არ ჩამოხვიდეთ ბანაკში: რა ხდება აზერბაიჯან-რუსეთის საზღვარზე

აზერბაიჯანში გრძელდება შეზღუდვების შემსუბუქება, რომლებიც კორონავირუსის გავრცელებასთან იყო დაკავშირებული, მაგრამ ბევრი მოქალაქე, რომლებსაც პანდემიამ საზღვარგარეთ მოუსწრო, კვლავინდებურად ვერ ახერხებს შინ დაბრუნებას – მათ სახმელეთო საზღვრის გავლით არ უშვებენ. 

ასე რომ, აზერბაიჯანისა და რუსეთის საზღვრის მახლობლად, 400 ადამიანი ელოდება სამშობლოში დაბრუნებას. აზერბაიჯანის ეს მოქალაქეები საბავშვო ბანაკის ტერიტორიაზე ცხოვრობენ, რომელიც ადგილობრივმა ხელისუფლებამ დროებით საცხოვრებლად გადასცა აზერბაიჯანელ მიგრანტებს. 

• რუსეთი, როგორც გადარჩენის გზა? რეპორტაჟი ჯავახეთიდან

საზღვრის გადაკვეთაზე შეზღუდვები აზერბაიჯანული მხრიდან არის დაწესებული. მიუხედავად იმისა, რომ Covid-19-ის პანდემიასთან დაკავშირებული მაჩვენებლები საგრძნობლად გაუმჯობესდა გაზაფხულიდან, ვაქცინაციის კამპანიის დაწყების შემდეგ, აზერბაიჯანი შინ დაბრუნების ნებართვას ყველა მსურველს არ აძლევს. 

რუსეთსა და აზერბაიჯანს შორის ავიაკავშირი თებერვალში აღდგა, მაგრამ, იმ ადამიანების ინფორმაციით, რომლებიც სახმელეთო საზღვრის გახსნას ელოდებიან, თვითმფრინავის ბილეთის ფასს ბევრი დაუძლეველად მიიჩნევს. 

აზერბაიჯან-რუსეთის საზღვარზე დერეფნის გავლით ხალხის ნაკადი საპირისპირო მიმართულებითაც მოძრაობს. 17 და 18 მაისს დაღესტნის „იარაგ-კაზმალარის“ საერთაშორისო საბაჟო გამშვები პუნქტის გავლით სამშობლოში დაბრუნდა რუსეთის 639 მოქალაქე, რომლებიც იძულებული იყვნენ, პანდემიის გამო აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე დარჩენილიყვნენ. 

„დაღესტანი მზად არაა“

ბანაკს, რომელშიც აზერბაიჯანელები დროებით ცხოვრობენ, „ოგონიოკი“ ეწოდება, ის მდებარეობს რუსეთის შემადგენლობაში შემავალი დაღესტნის რესპუბლიკის კაიტაგის რაიონში. ამ კვირაში ბანაკს გამოცემა „კავკაზსკი უზელის“ ჟურნალისტები ეწვივნენ. მათი სტუმრობის მომენტისთვის იქ აზერბაიჯანის დაახლოებით 400 მოქალაქე იმყოფებოდა. რაიონის ადმინისტრაციის პრესსამსახურში აღნიშნეს, რომ აზერბაიჯანელების რიცხვი მუდმივად იცვლება, რადგან, ერთი მხრივ, ისინი ყოველკვირეულად გაჰყავთ სამშობლოში, მეორე მხრივ კი, რუსეთის სხვადასხვა რეგიონიდან სულ ახალ-ახალი ადამიანები აგრძელებენ ჩამოსვლას.

დიასპორის საკითხებზე აზერბაიჯანის სახელმწიფო კომიტეტის მონაცემებით, 17 მაისისთვის, საზღვრების ჩაკეტვის შემდეგ, რომელიც კორონავირუსის გავრცელების საფრთხესთან იყო დაკავშირებული, რუსეთიდან აზერბაიჯანში 7 ათასზე მეტი აზერბაიჯანელი იყო გაყვანილი.  

