"დაუდევრობა თუ დივერსია?" - აფეთქება ერევნის სავაჭრო ცენტრში
აფეთქება ერევნის სავაჭრო ცენტრში
სომხეთის დედაქალაქში, ერევანში, სავაჭრო ცენტრ “სურმალუში” გაჩენილი ხანძარი ამ დრომდე ლიკვიდირებული არ არის. ცენტრს ხანძარი 14 აგვისტოს, ძლიერი აფეთქების შემდეგ გაუჩნდა. შედეგად 7 ადამიანი დაიღუპა, 60-ზე მეტი სხვადასხვა დაზიანებებით საავადმყოფოებში გადაიყვანეს. 20-მდე ადამიანი დაკარგულად ითვლება.
ხანძარი, სავარაუდოდ, პიროტექნიკის საწყობში გაჩნდა. ცენტრ „სურმალუში“ წელიწადნახევრის წინ ხანძარ საწინააღმდეგო წესების დარღვევა დაფიქსირდა, თუმცა პრობლემა არ აღმოფხვრილა. პასუხისმგებელი უწყებები მხოლოდ ოქმის შედგენით და ჯარიმის დაწესებით შემოიფარგლნენ.
ახლა საზოგადოებაში კამათობენ რამ გამოიწვია მომხდარი – ეს იყო დაუდევრობის შედეგი, თუ განზრახ ჩადენილი დანაშაული. სოციალური ქსელის ზოგიერთი მომხმარებელი მომხდარს “დივერსიას” და “ტერორისტულ აქტს” უწოდებს.
„მოსახლეობაში ზედმეტი პანიკის თავიდან აცილების მიზნით“ ქვეყნის ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურმა მოქალაქეებსა და მედიას მოუწოდა, „თავი შეიკავონ დაუზუსტებელი ინფორმაციისა და კომენტარების გამოქვეყნებისგან სომხეთის ტერიტორიაზე ტერორისტული მოქმედებების საფრთხის შესახებ“. საგანგებო სიტუაციების სამინისტროში ტერაქტის ვერსიას გამორიცხავენ.
ყველა დეტალი სავაჭრო ცენტრში მომხდარი აფეთქების შესახებ. ასევე სომხეთის მცხოვრებლების კომენტარები სოციალური ქსელებიდან.
15 აგვისტოს, დილით, შემთხვევის ადგილზე სომხეთის პრემიერ-მინისტრი ნიკოლ ფაშინიანი მივიდა. მას თან ახლდნენ და განმარტებები გააკეთეს ერევნის მერმა, საგანგებო სიტუაციების მინისტრმა და საგანგებო სიტუაციების სამინისტროს სამაშველო სამსახურის დირექტორმა.
სომხეთის ხელისუფლებას სამძიმარი გამოუცხადეს საქართველოსა და რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროებმა, აშშ-ის და ჩინეთის საელჩოებმა, ასევე თურქეთის სპეციალურმა წარმომადგენელმა სომხეთ-თურქეთის ურთიერთობების ნორმალიზაციის საკითხებში სერდარ კილიჩმა. სომხეთის პრემიერ-მინისტრს სამძიმრის დეპეშა რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმაც გაუგზავნა.
ხანძრის ჩაქრობა ვერ ხერხდება. არსებობს ჩამონგრევის საფრთხე
სამსართულიან შენობაში, სადაც სავაჭრო ცენტრის საწყობები იყო განთავსებული, ხანძრის სრულად ჩაქრობა ჯერჯერობით ვერ ხერხდება. საგანგებო სიტუაციების სამინისტრო მეორე დღეა გაძლიერებულ რეჟიმში მუშაობს. სამძებრო-სამაშველო სამუშაოებში 200 პროფესიონალია ჩართული. მათ 150 მოხალისე შეუერთდა.
მიუხედავად იმისა, რომ შენობა ნაწილობრივ ჩამოინგრა, ნგრევის საფრთხე კვლავ რჩება. ამის შესახებ ჟურნალისტებს საგანგებო სიტუაციების მინისტრმა არმენ ფამბუხჩიანმა განუცხადა.
