ატომური ელექტროსადგურის მშენებლობა სომხეთში: პროცესი "გადამწყვეტ ფაზაშია". დეტალები

ახალი ატომური ელექტროსადგური სომხეთში

„სომხეთში ახალი ატომური ელექტროსადგურის მშენებლობის პროცესი გადამწყვეტ ფაზაში შევიდა“, – განაცხადა სომხეთის უშიშროების საბჭოს მდივანმა არმენ გრიგორიანმა. მან ასევე დაამატა, რომ ახლა “ბურთი შეერთებული შტატების მოედანზეა”.

კითხვაზე, რას ნიშნავს ბოლო ფრაზა, ტერიტორიული მართვისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის მოადგილემ ჰაკობ ვარდანიანმა უპასუხა. მისი განმარტებით, ახლა იქმნება სამართლებრივი და სახელშეკრულებო საფუძველი, რის საფუძველზეც მომავალში შესაძლებელი იქნება სომხეთში ამერიკული ენერგობლოკების განთავსებაზე საუბარი. ვარდანიანი ვარაუდობდა, რომ უშიშროების საბჭოს მდივანს ეს ჰქონდა მხედველობაში. მისი თქმით, შეერთებულმა შტატებმა მოიწვია სომხეთის მთავრობა, რათა შეუერთდეს შეთანხმებას სახელწოდებით „1, 2, 3“. მხოლოდ ამ დოკუმენტის რატიფიცირების შემდეგ შეძლებენ ამერიკული კომპანიები სომხეთთან თანამშრომლობას ბირთვული ენერგიის სფეროში.

„ამჟამად მიმდინარეობს შიდა დამტკიცების პროცესი. ამ დოკუმენტთან შეერთების შემდეგ რეალური შესაძლებლობა გვექნება ვისაუბროთ აქ ამერიკული ელექტროსადგურების განთავსებაზე“, – განაცხადა მან.

სომხეთის მთავრობა აქტიურად განიხილავს ახალი ატომური ელექტროსადგურის მშენებლობის საკითხს. ფაქტია, რომ მოქმედი მეწამორის ატომური ელექტროსადგურის ექსპლუატაციის ვადის ამოწურვამდე 12 წელი რჩება.

ენერგეტიკის მუშაკებმა და მშენებლებმა სომხეთის ატომურ ელექტროსადგურს საფუძველი 1969 წელს ჩაუყარეს. პირველი ელექტროსადგური ექსპლუატაციაში 1977 წელს შევიდა. მას შემდეგ რუსეთი მონაწილეობდა ატომური ელექტროსადგურის სიცოცხლის გახანგრძლივებისა და მისი მოდერნიზაციის სამუშაოებში. თუმცა ერევანი ახალი ატომური ელექტროსადგურის აშენების საკითხს სხვა ქვეყნებთან, კერძოდ, შეერთებულ შტატებთანაც განიხილავს.

• ძველი შენობების მოდერნიზაცია სომხეთში: ენერგიის დაზოგვა და თანამედროვე დიზაინი
• “ევროკავშირის გადაწყვეტილებები ახალ პერსპექტივებს უხსნის სომხეთს“ – კომენტარი ერევნიდან

სომხეთის საჭიროებები და ღირებულება

შიდა მოხმარების მონაცემების გათვალისწინებით, სომხეთისთვის ყველაზე ოპტიმალურია 600 მეგავატი სიმძლავრე. ეს მოსაზრება ტერიტორიული მართვისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის მოადგილემ გამოთქვა.

„ამჟამად სომხეთისთვის 600-700 მეგავატი სიმძლავრე სავსებით საკმარისია. ეს მნიშვნელოვანია იმ თვალსაზრისით, რომ ატომური ენერგია ხელს არ უშლის სომხეთში განახლებადი ენერგიის რესურსების განვითარებას“, – განაცხადა ჰაკობ ვარდანიანმა.

ფასის შეთავაზებას დიდი მნიშვნელობა ექნება გადაწყვეტილების მიღებისას. სომხეთმა უკვე მიიღო რამდენიმე წინადადება. მათი დეტალები კონფიდენციალურობის გამო არ არის გამჟღავნებული.