ნახატი: დიანა პეტრიაშვილი 

უნდა ითქვას, რომ დღეისათვის რუსეთში ეპიდემიოლოგიური მდგომარეობა გაცილებით უარესია, ვიდრე აზერბაიჯანში. კერძოდ, ამ დღეებში ადგილობრივმა ხელისუფლებამ განაცხადა, რომ ჰოსპიტალიზებულთა რიცხვმა რესპუბლიკაში სამი თვის მაქსიმუმს მიაღწია. აზერბაიჯანი, პირიქით, კორონავირუსთან დაკავშირებულ შეზღუდვებს ხსნის. 

დაღესტნის ხელისუფლები ამტკიცებენ, რომ მიგრანტების ბანაკში ეპიდემიოლოგიური ვითარება საგულდაგულოდ კონტროლდება: „ყოველდღე მოწმდება ტემპერატურა, საგანგებო სიტუაციების სამსახური ყოველდღიურად უკეთებს კორპუსებს დეზინფექციას“, – განაცხადა საბავშვო გამაჯანსაღებელი ბანაკის დირექტორმა მაგომედსალამ ხალილოვმა. 

მაჰაჭყალაში აზერბაიჯანელთა ეროვნულ-კულტურული ავტონომიის თავმჯდომარის მოადგილემ ელდარ ოსმანოვმა თავის მიმართვაში თანამემამულეებს სთხოვა, რუსეთ-აზერბაიჯანის საზღვარზე შეზღუდვების მოხსნამდე დაღესტანში ნუ ჩავლენ. „მინდა გაცნობოთ, რომ დაღესტანი არაა მზად აზერბაიჯანის მოქალაქეების დიდი რაოდენობის მისაღებად და დასაბინავებლად“, – მოჰყავს ოსმანოვის 19 ივნისის მიმართვა „ნოვოე დელოს“. 

ელდარ ოსმანოვმა ასევე მოუწოდა აზერბაიჯანელებს, რომლებიც უკვე მივიდნენ ბანაკში, დაიცვან სანიტარული და საზოგადოებრივი უსაფრთხოების, ასევე ჰიგიენის წესები, აღნიშნულია პუბლიკაციაში. 

თვეები კარვებში

აზერბაიჯანმა რუსეთთან საზღვარი პანდემიის გამო 2020 წლის აპრილში ჩაკეტა. აზერბაიჯანელებს, რომლებიც შინ არ გაუშვეს, მოუწიათ კარვების ბანაკში დასახლება სასაზღვრო დასახლება ყულართან ახლოს. 

ბევრისთვის კარავი ღამის გასათევი ერთადერთი შესაძლებელი ადგილი იყო – ადამიანებს არ ჰქონდათ ფული ბინის დასაქირავებლად, არც ნაცნობები ან ნათესავები ჰყავდათ, ვინც დაღესტანში მათ შეიფარებდა. ბევრს მოუწია კარავში რამდენიმე თვის გატარება, ადამიანები უსამართლო გადაწყვეტილების გამო ჩიოდნენ – არცთუ იშვიათად, აზერბაიჯანში იმათ კი არ უშვებდნენ, ვისი რიგიც მოაღწევდა, არამედ „ნაცნობობით“.

ამის აღსაკვეთად კარვების ქალაქის მცხოვრებლებმა საპროტესტო აქციები გამართეს (რაც ზოგჯერ პოლიციასთან შეტაკებაშიც გადაიზარდა) და შიმშილობაც კი გამოაცხადეს. სამართალდამცველები აცხადებდნენ, რომ აზერბაიჯანს არ ჰქონდა უფლება, თავისი მოქალაქეების შინ დაბრუნება გაეჭიანურებინა და რომ ყულარში იძლებით მცხოვრებთ ჰქონდათ ყოველგვარი საფუძველი იმისთვის, რომ ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში საჩივარი შეეტანათ.