აფხაზეთში კომპრომისის შანსი გაჩნდა. ამ დროისთვის ოპოზიცია სამთავრობო შენობებს აკონტროლებს და ბჟანიას პასუხს ელოდება
ბჟანიას გადადგომის პირობები აფხაზეთში
18 ნოემბერი აფხაზეთის კრიზისის მეოთხე დღეა, თუმცა საბოლოო გამოსავალი ჯერ კიდევ არ ჩანს. ერთი დღით ადრე ე.წ. პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ ოპოზიციას შესთავაზა კომპრომისი, რომელიც კონფლიქტის მწვავე ფაზის მოგვარებას შეუწყობს ხელს. ოპოზიციამ მას კონტრწინადადება გაუგზავნა – ახლა ყველა ასლან ბჟანიას პასუხს ელოდება.
ნებისმიერი განხილული ვარიანტის შემთხვევაში, პრეზიდენტი ვადაზე ადრე გადადგება.
რა ხდება აფხაზეთში: მრავალათასიანი პროტესტი 15 ნოემბრის დილას დაიწყო პარლამენტიდან რუსული ინვესტიციების შესახებ შეთანხმების გაწვევის მოთხოვნით, რომელსაც ოპოზიცია და საზოგადოების უმრავლესობა აფხაზეთისთვის კატასტროფულად მიიჩნევს და ირონიულად “ოლიგარქების სარგებელს“ უწოდებს. შედეგი იყო აქციის მონაწილეების მიერ პრეზიდენტის ადმინისტრაციის შენობის აღება და ასლან ბჟანიას გადადგომის მოთხოვნა, რაზეც ის იმ დრომდე არ თანხმდება.
პოლიტიკური დაპირისპირების მესამე დღეს რამდენიმე ასეული აქციის მონაწილე სამთავრობო კომპლექსის მიმდებარე ტერიტორიაზე რჩება და აცხადებს, რომ პრეზიდენტის გადადგომამდე იქ დარჩებიან.
ასლან ბჟანია, სავარაუდოდ, 15 ნოემბრის საღამოდან იმყოფება საგვარეულო სოფელ ტამიშში. 16 ნოემბერს მან იქ შეხვედრა გამართა თავის მინისტრთა კაბინეტთან და განაცხადა, რომ ხელისუფლება ყველაფერს აკონტროლებს.
ოპოზიციის საკოორდინაციო საბჭო ჩიხიდან გამოსავლის ძიებას განაგრძობს. სხვა საკითხებთან ერთად, არის წინადადება, დაარწმუნონ პარლამენტის წევრები საგანგებო სხდომის მოწვევისა და მასზე პრეზიდენტის უფლებამოსილების შეწყვეტის, ასევე რუსული ინვესტიციების შეთანხმების რატიფიცირების გაუქმების შესახებ.
ე.წ. პრეზიდენტის წინადადება: ასლან ბჟანიამ ოპოზიციას შესთავაზა რომ გადადგება ორი პირობით:
აქციის მონაწილეები გაათავისუფლებენ პრეზიდენტის ადმინისტრაციის შენობას, რომელიც მათ ხელში ჩაიგდეს.
მოქმედი პრეზიდენტი იქნება მისი გუნდიდან ვიცე-პრეზიდენტი ბადრი გუნბა.
ოპოზიციის წინადადება: ოპოზიციის წინადადება პრეზიდენტის სასახლის კიბეებიდან მისმა ერთ-ერთმა ლიდერმა, ადგურ არძინბამ გააჟღერა.
ოპოზიცია მზადაა მიიღოს პრეზიდენტის წინადადება იმ პირობით, რომ ის მინისტრთა კაბინეტს დაითხოვს და ოპოზიციიდან ახალი პრემიერი დაინიშნება.
“ჩვენ გვინდა, რომ თავიდან ავიცილოთ სიტუაცია, როდესაც ხელისუფლება ცდილობს გამოიყენოს ადმინისტრაციული რესურსი საპრეზიდენტო არჩევნების დროს“, – განაცხადა ადგურ არძინბამ.
წინადადებების ეს გაცვლა 18 ნოემბერს, გვიან საღამოს მოხდა. ოპოზიციის განცხადებით, ასლან ბჟანიამ 19 ნოემბრის დილამდე ფიქრისთვის დრო ითხოვა.
- კოალიციური მთავრობა და რეფორმები, ახალი საპრეზიდენტო არჩევნები – გამოსავალი პოლიტიკური ჩიხიდან აფხაზეთში?