„მიზეზებზე საუბარი ნაადრევია. ჯერ სათანადო გამოძიება უნდა ჩატარდეს“, – განაცხადა მან.
საგამოძიებო კომიტეტმა უკვე აღძრა სისხლის სამართლის საქმე ორი მუხლით:
- აალებადი ნივთიერებების შენახვის წესების დარღვევა, რამაც რამაც გამოიწვია მძიმე შედეგები ან სიცოცხლის მოსპობა;
- სახანძრო უსაფრთხოების წესების დარღვევა, რამაც გამოიწვია გაუფრთხილებლობით ადამიანის სიკვდილი.
გენერალური პროკურორის მრჩეველმა გორ აბრაჰამიანმა განაცხადა, რომ ყველა შესაძლო ვერსია შემოწმდება.
საგანგებო სიტუაციების სამინისტროდან იტყობინებიან, რომ აფეთქების საშიშროება აღარ არსებობს. თუმცა, არსებობს დარჩენილი მასალების აალების შესაძლებლობა.
„იმ ადგილთან მიახლოება, საიდანაც ხანძარი გაჩნდა, რთულია, რადგან არც გზაა და ამავე დროს, ბევრია წვადი მასალა. ამიტომ ხანძარი ჯერ ლიკვიდირებული არ არის, მეხანძრეები ცეცხლის ლოკალიზებისთვის ექვსი მხრიდან მუშაობენ”, – განაცხადა საგანგებო სიტუაციების სამინისტროს წარმომადგენელმა, ვიცე-პოლკოვნიკმა გარი არმაგანიანმა.
დაკარგულებს შორის ირანის მოქალაქეა
საგანგებო სიტუაციების სამინისტრომ დაასახელა აფეთქების შედეგად დაღუპული ექვსი მოქალაქის ვინაობა. 15 აგვისტოს, 14:00 საათის მონაცემებით, დაკარგულად 18 ადამიანი ითვლება. ამ სიაში არიან ის ადამიანებიც, ვისმა ახლობლებმაც ცხელ ხაზზე – 911-ზე დარეკეს.
საგანგებო სიტუაციების სამინისტროს ინფორმაციით, დაკარგულთა სიაში ირანის მოქალაქეცაა.
რამდენი ადამიანი რჩება ნანგრევების ქვეშ, უცნობია.
ხანძარსაწინააღმდეგო და სამძებრო-სამაშველო სამუშაოები გრძელდება.
მსხვერპლთა შორის იყო ორსული ქალი და ერთი ბავშვი
აფეთქების შედეგად დაშავებულები სამედიცინო კლინიკებში გადაიყვანეს. სულ 61 ადამიანი. ჯანდაცვის სამინისტროს ინფორმაციით, მათგან 13 სტაციონარულ მკურნალობას აგრძელებს. ექიმების თქმით, მათი მდგომარეობა საშუალო სიმძიმისაა.
მათ შორის არის ერთი არასრულწლოვანი პაციენტი და ერთი ორსული. მათ სიცოცხლეს არაფერი ემუქრება.
გუშინ სამმართველომ აფეთქების შედეგად ათამდე არასრულწლოვნის დაშავების შესახებ განაცხადა. ისინი საავადმყოფოებში გადაიყვანეს. მათ პირველადი დახმარება აღმოუჩინეს და გაწერეს.
სავაჭრო ცენტრში ხელახალი შემოწმება არ ჩატარებულა
ურბანული დაგეგმარების, სახანძრო და ტექნიკური უსაფრთხოების ინსპექციამ “სურმალუს” სავაჭრო ცენტრში შემოწმება წელიწადნახევრის წინ ჩაატარა. მაშინ სახანძრო უსაფრთხოების წესების ოცამდე დარღვევა დაფიქსირდა. მათი აღმოფხვრის გადაწყვეტილება მიიღეს, ჯარიმა სავაჭრო ცენტრმა გადაიხადა. თუმცა, ინსპექციას ამის შემდეგ „გადატვირთვის გამო“ ხელახალი შემოწმება აღარ ჩაუტარებია.
