ამიერკავკასიის რკინიგზის გახსნა: ცხინვალი უკმაყოფილოა, რომ რუსეთი და საქართველო ამას "ცალკე" განიხილავენ
ამიერკავკასიის რკინიგზა
ბოლო დროს რუსეთსა და საქართველოში ზოგიერთმა ბიზნეს წრემ გაააქტიურა მოლაპარაკებები ცხინვალის გავლით სატრანზიტო გზის გახსნის თაობაზე, მაგრამ ცხინვალელებს არაფერს ეკითხებიან. ეს, ისევე როგორც გზის მაგისტრალის გახსნის იდეა, იწვევს უკმაყოფილებას ცხინვალის ოპოზიციაში და საზოგადოების მნიშვნელოვან ნაწილში.
ტრანსკავკასიური გზატკეცილი (TCH) არის ავტომაგისტრალი, რომელიც აკავშირებს რუსეთს სამხრეთ ოსეთთან და მისი გავლით მთელ სამხრეთ კავკასიასთან.
გზა აშენდა 1980-იანი წლების შუა პერიოდში, ჯერ კიდევ საბჭოთა დროს, როდესაც სამხრეთ ოსეთი საქართველოს სსრ-ის შემადგენლობაში იყო.
2004 წლიდან გზატკეცილი დახურულია. ეს მნიშვნელოვნად ართულებს ტვირთების გადაზიდვას და გავლენას ახდენს რეგიონის ეკონომიკურ მდგომარეობაზე, მაგრამ ტრანზიტის აღდგენას აფერხებს ქართულ-ოსური კონფლიქტი, რომელმაც სამხრეთ ოსეთი ნაწილობრივ აღიარებულ რესპუბლიკად აქცია.
- „კონფლიქტის მოგვარებას ხალხთა შორის ურთიერთობა სჭირდება“. რატომ არის მნიშვნელოვანი ქართულ-ოსური ეკონომიკური თანამშრომლობა
- „ჩვენ არაფერი გვქონდა გასაყოფი. რუსი რომ ჩაერია, ყველაფერი მაშინ აირია“. რას ფიქრობენ შიდა ქართლში ოსებთან თანაცხოვრებაზე
- „მოსკოველი კურატორები მოითხოვენ, რომ სამხრეთ ოსეთმა არ გააღიზიანოს თბილისი“. მოსაზრება ცხინვალიდან
მიუღებელი სცენარი
“დაახლოებით ერთი წლის წინ რუსეთისა და საქართველოს სავაჭრო-სამრეწველო პალატების და ბიზნესის წარმომადგენლებმა ვლადიკავკაზში გამართეს გარკვეული კონსულტაციები. ვისაუბრეთ სავაჭრო თანამშრომლობაზე და ტრანზიტის აღდგენაზე. ცოტა ხნის წინ მსგავსი შეხვედრა მოსკოვშიც გაიმართა, მაგრამ სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენლების გარეშე, ხელისუფლების საქმის კურსში ჩაყენების გარეშე – ჩვენი ხალხისგან მალულად რაღაც უცნაური მოლაპარაკებები მიმდინარეობს.
ეს სცენარი მიუღებელია. საქართველოს ხელმძღვანელობა იყენებს ტრანზიტის გახსნის იდეას, როგორც ცხინვალზე ზეწოლის ბერკეტს სამხრეთ ოსეთის საქართველოს შემადგენლობაში ძალით “დაბრუნებისთვის“. ყველა ეს საუბარი სერიოზულ გაღიზიანებას იწვევს ხალხში“, – ამბობს ალან ტადტაევი, სამხრეთ ოსეთის პარლამენტის ყოფილი სპიკერი, ოპოზიციური პარტია “ერთიანი ოსეთის“ ცენტრალური კომიტეტის ხელმძღვანელი.
ის ასევე მიუთითებს სამხრეთ ოსეთის პრეზიდენტისა და მთავრობის მხრიდან ადეკვატური პასუხის არარსებობაზე:
“ეს საგანგაშოა და ხალხს აფიქრებინებს, რომ ალან გაგლოევი და მისი გარემოცვა შესაძლოა დაინტერესებული იყვნენ კულისებში კონტაქტებით და სურთ ტრანზიტის გახსნა.
მაგისტრალის გახსნაზე წინა წლებშიც იყო საუბარი, მაგრამ მაშინ სამხრეთ ოსეთის მაშინდელი ხელისუფლება წინააღმდეგი წავიდა.
