოკუპაციის მიმართულებით.

ანგარიში აღწერს, ვის რა ხედვა აქვს კონფლიქტების მოგვარებასთან დაკავშირებით და რა ნაბიჯების გადადგმას აპირებს ამ მიმართულებით.

● მთავარი დასკვნა ის არის, რომ პოლიტიკური პარტიები თავიანთი წინასაარჩევნო კამპანიის დროს კონფლიქტების თემას ახსენებენ, თუმცა ზედაპირულად.

● არც ერთ პარტიას არ აქვს კონფლიქტის მოგვარების კონკრეტული, რეალისტური ხედვა ან რაიმე ახალი, ტრანსფორმაციული მიდგომები ამ საკითხთან დაკავშირებით.

● პარტიების მიდგომები კონფლიქტებთან დაკავშირებით არის მოძველებული, არ არის გათვალისწინებული ახალი ჰუმანიტარული და პოლიტიკური რეალობები, რომლებიც ამ რეგიონებში იქმნება.

● პოლიტიკური პარტიების ხედვებში არ არის ალტერნატიული მიდგომები, რომლებიც კონფლიქტის მხარეებს შორის ნდობის აღდგენისა და შერიგებისკენ იქნება მიმართული.

მოკლედ შევაჯამეთ, რა მთავარი ტენდენციები გამოიკვეთა EMC-ის კვლევაში:

“ქართული ოცნება”

მმართველი პარტიის წინასაარჩევნო კამპანიაში კონფლიქტების მოგვარებისა და იქ მცხოვრები ადამიანების უფლებების თემა პრაქტიკულად არ ფიგურირებს.

“მმართველ პოლიტიკურ გუნდს არ აქვს ხედვა, თუ კონკრეტულად რა ზომებს უპირისპირებს „მცოცავი ოკუპაციის“ პრობლემას და როგორ პასუხობს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე არსებულ ჰუმანიტარულ კრიზისს,” – აღნიშნულია ანგარიშში.

● “ჩვენი სოფელი ოკუპირებული არ არის, მაგრამ ხალხი მაინც გარბის” – როგორ ცხოვრობს ერგნეთი წინასაარჩევნოდ

● 10 წელი მავთულხლართებს მიღმა

“ქართული ოცნება” ამ მიმართულებით აპირებს გააგრძელოს უკვე დეკლარირებული შერიგების და ჩართულობის პოლიტიკა და გაზარდოს სახელმწიფო სერვისებზე ხელმისაწვდომობა ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრები მოსახლეობისთვის.

EMC-ის ექსპერტები მიუთითებენ, რომ “ქართული ოცნების” მმართველობის პერიოდში ხშირი იყო შემთხვევები, როდესაც ადამიანებს თავისუფლად გადაადგილებას უზღუდავდნენ, უკანონოდ აკავებდნენ ე.წ. საზღვართან და ა.შ. ეს ყველაფერი მნიშვნელოვნად აუარესებს ადამიანების ყოფა-ცხოვრებას მთელ რეგიონში – როგორც ქართველებით, ისე ეთნიკური ოსებით და აფხაზებით დასახლებულ სოფლებში, დაბებსა და ქალაქებში.

“ამ გამოცდილების გათვალისწინებით გასაკვირია, როცა კვლავ ბუნდოვანი რჩება მმართველი გუნდის ხედვა, თუ როგორი აპირებს მართოს მსგავსი კრიზისები, რა მექანიზმებით უნდა გააუმჯობესოს ადამიანის ფუნდამენტური უფლებების დაცვა და ზოგადი ჰუმანიტარული სიტუაცია,” – წერია ანგარიშში.

ოპოზიცია

თითქმის ყველა ოპოზიციური პარტიის ხედვა და მიდგომა კონფლიქტებთან დაკავშირებით ჰგავს ერთმანეთს.

პოლიტიკურ პარტიებს კვლავ უჭირთ კონფლიქტის მოგვარებისთვის რაიმე გარდამტეხი ინიციატივების შეთავაზება.

კონფლიქტის ტრანსფორმაციის და ოკუპირებულ ტერიტორიებზე უფლებების დაცვის ახალი ხედვებით არც სხვა პარტიები გამოირჩევა.

ოპოზიციური პარტიების ხედვა არის არაღიარების პოლიტიკის გაგრძელება, , „ოკუპაციის“ როგორც ტერმინის შენარჩუნება საერთაშორისო დოკუმენტებში და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან აქტიური მუშაობა, რათა რუსეთს, როგორც ოკუპანტ ძალას პასუხისმგებლობა დაეკისროს.

ასევე, ოპოზიციური პარტიები ემხრობიან ჟენევის მოლაპარაკებების ფორმატის შენარჩუნებას.

პოლიტიკური პარტიები „მცოცავი ოკუპაციის“ შესაჩერებლად საოკუპაციო ხაზთან უსაფრთხოების ზომების გაზრდას, პატრულირების გაძლიერებას, ვიდეოთვალთვალის დაწესებას გეგმავენ.

წინასაარჩევნო პროგრამებში ასევე საუბარია ტატუნაშვილი-ოთხოზორიას სიის ამოქმედებაზე, რომელიც მცოცავი ოკუპაციის შეჩერების ერთ-ერთ მექანიზმად ესახებათ.

თითქმის ყველა ოპოზიციური პოლიტიკური პარტია თანხმდება, რომ კონფლიქტების მოსაგვარებლად საქართველოსთვის მნიშვნელოვანია ეკონომიკური წინსვლა და შესაბამისი ბენეფიტების გაზიარება/შეთავაზება აფხაზებისთვის და ოსებისთვის.

პოლიტიკური პარტიები არ მიუთითებენ, თუ რა მექანიზმებით აპირებენ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ადამიანის უფლებების დაცვას. ამასთან EMC მიუთითებს, რომ ქართველი პოლიტიკოსები მეტწილად აქცენტს აკეთებენ მხოლოდ ეთნიკური ქართველების დისკრიმინაციასა და უფლებების დარღვევის და იშვიათად ახსენებენ ოსებსა და აფხაზებს:

“რაც, ცხადია, გვაშორებს ნდობის აღდგენის და შერიგების მიზნებს,” – აღნიშნულია ანგარიშში.

ვინ ემხრობა პირდაპირ დიალოგს აფხაზებთან და ოსებთან?

პირდაპირი დიალოგის იდეა ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში პოპულარული არ არის, რადგან ქართველ პოლიტიკოსებს მიაჩნიათ, რომ საქართველოს კონფლიქტი აქვს რუსეთთან.

თუმცა, არის ორი პარტია “სტრატეგია აღმაშენებელი”  და პოლიტიკური გაერთიანება “ლელო”, რომელთა საარჩევნო პროგრამები აღიარებენ ნდობის აღდგენის მნიშვნელობას და პირდაპირი დიალოგის დაწყებას აფხაზებთან და ოსებთან.