„მაღაზიებში სათამაშო იარაღები სულ გაიყიდა“ - აზერბაიჯანის მცხოვრებლები ომის შესახებ

როგორ ცხოვრობენ აზერბაიჯანელები ყარაბაღში სასტიკი ბრძოლების დღეებში – დაკვირვებები და ისტორიები ბაქოდან.

27 სექტემბრიდან მოყოლებული, ყარაბაღში, აზერბაიჯანისა და სომხეთის არმიებს შორის ბრძოლა გრძელდება. ოფიციალურად, ორივე მხრიდან დაიღუპა 500-ზე მეტი სამხედრო მოსამსახურე და მშვიდობიანი მოსახლე, ათასობით – დაიჭრა. არაოფიციალურად – გაცილებით მეტი. 10 ოქტომბრის ღამეს, ხელი მოეწერა ზავის შესახებ შეთანხმებას, თუმცა, ამ სტატიის წერის მომენტში, ის დაცული არ არის.

შეფასება მისცე აზერბაიჯანის მცხოვრებლების განწყობებს, არც ისე ადვილია. დაძაბულობა, აპათია, მოლოდინი და იმედი – ეს ყველაფერი, ქვეყნის მცხოვრებთა უმეტესობისთვის, წარმოქმნის სულის ურთიერთშეუთავსებელი მდგომარეობების ერთგვარ მოზაიკას.

ყარაბაღსა და ფრონტისპირა ზონაში 27 სექტემბრიდან არსებული ვითარების შესახებ არაინფორმირებულ ადამიანს, შეიძლება მოეჩვენოს კიდეც, რომ არაფერი უჩვეულო არ ხდება. გარდა იმისა, რომ თურქეთთან ერთად, რაღაც მოვლენის აღსანიშნავად ემზადებიან – ბაქოში ყველგან სახელმწიფო დროშებია გამოფენილი, მათ შორის, თურქეთის: შენობებზე, ბინების აივნებზე, ავტომობილებზე.

მაგრამ საღამოს 9 საათის შემდეგ – სიცარიელე და სიჩუმეა – კომენდანტის საათი დგება. და თუკი დღისით კაფეში დაჯდები ან სოციალური ქსელების აზერბაიჯანულ სეგმენტში შეხვალ, გასაგები გახდება: მთელი ქვეყანა მთიან ყარაბაღში საბრძოლო მოქმედებებით ცხოვრობს.

• ასე გამოიყურება ომი – სოფლებისა და ქალაქების ფოტოები ყარაბაღიდან

• ბრძოლა ჰადრუთისთვის – რა ხდება მთიან ყარაბაღში

• მოსაზრება აზერბაიჯანიდან: შესაძლებელია „ყარაბაღის კვანძის“ ძალით გახსნა?

ომი ბავშვების თამაშებზეც აისახა. ჩანს, რომ მაღაზიებში ყველა სათამაშო იარაღი გაიყიდა. ეზოებში პისტოლეტებით თამაშის დამახასიათებელი ხმა ისმის, ბავშვებს ხელში იარაღი უჭირავთ, თუნდაც სათამაშო.

ხანდახან კი, ჯგუფებად შეკრებილები სკანდირებენ ლოზუნგებს ყარაბაღის შესახებ – ესეც, ბაქოელი ბავშვების დროის გაყვანის ახალი საშუალებაა.

სოციალურ ქსელებზე საუბრისას, უნდა აღვნიშნოთ, რომ 27 სექტემბრიდან, ფრონტის ხაზზე საბრძოლო მოქმედებების დაწყების პირველივე დღიდან, მთელ ქვეყანაში შეიზღუდა ინტერნეტზე წვდომა. სპეციალური VPN პროგრამების გარეშე, შეუძლებელია მესენჯერებში შესვლა.

მაგრამ ისინიც მხოლოდ პირველ დღეებში დაეხმარა ხალხს. შემდეგ, ხელისუფლებამ დაბლოკა თვით ინტერნეტაკრძალვების გვერდის ასავლელი ასეთი პროგრამების გადმოწერის შესაძლებლობაც.

მაგრამ, ფრონტზე არსებული ვითარების შესახებ, ადამიანები მაინც სწორედ დაბლოკილი სოციალური ქსელებიდან იგებენ. პრეზიდენტი გათავისუფლებული ტერიტორიების შესახებ Twitter-ის საკუთარ გვერდზე წერს – თუმცა, ეს სოციალური ქსელი სპეციალური შემოვლითი პროგრამების გარეშე, ქვეყანაში ხელმისაწვდომი არ არის.

11 ოქტომბრის ღამეს, ქალაქ განჯაზე სომეხი მებრძოლების მიერ მიყენებული სარაკეტო დარტყმის შემდეგ, შეიქმნა ჰეშთეგი #PrayForGanja. სოციალური ქსელების მომხმარებლებს მოუწოდეს დაეწერათ ტვიტები ამ ჰეშთეგით, რათა ის მსოფლიო ტრენდი გახდეს.

და ტვიტერის აზერბაიჯანელმა მომხმარებლებმა ეს მოახერხეს – მიუხედავად იმისა, რომ ტვიტერი ქვეყანაში დაბლოკილია.

რამდენიმე სახასიათო კომენტარი, რომელიც შედარებით ზუსტად ასახავს საზოგადოებაში არსებულ განწყობებს:

„ჩემი მეგობრის დედას ველაპარაკე. მისი შვილი ფრონტის წინა ხაზზეა. დედამ საუბრის დროს მითხრა ზავის შესახებ. ვიფიქრე, რომ უხაროდა, რადგან მის შვილს უკვე აღარაფერი ემუქრებოდა. მაგრამ, აღმოჩნდა, რომ პირიქით. მეგობრის დედამ მითხრა: „თუკი ვერ გავიმარჯვებთ – ჩვენ ყველანი გლოვაში ვიქნებით. დაე, დასრულდეს ეს ერთხელ და სამუდამოდ, რათა გავიგოთ: ამის მეტი ომი აღარ იქნება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ეს გლოვა არ დასრულდება“. დიახ, ერთხელ და სამუდამოდ უნდა დავასრულოთ, რომ ჩვენ მიწებზე მშვიდობამ დაისადგუროს“.

„ჩემი ქვეყანა ქარიშხლის წინა სიჩუმეშია. მთელი აზერბაიჯანი ელოდება უმაღლესი მთავარსარდლის ბრძანებას, რომ სომხეთმა უკანასკნელი შანსი არ გამოიყენოს. წინ!“.

„არ ვამბობ, რომ ჩვენ არ უნდა დავიბრუნოთ საკუთარი მიწები. მაგრამ მე იმის წინააღმდეგი ვარ, რომ ამ მიწას ჩვენი შვილები შევწიროთ. ომის სურვილით, თვითონ ვქმნით მათი სიკვდილისთვის პირობებს. არც ერთი მიწა არ დგას ადამიანის სიცოცხლეზე მაღლა. სხვა გზები უნდა მოვძებნოთ, რომელიც ჩვენი შვილების სიცოცხლედ არ დაგვიჯდება“.