“პოზიცია ასეთი იყო: საქართველომ რომ არ მოაწეროს ხელი აგრესიის შესახებ მემორანდუმს და საქართველომ არ აღიაროს სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობა, არ იქნება და ვერ იქნება სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობები. ეს არის სამხრეთ ოსეთის პოზიცია და არავის აქვს უფლება ჩვენი ხალხის ინტერესებთან თამაში“, – განმარტავს ყოფილი სპიკერი.
სარისკო პოტენციალი
საპარლამენტო არჩევნები სამხრეთ ოსეთში 9 ივნისს გაიმართება. საპარლამენტო კანდიდატების სატელევიზიო დებატებზე აქტიურად განიხილება ტრანზიტის გახსნისა და საზღვრის გადაკვეთის რეჟიმის ლიბერალიზაციის თემა.
ამის წინააღმდეგია ყველა პოლიტიკური პარტია და მაჟორიტარობის კანდიდატი, გარდა სახალხო პარტიისა, რომელიც რუსეთის თავისუფალი სტილით მოჭიდავეთა ნაკრების ყოფილი მწვრთნელის, ძამბოლატ თედეევის კონტროლის ქვეშ მოექცა.
ძამბოლატ თედეევი ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვანთაგან, ვინც ღიად ემხრობა ტრანზიტს:
“ეს გზატკეცილი ყოველთვის იყო ოსეთის სიცოცხლის გზა, ჩვენი სატრანსპორტო არტერია. ადრე თუ გვიან, ამ გზამ უნდა შეავსოს ბიუჯეტი – სამუდამოდ ვერ დაიხურება. ეს არის გზა არა საქართველოსკენ – როგორც ჟინგოისტებს უყვართ ყვირილი – არამედ სომხეთის, აზერბაიჯანის, ირანისა და თურქეთისკენ – მთელი სამხრეთ კავკასიისა და დასავლეთ აზიისაკენ“.
ამ განცხადების შემდეგ სამხრეთ ოსეთის ტელეგრამის არხებზე ტრანზიტის გახსნის მომხრე და მოწინააღმდეგეთა კენჭისყრა მოეწყო, სადაცკომენტატორების უმეტესობა წინააღმდეგი იყო.
“ხალხის პარტიის წარმომადგენლები ცდილობენ დაგვარწმუნონ, რომ თბილისიდან ტრანზიტი ყოველგვარი წინაპირობების გარეშე გაიხსნება და არ არის საჭირო საქართველოს წინაშე პოლიტიკური მოთხოვნების წამოყენება. სახალხო პარტია აცხადებს, რომ “ეს არის მომგებიანი”. ვინ სარგებლობს ამით? ძამბოლატ თედეევი?
სამხრეთ ოსეთი უნდა იყოს სრული მონაწილე ნებისმიერ მოლაპარაკებაში, რომელიც ჩვენს ქვეყანას ეხება. სამხრეთ ოსეთის თანხმობის გარეშე არანაირი სარგებელი არ არის და ცხინვალის თანხმობის გარეშე ტრანზიტს არავინ გახსნის“, – ამბობს ალან თადტაევი.
ამავე დროს, ის დარწმუნებულია, რომ “რუსეთი არ დათმობს საკუთარ აღიარებას“ და არ წავა სამხრეთ ოსეთის ინტერესების წინააღმდეგ.
ძამბოლატ თედეევის ოპტიმიზმს არ იზიარებს საპარლამენტო დეპუტატი ამირან დიაკონოვიც. მისი აზრით, მართალია სამხრეთ ოსეთს, გზატკეცილის წყალობით, აქვს საკმარისი პოტენციალი და თუ ტრანზიტი გაიხსნება, თეორიულად იქნება ფულის შოვნის შესაძლებლობა, მაგრამ რისკები ძალიან მაღალია.
ამავდროულად, დიაკონოვი შეშფოთებულია, რომ სატელევიზიო დებატების დროს არ ყოფილა წინადადებები რუსეთთან საბაჟო ბარიერების აღმოფხვრისა და ჩრდილოეთ ოსეთთან შემდგომი ინტეგრაციის შესახებ.
მმართველი “ნიხასის” პარტიაში JAMnews-ის წყარომ განაცხადა, რომ ხელისუფლება ამჟამად არ თვლის საჭიროდ “ამ თემაზე დისკუსიის ხელოვნურად აგორებას” და რომ, ტრანზიტის გახსნა დღევანდელ რეალობაში ჯერ კიდევ შეუძლებელია.
სტატია მომზადებულია ცხინვალის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად.ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
