„ჩვენ გიკრძალავთ ამის კეთებას“ - აფხაზეთი დიალოგის წინააღმდეგ
აფხაზეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო საერთაშორისო ორგანიზაციების, ექსპერტებისა და ახალგაზრდების დონეზე ქართულ-აფხაზური დიალოგის წინააღმდეგ გამოვიდა. ექსპერტების აზრით, ეს იმის შედეგია, რომ აფხაზეთის ხელისუფლებას არ შეუძლია არ გაითვალისწინოს კრემლის აზრი, რომელიც ეჭვიანობს საერთაშორისო სტრუქტურებთან კონტაქტებზე.
ექსპერტებისა და ახალგაზრდების დონეზე ქართულ-აფხაზური დიალოგის ორგანიზებასთან დაკავშირებული პროექტები აიკრძალება. ამის შესახებ აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ინალ არძინბამ 19 იანვარს, აფხაზეთში მოქმედი საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებთან შეხვედრისას განაცხადა.
ამავდროულად, მინისტრმა ხაზი გაუსვა, რომ ეს არა მხოლოდ საგარეო საქმეთა სამინისტროს პოზიციაა, როგორც აფხაზეთის ტერიტორიაზე მოქმედ საერთაშორისო ორგანიზაციებთან მაკოორდინირებელი ორგანოსი, არამედ, ასევე, გენერალური პროკურატურისა და სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის.
- ქართულ-აფხაზური არაფორმალური დიალოგის მონაწილეთა წინადადება
- მოსაზრება: არის თუ არა ვინმე, ვისაც ქართულ-აფხაზური კონფლიქტის გადაწყვეტა სურს?
შეხვედრას ესწრებოდა აფხაზეთში ორგანიზაცია World Vision-ის ხელმძღვანელი ოკსანა ლასურია, დანიის ლტოლვილთა საბჭოს აღმასრულებელ ხელისუფლებასთან ურთიერთობების კოორდინატორი ადა ჯინჯოლია და აფხაზეთში გაეროს განვითარების პროგრამის ოფისის (UNDP) უფროსის მოვალეობის შემსრულებელი რაფის აბაზოვი.
კერძოდ, მინისტრის ნეგატიური შეფასება გამოიწვია სოციოლოგიურმა გამოკითხვამ, რომელიც 2021 წელს, აფხაზეთში UNDP-იმ ჩაატარა. რესპონდენტებისთვის დასმული კითხვები შეეხებოდა შიდაპოლიტიკურ სიტუაციას, ასევე, საქართველოსთან ურთიერთობების დალაგების შესაძლებლობას.
„აფხაზეთის რესპუბლიკაში სტატისტიკური საქმიანობის შესახებ“ კანონის შესაბამისად, მხოლოდ აღმასრულებელი ხელისუფლების ორგანოებს შეუძლიათ სოციოლოგიური გამოკითხვის ჩატარება. თქვენს ორგანიზაციას უბრალოდ არ აქვს ამის გაკეთების უფლება. გარდა ამისა, ეს საქმიანობა კოორდინირებული უნდა იყოს შესაბამისი პროფილის უწყებასთან – სტატისტიკის სახელმწიფო კომიტეტთან“, – განაცხადა ინალ არძინბამ.
მინისტრმა თქვა, რომ დადებითად აფასებს საერთაშორისო ორგანიზაციების პროექტებს, რომლებიც მიმართულია მცირე და საშუალო ბიზნესის მხარდასაჭერად, აგრარული სექტორის განვითარებისა და ჰუმანიტარული დახმარებისკენ.
მაგრამ უკიდურესად უარყოფითად ისაუბრა ცალკეულ პროექტებზე სხვა სფეროებში, რომლებსაც „დაუშვებელი“ უწოდა.
სოციოლოგიური გამოკითხვის გარდა, კრიტიკული უკმაყოფილება გამოთქვა COBERM-ის (ევროკავშირის ერთ-ერთი პროგრამა) პროექტის მიმართ. აფხაზეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს პრესსამსახურის ინფორმაციის თანახმად, ინალ არძინბამ განაცხადა:
„ეს მიუღებელი პროექტია, რომლის მიზანი აფხაზეთის რესპუბლიკის მოქალაქეების შეცდომაში შეყვანა, აფხაზებსა და ქართველებს შორის ექსპერტებისა და ახალგაზრდების დონეზე პირდაპირი დიალოგის დამყარებაა. ამ პროექტის რეალიზაცია აფხაზეთის ტერიტორიაზე დაუშვებელია“.