„ერთი კვტ/საათი დადგმული სიმძლავრე შეიძლება დაჯდეს დაახლოებით ოთხიდან 20 ათას დოლარამდე. მშენებლობის დაფინანსებასთან დაკავშირებით სომხეთი მიღებული პრაქტიკით იხელმძღვანელებს. თუ ატომური ელექტროსადგური იქნება იმ ფორმატში, რომ სახელმწიფო იქნება მომხმარებელი, მყიდველი, მაშინ [დაფინანსება იქნება] იმ ქვეყნიდან, საიდანაც ჩვენ შევიძენთ ატომურ ტექნოლოგიას“, – განაცხადა ვარდანიანმა.

სომხეთში უფრო მიმზიდველად ითვლება მცირე მოდულარული რეაქტორები

მიზეზი, მინისტრის მოადგილის თქმით, არის ის, რომ დიდი სადგურების ფუნქციონირებამ შეიძლება გამოიწვიოს გარკვეული ტექნიკური პრობლემები ქვეყნის ენერგოსისტემაში.

„ჩვენი პიკური მოხმარება 1000-1200 მეგავატი ყველა სეზონზე არ არის. ხოლო 1200 ტევადობის სადგურის ოპერირება საკმაოდ რთული და პრობლემურია. ზოგჯერ ეს შეიძლება შეუძლებელიც კი იყოს“, – აღნიშნა მან.

გარდა ამისა, სისტემის სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად აუცილებელია რემონტისა და გადაუდებელი გამორთვის დროს შემცვლელი სიმძლავრე.

როგორც ჰაკობ ვარდანიანმა განმარტა, მცირე მოდულური რეაქტორების უპირატესობა ის არის, რომ მათ აქვთ უფრო მოწინავე უსაფრთხოების სისტემა. უფრო მეტიც, ისინი უფრო მსხვილთან შედარებით მიწისძვრისადმი მდგრადია.

სამი აქტიური პარტნიორი – აშშ, რუსეთი, სამხრეთ კორეა

ტერიტორიული ადმინისტრაციისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის მოადგილის თქმით, აშშ, რუსეთი და სამხრეთ კორეა აქტიურად არიან ჩართულნი მომავალი ენერგობლოკის შესახებ დისკუსიებში. გარკვეული ინტერესი ჩინურმა და ფრანგულმა კომპანიებმაც გამოიჩინეს.

მაგრამ არჩევანში ასევე იქნება გათვალისწინებული, თუ რომელი ქვეყნები იყვნენ აქტიურად ჩართული ბოლო წლებში ატომური ელექტროსადგურების მშენებლობაში.

„სამი მათგანია: რუსეთი, ჩინეთი, სამხრეთ კორეა. ჩინეთმა ააშენა ყველაზე მეტი ატომური ელექტროსადგური, მაგრამ ყველა მის ტერიტორიაზე. რუსეთმა და სამხრეთ კორეამ თავიანთი ტერიტორიების გარდა სხვა ქვეყნებში ააშენეს და აშენებენ, რუსეთის ფედერაცია – ცოტა მეტი, სამხრეთ კორეა – ცოტა ნაკლები“, – განმარტა მან.

ახალი ატომური ელექტროსადგურის მშენებლობისთვის ახალი კომპანია შეიქმნება

სომხეთის მთავრობამ ეს გადაწყვეტილება აგვისტოს დასაწყისში მიიღო.

ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოს მითითებების შესაბამისად შეიქმნება დახურული სააქციო საზოგადოება ახალი ელექტროსადგურის მშენებლობისთვის. და ის ტერიტორიული მართვისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს იურისდიქციაში იმუშავებს.

ეს კომპანია გადაწყვეტს საბოლოოდ, თუ რომელ წინადადებას მიიღებს, რა ტექნოლოგიით აშენდება ახალი ატომური ელექტროსადგური და რა სიმძლავრით. გადაწყვეტილების მისაღებად კომპანიას ორი წელი ექნება.

„მრავალი ასპექტის გათვალისწინებაა საჭირო: არა მარტო სიმძლავრე, არამედ მშენებლობის დრო, ლიცენზიების ხელმისაწვდომობა, უსაფრთხოების საკითხები, შემდგომი ექსპლუატაცია და საწვავი. სამწუხაროდ, ჩვენ ვართ ზღვაზე გასასვლელი ქვეყანა და საქონლის იმპორტთან დაკავშირებით შემდგომი ექსპლუატაციის მრავალი შეზღუდვაა. რუსული წინადადებაც და ამერიკულიც ათასობით გვერდისგან შემდგარი დოკუმენტია. საჭიროა მათი გაანალიზება და სომხეთისთვის საუკეთესო ვარიანტის არჩევა“, – განაცხადა ჰაკობ ვარდანიანმა.