”აფხაზის საქმე”. რატომ ეშინია აფხაზეთის ხელისუფლებას ყოფილი საველე მეთაურის
ახრა ავიძბას აფხაზეთის პირველ პოლიტპატიმრად მიიჩნევენ
ახრა ავიძბა აფხაზეთის პირველი პოლიტპატიმარია. ასე მიაჩნიათ აღმოსავლეთ უკრაინაში მოხალისეთა რაზმის ცნობილი მეთაურისა და აფხაზი პოლიტიკური აქტივისტის მომხრეებსა და მეგობრებს. იგი სამი თვეა აფხაზეთის უშიშროების სამსახურის იზოლატორში იმყოფება, სადაც იარაღის უკანონო შენახვის ბრალდებით მოხვდა. ავიძბა უდანაშაულოა და ხელისუფლება მას მისი პოლიტიკური საქმიანობის გამო დევნის, ამბობენ მისი მეგობრები და ახლობლები.
ადვოკატ ინგა გაბელაიას მცდელობის მიუხედავად, აღკვეთის ღონისძიება შინაპატიმრობით შეეცვალა, ამაზე უარი თქვა როგორც უზენაესმა სასამართლომ, რომელმაც მიიღო გადაწყვეტილება ახრა ავიძბას აღკვეთოს ღონისძიების შესახებ, ასევე გულრიფშის რაიონულმა სასამართლომ, რომელიც საქმეს არსებითად განიხილავს.
ამას ვერც ახრა ავიძბას მიერ გამოცხადებულმა შიმშილობამ უშველა. იგი ჯგუფურად წინასწარი განზრახვით იარაღის შენახვის ბრალდებას აპროტესტებს. ავიძბა არ უარყოფს, რომ საბრძოლო მასალები ჰქონდა. აფხაზეთში იარაღი სახლში უცხო რამ არ არის, მაგრამ ის კატეგორიულად უარყოფს შეთქმულების ბრალდებას.
”ჩემთან ჩამოვიდნენ ჩემი მეგობრები, ჩემი თანამოაზრეები, რომლებსაც ჩემს დაცვაში მუშაობა შევთავაზე. ისინი სტუმრად ჩამოვიდნენ აფხაზეთში და აქ იყვნენ დასასვენებლად. და მათ არაფერი აქვთ საერთო ჩემს იარაღთან. სინდისი მტანჯავს იმის გამო, რომ ეს ადამიანები პლაჟის ნაცვლად ციხეში მოხვდნენ და სამუშაოს ნაცვლად სასჯელი ემუქრებათ ”, – თქვა ახრა ავიძბამ პირველ სასამართლო სხდომაზე.
მის მეგობრებს შორის, რომლებიც მასთან ერთად დააკავეს, ოთხი უკრაინის და ერთი რუსეთის მოქალაქეა.
- ახრა ავიძბას აფხაზეთში სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობაში ადანაშაულებენ
- შემდეგი ნარვაა? უკრაინის მოვლენებმა ესტონეთი რუსულენოვანი მოქალაქეების პრობლემაზე დააფიქრა
ვინ არის ახრა ავიძბა
ახრა ავიძბა – ახლო ნათესავია ცნობილი აფხაზი „კანონიერი ქურდის“, ალხაზ ავიძბასი, რომელიც 2019 წლის ნოემბერში, სოხუმის სანაპიროზე, რესტორანში ჩაცხრილეს.
ახრა ავიძბა აღმოსავლეთ უკრაინაში, თვითგამოცხადებული რესპუბლიკების მხარეს იბრძოდა და ცნობილია აფხაზეთში როგორც მეთაური მეტსახელად “აფხაზი” , რომელსაც „დონბასის გმირის“ ტიტული მიანიჭეს.
ფაქტობრივად, სწორედ ახრა ავიძბა გახდა 2020 წლის იანვარში, აფხაზეთში, ხელისუფლების ცვლილების გენერატორი. მან, რამდენიმე ასეულ ადამიანთან ერთად, შტურმით აიღო პრეზიდენტის სასახლე და აიძულა მაშინდელი პრეზიდენტი, რაულ ხაჯიმბა, თანამდებობიდან წასულიყო.
ახალ არჩევნებში, ოპოზიციის იმდროინდელმა ლიდერმა და ახლა აფხაზეთის პრეზიდენტმა, ასლან ბჟანიამ გაიმარჯვა.
ამის შემდეგ ახრა ავიძბა აფხაზეთის პრეზიდენტის თანაშემწედ დაინიშნა საერთაშორისო ურთიერთობების საკითხებში.
