"თუ სიცხე აქვს, ჩვენ ვერ მოვალთ". აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი მამის სიკვდილში სისტემას ადანაშაულებს

ფოტო მთავარ გვერდზე Ferqane Novruzova

აზერბაიჯანელმა ჟურნალისტმა, სეიმურ კაზიმოვმა Facebook-ზე აღწერა ის მოვლენები, რომელიც მამამისის გარდაცვალებას უძღოდა წინ.

ჟურნალისტის მამა 12 ივნისს გარდაიცვალა. მანამდე ათი დღის განმავლობაში მას მაღალი ცხელება ჰქონდა და მიუხედავად არაერთი მიმართვისა, სისტემამ მამაკაცს სამედიცინო დახმარება ვერ აღმოუჩინა.

სეიმურ კაზიმოვი მამის სიკვდილში სახელმწიფო სტრუქტურებს და ჯანდაცვის სისტემას ადანაშაულებს.

ჟურნალისტი ღია წერილით მიმართავს რამინ ბაირამლის, იმ სახელმწიფო სტრუქტურის ხელმძღვანელს, რომელიც აზერბაიჯანში კორონავირუსთან ბრძოლაზეა პასუხისმგებელი.

ღია წერილი 

პატივცემულო, რამინ ბაირამლი! როგორც ჟურნალისტს, შემეძლო თქვენთვის გამომეგზავნა წერილი კითხვებით და მომეთხოვა ოფიციალური ინფორმაცია. მაგრამ გადავწყვიტე, მოგწეროთ წერილი როგორც რიგითმა აზერბაიჯანელმა.

რა მდგომარეობაშია აზერბაიჯანის ჯანდაცვა, მათაც კარგად იციან, ვინც დითირამბებს უძღვნის ამ სისტემას.

ამ სისტემის მორიგი მსხვერპლი მამაჩემი გახდა. 

ათი დღის განმავლობაში ის მაღალი ტემპერატურით იტანჯებოდა, მაგრამ ნორმალური სამედიცინო დახმარება ვერ მიიღო.

გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების სამსახურში გვპასუხობდნენ: „არა, თუ ტემპერატურაა, ჩვენ არ მოვალთ. დარეკეთ TƏBİB-ის ცხელ ხაზზე“.

იქ დიდხანს არ გვპასუხობდნენ. როდესაც გვიპასუხეს და ტემპერატურის შესახებ გაიგეს, გვკითხეს, გავიკეთეთ თუ არა ტესტი კორონავირუსზე?

არანაირი ტესტი არავის გაუკეთებია. გვითხრეს, რომ მოვიდოდნენ გასაკეთებლად, მაგრამ გავიდა რამდენიმე დღე და არავინ არ მოსულა.

ტემპერატურა კი არ იკლებდა, პირიქით, იმატებდ. პირდაპირ ცენტრში დავიწყეთ რეკვა (სტრუქტურა, რომელიც პასუხისმგებელია აზერბაიჯანში კორონავირუსთან ბრძოლაზე). დაგვპირდნენ, რომ მოვიდოდნენ – მაგრამ არავინ არ მოსულა.

თავად დავიწყეთ მამაჩემის მკურნალობა. შემდეგ, მოვიდა ექიმი, რომელმაც დიმედროლ-ანალგინის ნემსი გაუკეთა და წავიდა.

ტემპერატურა კვლავ არ იკლებდა. გადავწყვიტეთ ჩვენით წაგვეყვანა რენტგენზე. მამას ორმხრივი პნევმონია დაუდგინდა.

შემდეგ ერთმანეთის მიყოლებით კიდევ ორი ექიმი მოვიდა და კვლავ მხოლოდ დიმედროლის ნემსი გაუკეთეს, სხვა არანაირი მკურნალობა არ ჩატარებია.

შემდეგ, როგორც იქნა, ტესტი აუღეს. ეს გარდაცვალებამდე ოთხი დღით ადრე იყო.

უკანასკნელი ოთხი დღის განმავლობაში, ტემპერატურა 39 გრადუსს გაცდა. მამაჩემს დიაბეტი აწუხებდა. ძალიან გაეზარდა სისხლში შაქრის შემცველობა. „სასწრაფო“ კვლავინდებურად უარს აცხადებდა მოსვლაზე. გვეუბნებოდნენ, რომ ტესტის პასუხს უნდა დავლოდებოდით და ბრიგადა ვერ მოვიდოდა, რადგან მათ ვირუსისგან დამცავი ტანსაცმელი არ ჰქონდათ.

ექიმებს ვიძახებდით და ისინი არ მოდიოდნენ. ერთმა ექიმმა ტელეფონით გვაცნობა: 

„ჩვენ მას ვერც ერთ საავადმყოფოში ვერ წავიყვანთ. შეგვიძლია მხოლოდ მოსვლა და დიმედროლის ნემსის გაკეთება“.

