აზერბაიჯანში სახლიდან ხელისუფლების ნებართვით გადიან: როგორ მუშაობენ მერები კორონავირუსის წინააღმდეგ

ვის და როგორც დაეხმარება სახელმწიფო და რას ითხოვს ის მოქალაქეებისგან

აზერბაიჯანში ახლა სახლიდან გასვლა შეიძლება მხოლოდ პოლიციისგან მიღებული SMS-ნებართვით ან თუკი სამსახურიდან სპეციალური ცნობა გაქვთ. ასე ებრძვის ხელისუფლება კორონავირუს Covid-19-ს: 5 აპრილიდან ქვეყანაში „მოქალაქეების გადაადგილებაზე მკაცრი შეზღუდვა“ დააწესეს. დამრღვევებს აჯარიმებენ (მინიმუმ -$59). 

აზერბაიჯანში საგანგებო მდგომარეობა არ გამოუცხადებიათ, და ოფიციალურად ამას „მკაცრი საკარანტინო რეჟიმი“ ეწოდება, რაც შემოღებული შეზღუდვების კანონიერებას ეჭვქვეშ აყენებს.

მცირე და საშუალო ბიზნესის ზარალი უზარმაზარია, მაგრამ ხელისუფლება ეპიდემიით დაზარალებულებს მხარდაჭერას ჰპირდება.

ასევე 200 ათას დარეგისტრირებულ უმუშევარს ორი თვის განმავლობაში დაახლოებით $112-ის გადახდას ჰპირდებიან.

ოფიციალური მონაცემებით, 5 აპრილის დილისთვის  აზერბაიჯანში Covid-19-ით დაინფიცირების 602 შემთხვევაა დარეგისტრირებული. დაინფიცირებულთაგან შვიდი გარდაიცვალა, 32 გამოჯანმრთელდა. დაინფიცირებულთა რიცხვით ბაქო ლიდერობს, მაგრამ დაინფიცირების შემთხვევები ქვეყნის უმეტეს რეგიონში არსებობს.

სახლიდან გასვლის სამი მიზეზი

სისტემა ასეთია: ქუჩაში გასვლამდე ადამიანმა სოციალურ ნომერზე შეტყობინება უნდა გაგზავნოს, პირადობის დამადასტურებელი ნომრით და იქვე მიუთითოს სახლიდან გასვლის მიზეზი.

უნდა აირჩეს სამი ვარიანტიდან:

• მკურნალობა;
• წამლების/პროდუქტების ყიდვა, ბანკში ან ფოსტაში მისვლა; 
• ახლო ნათესავის გასვენება.

საპასუხოდ მოდის SMS ნებართვა, რომელიც პოლიციელს უნდა უჩვენო, თუკი ის ქუჩაში გაგაჩერებს.

პირველ დღეს, მას შემდეგ, რაც ეს წესი ძალაში შევიდა, ადამიანები მეტ-ნაკლებად მიეჩვივნენ SMS-ის გაგზავნას და ამბობენ, რომ პასუხი მაშინვე მოდის.

მაგრამ ზოგიერთი უჩივის პოლიციელებს, რომლებიც გამვლელებს შარს სდებენ და მათ მოგონილი მიზეზით აჯარიმებენ.

შეზღუდვა ასევე ეხება ავტომობილების გადაადგილებას – მათ ასევე ეკრძალებათ „აუცილებელი საჭიროების გარეშე“ გადაადგილება, და „გასვლის“ ნებართვის არმქონე მგზავრების გადაყვანა.

დაბნეულები არიან ძაღლების პატრონები: გაუგებარია, როგორ უნდა მიიღონ მათ ძაღლის გასეირნების ნებართვა. ამიტომ, აზერბაიჯანში ძაღლებს ჯერჯერობით ან „უკანონოდ“ ასეირნებენ, ან ამას, მაგალითად, მაღაზიაში წასვლას უთავსებენ.

ადამიანებმა ეს სიახლე შერეული ირონიითა და აღშფოთებით აღიქვეს.

მათ ეს ზომა დაუსაბუთებლად მკაცრად მიიჩნიეს და სახელმწიფო ტოტალიტარულ მიდგომასა და ჯარიმების ხარჯზე ხაზინის შევსების მცდელობაში დაადანაშაულეს. „გილოცავთ, მალე ისე ვიცხოვრებთ როგორც ანტიუტოპიაში,“ – წერდნენ სოციალურ ქსელებში.

სხვები, პირიქით, ახალ წესებს მხარს უჭერდნენ და ამბობდნენ, რომ აზერბაიჯანის „შეუგნებელ“ მოსახლეობას (ვისაც სახლში ჯდომა არ სურს) მხოლოდ ეს სჭირდება, თორემ ვირუსის გავრცელება ვერასდროს შეჩერდება.

ბიზნესმენები და უმუშევრები კომპენსაციას მიიღებენ, მაგრამ გადასახადების გადახდას გააგრძელებენ

ქვეყნის მოქალაქეების  ერთ-ერთი მთავარი პრეტენზია მთავრობისადმი ის იყო, რომ მთავრობა ბიზნესისა და იმ ადამიანებისთვის, ვინც მომხდარის გამო შემოსავლის გარეშე დარჩა, მატერიალური მხარდაჭერის გეგმის მომზადებას დიდხანს აჭიანურებდა.

იმ ბიზნესების მფლობელებს, რომლებიც საკარანტინო რეჟიმის გამო, იძულებულები გახდნენ, ბიზნესი დაეკეტათ, ორი თვის განმავლობაში თანამშრომლების ხელფასების თანხის ნახევარის კომპენსაციას ჰპირდებიან, რათა მათი დათხოვნა არ მოუხდეთ.

ასევე ბიზნესმენებს სესხების გადახდაში დახმარებიან, მაგრამ საკუთრივ სესხის გადასახადები არ შეჩერდება. ასევე არ შეჩერდება კომუნალური გადასახადები – გათვალისწინებულია მხოლოდ მცირედი, უმნიშვნელო ფასდაკლება.

რაც შეეხებათ უმუშევრებს, მათ ორი თვის განმავლობაში 190 მანათს [დაახლოებით $112] (ოფიციალური საარსებო მინიმუმი) გადაუხდიან. ეს გადასახადი დაახლოებით იმ 200 ათას ადამიანზეა გათვლილი, ვინც უმუშევრად დარეგისტრირდება. უმუშევრად დარეგისტრირება შესაძლებელია სპეციალურ ვებგვერდზე.

ასევე მცირე შემოსავლის მქონე სტუდენტების ოჯახებს სწავლის ფულის გადახდაში დაეხმარებიან.

ეკონომისტი თორღულ მაშალი ამ ზომებს არასაკმარისად მიიჩნევს. მისი აზრით, ეს ადამიანებს საკარანტინო რეჟიმისგან მიყენებულ ფინანსურ ზარალთან გამკლავებაში ვერ დახმარება.

საკარანტინო რეჟიმთან დაკავშირებით აზერბაიჯანში დაიკეტა მეტრო, პარკები, სკვერები, შეჩერებულია საწარმოების, ორგანიზაციებისა და დაწესებულებების უმეტესობის საქმიანობა. 65 წელიწადზე უფროსი ასაკის ადამიანებს სახლიდან გასვლა საერთოდ ეკრძალებათ.