თუმცა, ძალიან მალე ხელისუფლებაში ყოფნაზე გული აიცრუა. „იმიტომ არ შევცვალეთ ხელისუფლება, რომ შემდეგ არაფერი არ შეიცვალოს“, – განაცხადა მან 2020 წლის ბოლოს და თანამდებობა დატოვა.
ის რამდენიმე მეგობართან ერთად მარტის დასაწყისში დააკავეს.
იარაღი აფხაზეთში კომპრომატი არაა
ვინაიდან “აფხაზის საქმეზე” ბრალდებულთა შორის არის რუსეთის მოქალაქე, სასამართლოს სხდომებს აფხაზეთში რუსეთის საკონსულოს წარმომადგენელი ესწრება. ასევე რუსი დამცველი სერგეი ბელიაკი, რომელიც ამ საქმეში ახრა ავიძბას მეგობრებმა და ნათესავებმა ჩართეს.
სერგეი ბელიაკის სპეციალიზაცია საზღვარგარეთ რუსეთის მოქალაქეების დაცვაა და ძირითადად ისეთ შემთხვევებზე მუშაობს, როდესაც არსებობს პოლიტიკური კომპონენტი, მაგალითად, ლატვიაში, სადაც რუსების ჯგუფი ტერორიზმში დაადანაშაულეს.
მისი აზრით, საქმეს უეჭველად აქვს პოლიტიკური ხასიათი. ავიძბას სისხლისსამართლებრივ დევნას ბელიაკი ახალი საზოგადოებრივი ორგანიზაციის “ახალი ადამიანების” შექმნას უკავშირებს, რომლის პრეზენტაცია ავიძბამ ვერ მოასწრო, მაგრამ ხელისუფლებისთვის ბრძოლისა და პრეზიდენტობის პოსტის დაკავების განზრახვა უკვე გააჟღერა.
”ახალი ამბავი არ არის, რომ ხელისუფლება დსთ–ს ქვეყნებში პოლიტიკურ ოპონენტებს სამართალდამცავი ორგანოების დახმარებით დევნის, ახრას საქმე არ არის უნიკალური. მაგრამ არსებობს მრავალი სხვა გზა. ახრა სულელი ბიჭი არ არის, შესაძლებელი იყო მასთან შეთანხმება, მაგრამ ხელისუფლებამ სისხლის სამართლის საქმის დაწყება ამჯობინა, რაც სამომავლოდ ახრას შეიძლება ხელსაც აძლევდეს და გახდეს პლუსი მის ბიოგრაფიაში და იქცეს ამოსავალ წერტილად მის პოლიტიკური კარიერაში”, – ამბობს უფლებადამცველი.
“აფხაზის საქმეში” სერგეი ბელიაკი მონაწილეობს არა როგორც ადვოკატი, არამედ როგორც დამცველი, ეს ტერმინი გამოიყენება უცხო ქვეყნის მოქალაქეებზე, რომლებიც მუშაობენ იუსტიციის სამინისტროს აკრედიტაციის გარეშე. ბელიაკს სჯერა, რომ დღეს ყველანაირი საფუძველი არსებობს იმის სათქმელად, რომ იმ შემთხვევაშიც, თუ ახრა ავიძბას დამნაშავედ ცნობენ, ეს მხოლოდ „იარაღის შენახვის“ მუხლით მოხდება, რადგან დანაშაულის დამამძიმებელი შეთქმულების დამტკიცება ძალზე ძნელია.
ბელიაკის აზრით, ეს საქმის მასალებიდან ჩანს. და პროცრესზე პროკურატურის ქცევიდან გამომდინარე, შეიძლება დავასკვნათ, რომ ის კონსტრუქციული მუშაობისთვის არის განწყობილი.
”სასამართლოს პირველ სხდომაზე გენერალური პროკურატურის წარმომადგენლები ძალიან უხეშები იყვნენ, ყველაფერზე შარს გვდებდნენ. შემდეგ დავინახე, რომ ისინი ადეკვატურად პასუხობენ დაცვის მხარის შუამდგომლობებს, ხედავენ მათ ლოგიკას და მხარს უჭერენ მათ. ეს ნიშნავს, რომ ისინი მზად არიან სამართლიანი მართლმსაჯულებისთვის. ჩემი აზრით, მოსამართლეც აბსოლუტურად მიუკერძოებელია. თქვენ იცით, რომ ეს არ არის ხშირი ამგვარი პროცესების დროს”, – ამბობს სერგეი ბელიაკი.
იურისტის თქმით, აფხაზეთში იარაღის ფლობა არის ფაქტი, რომელიც არანაირ გავლენას არ ახდენს რეპუტაციაზე. ”ეს არ არის მკვლელობა, გაუპატიურება, არც ნარკოტიკი, ასე, რომ ნასამართლეობაც კი მის კარიერას არ ემუქრება”, – დარწმუნებულია დამცველი.
