აზერბაიჯანის სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა ქელბაჯარის რაიონში კონტრტერორისტული ოპერაციის დროს დაკავებული მადათ ბაბაიანის დაკითხვის წინასწარი შედეგების შესახებ სენსაციური ცნობები გაასაჯაროვა. ბაბაიანმა სამართალდამცავებს უჩვენა 1992 წლის 26 თებერვალს, სომხეთის შეიარაღებული ძალების მიერ დატრიალებული ხოჯალის ტრაგედიის მსხვერპლთა მასობრივი საფლავის ადგილები.
„ამ წლის სექტემბერში ჩატარებული ადგილობრივი ანტიტერორისტული ღონისძიებების შედეგად ქალბაჯარის რაიონის სოფელ გოზლუკორპუში დაკავებულმა მადათ ბაბაიანმა, რომელიც ეჭვმიტანილია შეიარაღებული სომხური ფორმირებების შემადგენლობაში ტერორისტული აქტების მოწყობაში, მიუთითა ადგილები საქართველოს ტერიტორიაზე, სოფელი გოზლუკორპუში, სადაც მან პირადად დაკრძალა სასტიკი მოპყრობისა და წამების შედეგად დაღუპული აზერბაიჯანელების ცხედრები“, – ნათქვამია აზერბაიჯანის სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.
მადათ ბაბაიანი. ფოტო: აზერბაიჯანის სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური
გამოძიებისთვის მიცემულ ჩვენებაში მადათ ბაბაიანმა თქვა, რომ 1992 წლის თებერვალში იგი „იყო ხოჯალის გენოციდის მონაწილე, როგორც სომეხი შეიარაღებული ჯგუფის ჯარისკაცი, რომელიც შედგებოდა სოფლების – ჩაფარის, გოზლუსა და გოზლუკერპუს სომეხი მაცხოვრებლებისგან, კალბაჯარის რეგიონის პოლკოვნიკ არკადი შირინიანის მეთაურობით, რომლის მეტსახელი იყო “მარტოხელა”. და ასევე სხვა შეიარაღებულ სომეხ ბოევიკებთან ერთად სოფლები იაიჯი, ჰეივალიდი და ზეილიდი. მათ მოკლეს 150 მშვიდობიანი მოქალაქე ავტომატური იარაღით, მათ შორის ბავშვები, ქალები და მოხუცები, რომლებიც ცდილობდნენ გაქცევას ასკერანის რაიონში.
მადათ ბაბაიანმა ასევე მოჰყვა, თუ როგორ შეაგროვეს ვამიკ პეტროსიანმა, შირინ შირინიანმა და ბანდის სხვა წევრებმა 1992 წლის 26 თებერვალს აზერბაიჯანელთა ცხედრები, ჩაიდინეს შეურაცხმყოფელი ქმედებები მათ მიმართ და ტყვედ აიყვანეს ხოჯალის 100-ზე მეტი მშვიდობიანი მოქალაქე.
აზერბაიჯანის ხელისუფლების ოფიციალური მონაცემებით, ხოჯალის ტრაგედიის შედეგად დაიღუპა 613 ადამიანი (მათ შორის არიან ისინიც, ვინც გზაში გაიყინა), მათ შორის 63 ბავშვი, 106 ქალი, 70 მოხუცი.
რვა ოჯახი მთლიანად განადგურდა.
დაშავდა 487 ადამიანი, მათ შორის 76 ბავშვი, დაიკარგა 150, მძევლად აიყვანეს 1275, მუდმივი საცხოვრებელი ადგილიდან გააძევეს 5379 ადამიანი.
ტყვეებიდან 150 ადამიანის ბედი – მათ შორის 68 ქალის და 26 ბავშვის – ჯერჯერობით უცნობია.
მადათ ბაბაიანმა აღნიშნა, რომ 1992 წლის 26 თებერვალს, ხოჯალიში მდებარე სომხეთის შეიარაღებულ ძალებთან ერთად, ხოჯალი-ბალიჯა-ხანკენდის გზაჯვარედინზე ხანკენდის მიმართულებით დაარსდა სპეციალური პუნქტი, რათა უზრუნველეყოთ ქონების ქურდობის ფაქტების დამალვა, ასევე მიეჩქმალათ ქალაქში ჩადენილ ხოცვა-ჟლეტა.
სამი დღის შემდეგ, ხოჯალიში მოკლული აზერბაიჯანელების ცხედრები სომხებმა სამი სატვირთო მანქანით გაიყვანეს მდინარე გარგარის მარცხენა სანაპიროზე, სპეციალურად გათხრილ სამარხებთან და იქ დაკრძალეს.