და აი, მისი გარდაცვალების დღე, 12 ივნისი. დილით, სიცხე და შაქარი პარალელურად მატულობდა. დიდი სკანდალის შემდეგ ექიმი როგორც იქნა, მოვიდა.

ის პაციენტის მდგომარეობას საკუთარი თვალებით ხედავდა, თუმცა ყველაფერი ისევ ძველებურად დასრულდა: დიმედროლ-ანალგინის ნემსი გაუკეთა და წავიდა.

შუადღისას, სიტუაცია უკიდურესად დამძიმდა. მამაჩემი სემაშკოს სახელობის საავადმყოფოში საკუთარი ავტომობილით მივიყვანეთ. იქ რენტგენი გადაუღეს და რეანიმაციაში მოათავსეს.

ცოტა ხნის შემდეგ კი დაგვირეკეს და გვითხრეს პაციენტის წაგვეყვანა, რადგან “მას მაინც აღარაფერი ეშველებოდა”.

მამა გარდაიცვალა, როდესაც ჩვენ მის წამოსაყვანად წავედით.

მისი გარდაცვალებიდან ორი საათის შემდეგ, კორონავირუსის ტესტზე უარყოფითი პასუხი მოვიდა.

მე მაქს კითხვები ოპერატიულ შტაბთან. ამ შტაბის წარმომადგენლებს ეს კითხვები ბევრს აქვს, მაგრამ ბრიფინგებზე მათ არ სვამენ, რადგან ბრიფინგებზე დამოუკიდებელ მედიას არ უშვებენ.

1. აზერბაიჯანში, კორონავირუსის გარდა, სხვა დაავადებების მქონე პაციენტები არ არიან ან მათ საავადმყოფოებში მკურნალობა არ შეუძლიათ? და პნევმონია – მხოლოდ COVID-19-ის ნიშანია? 

2. ექიმები ოპერატიული შტაბიდან ამბობენ, რომ საავადმყოფოებში ადგილები არ არის. მამაჩემია დამნაშავე იმაში, რომ საავადმყოფოები გადავსებულია? ან მისი ხელმოწერა აქვს ოპერატიული შტაბის უპასუხისმგებლო გადაწყვეტილებებს?  

3. რატომ არ არის საავადმყოფოებში ადგილები? თუკი ასეთი მძიმეა მდგომარეობა, მაშინ რატომ გაიხსნა ყველა დაწესებულება? ვინ მისცა ადამიანებს ქუჩაში თავისუფლად გამოსვლის ნებართვა?      

4. ვინ არიან ის მედიკოსები, რომლებიც ოპერატიული შტაბის შემადგენლობაში შედიან, რატომ არ ხმაურდება მათი სახელები? საავადმყოფოების გადავსება ხომ სწორედ ამ ადამიანების მიერ მიღებული არალოგიკური გადაწყვეტილებების შედეგია.

5. რატომ მოდის ტესტის პასუხები სამი დღის შემდეგ? რატომ არ შემოაქვთ ქვეყანაში ტესტები, რომლის პასუხებიც ერთი საათის განმავლობაში უკვე ცნობილია? კორონავირუსთან ბრძოლის ფონდში მილიონობით მანათია თავმოყრილი და რატომ არ იხარჯება ეს ფული?

6. საავადმყოფოში, იმ ადამიანებთან საუბრისას, რომლებმაც ახლობლები დაკარგეს, გავიგე, რომ მათ უმრავლესობას პნევმონია აწუხებდა. პნევმონია – კორონავირუსის ერთ-ერთი ძირითადი სიმპტომია. რატომ გახშირდა უეცრად პნევმონიის შემთხვევები? რამდენი ადამიანი გარდაიცვალა 2020 წლის ზაფხულში პნევმონიით?    

შემიძლია სრული დარწმუნებით განვაცხადო, რომ მამაჩემი პანდემიის დროს, უპასუხისმგებლო ადამიანების ჯგუფის მიერ მიღებული დაუდევარი და ირაციონალური გადაწყვეტილებების მსხვერპლი გახდა.

მაგრამ ეს ეხება არა მხოლოდ მამაჩემს. სოციალურ ქსელებში ათობით, შესაძლოა ასობითაც მსგავს ისტორიას წაიკითხავთ.

მოვითხოვ, რომ ჩემ კითხვებს პირადად რამინ ბაირამლიმ უპასუხოს და არა ვიღაც ექიმებმა და ცენტრის თანამშრომლებმა. უბრალოდ, სხვების მიერ ხელმოწერილ პასუხებს არც კი წავიკითხავ.