„ჩაინიშნეთ ეს და აღარ გააკეთოთ ასეთი პროექტები. ჩვენ გიკრძალავთ ამის გაკეთებას“.
ინალ არძინბა 31 წლისაა, ის აფხაზეთის ახალ საგარეო საქმეთა მინისტრად 2021 წლის ნოემბრის შუაში დაინიშნა. მანამდე ის რუსეთის პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში მუშაობდა ნამდვილი სახელმწიფო მრჩევლის თანამდებობაზე და უკრაინის მიმართულებას კურირებდა.
მისი დანიშვნა ექსპერტების უმრავლესობისთვის დიდი მოულოდნელობა იყო. ამ პოსტზე მისი წინამორბედი დაურ კოვე არცერთხელ არ გაუკრიტიკებია არც ხელისუფლებას და არც ოპოზიციას. მეტიც, კოვეს რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის, სერგეი ლავროვის მხარდაჭერა ჰქონდა. მიიჩნეოდა, რომ სწორედ მისი პროტექციით დატოვა 2020 წლის აპრილში პრეზიდენტად არჩეულმა ასლან ბჟანიამ კოვე მინისტრის თანამდებობაზე.
კომენტარი
ინალ ხაშიგი, აფხაზეთში JAMnews-ის რედაქტორი / გაზეთ „Чегемская правда“-ს მთავარი რედაქტორი
ინალ არძინბამ ჯერ კიდევ 2021 წლის ნოემბერში, აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის პოსტზე დანიშვნისთანავე განაცხადა, რომ აპირებს მკაცრად გააკონტროლოს საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობა რესპუბლიკის ტერიტორიაზე.
და ამ კონტექსტში, აფხაზეთში მიმდინარე ცალკეულ პროექტებზე აღნიშნული „თავდასხმა“ შესანიშნავად ჯდება მინისტრის მიერ გამოცხადებულ კურსში.
არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობის არსებითად შეზღუდვა ახლა აფხაზეთის ხელისუფლებაში მოდაშია. და ეს იმის მიუხედავად, რომ ოფიციალურ სოხუმს, აფხაზეთის საერთაშორისო იზოლაციის გამო, კარგად ესმის საერთაშორისო ორგანიზაციების ფინანსური მხარდაჭერით მრავალი განხორციელებული და მიმდინარე პროექტის მნიშვნელობა.
ახლა ისეთი დროა, რომ აფხაზეთის ხელისუფლებას არ შეუძლია არ გაითვალისწინოს კრემლის მოსაზრება, რომელიც უკიდურესად ეჭვიანობს საერთაშორისო სტრუქტურებთან მსგავსი ტიპის კონტაქტებზე.
უკვე რამდენიმე წელია მოსკოვი დაჟინებით სთავაზობს სოხუმს, კანონმდებლობით შეზღუდოს საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობა რუსეთში მიღებული „საერთაშორისო აგენტების შესახებ“ კანონის მაგალითზე.
ადგილობრივი ელიტა, რომელსაც ესმოდა, რა საზიანოა აფხაზეთის რეალობისთვის რესპუბლიკაში სამოქალაქო საზოგადოებასთან დაკავშირებით რუსული სტანდარტის დამკვიდრება, მთელი ეს პერიოდი ცდილობდა მანევრირებას, რათა არ მიეღო აღნიშნული კანონი.
მაგრამ ახლა, როგორც ჩანს, გადაწყდა ნაწილობრივ დათმობა. პარლამენტში უკვე მუშავდება კანონპროექტი „აფხაზეთის რესპუბლიკის საერთაშორისო იზოლაციის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ“, რომელიც მიზნად ისახავს საერთაშორისო ორგანიზაციების საქმიანობის მნიშვნელოვნად შეზღუდვას.