გასული წლის აპრილში, იგივე სირთულის ხანძარი “სურმალუს” სავაჭრო ცენტრის ცენტრალურ შენობაში გაჩნდა. ცეცხლი დაახლოებით ორი ათასი კვადრატულ მეტრ ფართობს მოედო. მაშინ სათამაშოებისა და საყოფაცხოვრებო ნივთების სადგომები დაიწვა.
ცრუ შეტყობინებები ხანძრის ჩაქრობის პარალელურად
14 აგვისტოს, იმ დროს, როდესაც სავაჭრო ცენტრში სამაშველო სამუშაოები ახალი დაწყებული იყო, საგანგებო სიტუაციების სამინისტრომ ერევნის სხვადასხვა რაიონში ასაფეთქებელი მოწყობილობების დამონტაჟების შესახებ ცრუ შეტყობინებები მიიღო. დასახელდა მეტროსადგურები, მნიშვნელოვანი სამხედრო და სამოქალაქო ობიექტები, სავაჭრო ცენტრები, ზოოპარკი, პარლამენტის შენობა, ეკლესია.
ერევნის მეტრო რამდენიმე საათის განმავლობაში არ მუშაობდა. მგზავრები გამოიყვანეს.
რამდენიმე საათის შემდეგ, საგანგებო სიტუაციების სამინისტრომ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ მეტრო ისევ ამუშავდა. არც აქ და არც სხვა მითითებულ მისამართებზე ასაფეთქებელი მოწყობილობები არ აღმოჩნდა.
კომენტარები სოციალურ მედიაში
„ის, რაც “სურმალუს” სავაჭრო ცენტრში მოხდა, ოფიციალურად აფეთქებად არის წარმოდგენილი. მაგრამ ეგ არის? იქნებ დივერსიაა? აფეთქების მიზეზებთან დაკავშირებით ეჭვები იარსებებს, რადგან სომხეთის სამართალდამცავ უწყებებს არ ვენდობი“.
„ყველა სახელმწიფო და სხვა ტერიტორიაზე – მეტროში, სავაჭრო ცენტრებში, მოლებში და ა.შ. – აუცილებელია ინსპექტირების რენტგენის აპარატების დაყენება, მცველების დაყენება ძაღლებთან ერთად. ხალხი თავს დაცულად იგრძნობს. და ეს ნამდვილად არ არის ძვირი. ყველაზე ღარიბ ქვეყანასაც კი შეუძლია თავს ასეთი ფუფუნების უფლება მისცეს“.
„თუ ეს დივერსია აღმოჩნდება, მაშინ ჩვენ ჩვენი სახელმწიფოსთვის ძალიან რთულ პერიოდში აღმოვჩნდებით. იგივე უბედურება შეიძლება ნებისმიერ ხალხმრავალ ადგილას განმეორდეს, ყველა დაწესებულებაში, ნებისმიერ დროს. და თუ დადასტურდა, რომ ეს კატასტროფა ხანძრის შედეგია, მაშინ ამანაც არ უნდა გვანუგეშოს, რადგან ამ შემთხვევაშიც არ იყო დაცული სამოქალაქო თავდაცვის ფუნქციებიდან გამომდინარე უსაფრთხოების წესები”.
„მე ვფიქრობ, დაჟინებით მოვითხოვ, რომ ფეიერვერკი დაშვებული იყოს მხოლოდ და მხოლოდ სადღესასწაულო დღეებში და მხოლოდ სახელმწიფოს კონტროლის ქვეშ. გარდა მსგავსი შემთხვევებისთვის პიროტექნიკის შემოტანისა, ყველა სხვა შემთხვევა იარაღისა და საბრძოლო მასალის უკანონო შემოტანას უნდა გაუტოლდეს და დაწესდეს შესაბამისი სასჯელი“.
აფეთქება ერევნის სავაჭრო ცენტრში