პოლიტიკური მოტივები
ახრა ავიძბას ოპონენტებისგან კომენტარის მიღება შეუძლებელი აღმოჩნდა. პროკურატურის წარმომადგენლებს ამის უფლებას სამსახურებრივი მდგომარეობა არ აძლევთ. რაც შეეხება “აფხაზის” ყოფილ კოლეგებს პრეზიდენტის ადმინისტრაციიდან ან პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებს, ისინი ასევე უარს ამბობენ სიტუაციის კომენტირებაზე და ასეთი ფრაზებით კმაყოფილდებიან: “თუ ის ზის, ესე იგი ვიღაცას ასე სჭირდება”, ან “ამას სასამართლო გაარკვევს “, ან “კბილებამდე შეიარაღებული მებრძოლები ჩამოიყვანა და ახლა რა უნდა?”.
სამაგიეროდ საუბრობენ ახრა ავიძბას მეგობრები. მაგალითად, სამხედრო კორესპონდენტი სემიონ პეგოვი, რომელმაც იცის აფხაზეთის “სპეციფიკა”, რადგან სამი წლის განმავლობაში ადგილობრივ ტელევიზიაში მუშაობდა. იგი ახრას კარგად იცნობს, ისინი ერთმანეთს ფრონტის ხაზის მეგობრებს უწოდებენ. სემიონის თქმით, ხელისუფლება ცდილობს ავიძბა თავიდან მოიცილოს, რადგან სერიოზულ კონკურენტად მიიჩნევს.
”აფხაზეთის ხელისუფლება მას არა მხოლოდ პოლიტიკურ მეტოქედ, არამედ რეალურ ფიზიკურ საფრთხედ აღიქვამს … თუ საქმე ამ ოდიოზურ დაკავებამდე მივიდა, ეს ნიოშნავს, რომ ხელისუფლების პარანოია მართლა მტკივნეულია.
ახრა ვინმეს “მოცილებას” არ აპირებდა, პირიქით, მან დაიწყო კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა აფხაზეთის პოლიტიკაში ჯანსაღი კონკურენტული გარემოს შესაქმნელად, ახალი ოპოზიციური ძალისა და ადმინისტრაციული ელიტის შექმნისთვის. მაგრამ ამ მიმართულებით ერთ ნაბიჯზეც კი ხელისუფლებას უკვე აკანკალებს და ის ასე მოქმედებს “, – ამბობს სემიონ პეგოვი.
პეგოვის თქმით, ”აფხაზის საქმეს” რეზონანსი მოჰყვა რუსეთშიც და შეიძლება ამან უარყოფითად იმოქმედოს რუსეთ-აფხაზეთის ურთიერთობებზე.
”საზოგადოების ნაწილი, რომელიც რუსული სამყაროს იდეებს უჭერს მხარს – და ეს, უპირველეს ყოვლისა, ყირიმის დაბრუნება და დონბასის დახმარებაა – რა თქმა უნდა, ამით აღშფოთებულია. ეს განსაკუთრებით ეხება მოხალისეთა მოძრაობას, რომელსაც ახრა წარმოადგენდა. ჩემთვის ეჭვგარეშეა, რომ თუ ომი დაიწყება აფხაზეთში, რუსეთიდან დასახმარებლად ათასობით მოხალისე ჩამოვა. კრემლის ან ფსბ–ს ბრძანების გარეშე, უბრალოდ მათი საკუთარი მრწამსის გამო.
ამიტომ, რა თქმა უნდა, ახრას დაპატიმრებას ამ კატეგორიის ხალხი მტრულად აღიქვამს და მათში, ვინც ორგანიზება გაუწია ამ დევნას, მოღალატეებს ხედავს”, – ამბობს ჟურნალისტი.
ახრა ავიძბას მეუღლე იულია სოციალურ ქსელებში და სხვადასხვა მედიასთან კომენტარში აფხაზეთში რუსეთის საკონსულოს უმოქმედობის გამო არაერთხელ უსაყვედურა. როგორც აღმოჩნდა, დიპლომატიური უწყება ასეთ სიტუაციებში მხოლოდ მაშინ შეიძლება ჩაერთოს, როდესაც საქმე სასამართლოს წარედგინება. საკონსულოს წარმომადგენელი თვალყურს ადევნებს პროცესს და გამოძიების ობიექტურობას, რაიმე ფორმით ჩარევის გარეშე, თუ ყველაფერი ჩვეულ რეჟიმში მიმდინარეობს.
თავად ავიძბა თანამშრომლობისთვისაა განწყობილი, იგი აქტიურად მონაწილეობს პროცესში და მოწმეებსაც კითხვებს უსვამს.