- მოსაზრება: აფხაზეთის მომავალი პრეზიდენტი იგივე დილემის წინაშე დადგება – როგორ დააკავშიროს სუვერენიტეტი და მეგობრობა რუსეთთან
- კომენტარი: ეს დუმილი არის შემაშფოთებელი იმიტომ, რომ საქართველო აშკარად უთმობს აფხაზეთს რუსეთს
მოლაპარაკებებში შუამავლები საზოგადოებრივი პალატის მიერ შექმნილი ჯგუფია. პარალელურად მოლაპარაკებებს ახორციელებს დეპუტატთა ჯგუფი, რომელსაც ხელმძღვანელობს პარლამენტის თავმჯდომარე ლაშა აშუბა.
მიუხედავად მწვავე პოლიტიკური კრიზისისა, აფხაზეთში ცხოვრება ჩვეულ რეჟიმში გრძელდება. ყველა სახელმწიფო უწყება – სკოლები, საავადმყოფოები, მაღაზიები და კაფეები ღიაა. მოვლენების ეპიცენტრიდან ას მეტრში რამდენიმე ტურისტი მშვიდად სვამს ყავას ცნობილ “ბრეხალოვკაზე”.
ბოლო 10 წლის განმავლობაში აფხაზეთში პრეზიდენტი მესამედ ჩამოაგდეს
2014 წლის შემდეგ მესამედ, პრეზიდენტის ადმინისტრაციაზე თავდასხმის შედეგად, რეზიდენცია ოპოზიციის ხელში აღმოჩნდა.
2014 წლის მაისში, ასეთივე ვითარების გამო, პრეზიდენტი ალექსანდრ ანქვაბი ვადაზე ადრე გადადგა. რაულ ხაჯიმბას პრეზიდენტობაც, რომელმაც სწორედ ანქვაბი შეცვალა, წინამორბედივით დასრულდა.
2020 წლის იანვარში, მაშინდელი ოპოზიციის მხარდამჭერებმა ასლან ბჟანიას მეთაურობით პრეზიდენტის სასახლე აიღეს და ხაჯიმბა აიძულეს გადამდგარიყო.
ახლა იგივე ემართება თავად ასლან ბჟანიას.
მოსკოვს ამ დრომდე ფაქტობრივად არანაირი კომენტარი არ გაუკეთებია აფხაზეთში განვითარებულ მოვლენებთან დაკავშირებით, მიუხედავად იმისა, რომ არეულობის მიზეზი პარლამენტში რუსულ-აფხაზური საინვესტიციო შეთანხმების რატიფიცირების მცდელობა გახდა.
-
რამ გამოიწვია პროტესტი შეთანხმებაში
1. ხელშეკრულება ადგენს, რომ რუსი ინვესტორები რვა წლით თავისუფლდებიან საბაჟო გადასახადისგან სამშენებლო მასალებისა და აღჭურვილობის იმპორტისთვის, ასევე კორპორატიული ქონების გადასახადისა და მოგების გადასახადისგან.
2. ინვესტორისთვის დამატებული ღირებულების გადასახადი იქნება მხოლოდ ხუთი პროცენტი, ჩვეულებრივის ნახევარი.
3. აფხაზეთის მთავრობა ვალდებულია ამ ხელშეკრულებით დაქვემდებარებული და ცალკე რეესტრში შეყვანილი ინვესტორები უზრუნველყოს ენერგო სიმძლავრის უზრუნველყოფისა და კომუნალურ ქსელებსა და კავშირგაბმულობასთან დაკავშირებული უპირატესი უფლებით.
4. ინვესტორს უფლება აქვს ბანკში გირაოს სახით დადოს აფხაზეთის მთავრობის მიერ მიცემული მიწა. შესაბამისად, თუ ინვესტორს რამე დაემართება, ბანკს შეუძლია ეს მიწა წაართვას.
შეთანხმების მოწინააღმდეგეები თვლიან, რომ ეს სასიკვდილო დარტყმას მიაყენებს ადგილობრივ ბიზნესს, რომელიც ასეთ პირობებში უბრალოდ ვერ გაუწევს კონკურენციას რუსულ ბიზნესს. უფრო მეტიც, მათი აზრით, ეს შეთანხმება საფრთხეს უქმნის აფხაზეთის უსაფრთხოებას.
კრემლი ღიად ამბობს, რომ არსებული კონფლიქტური სიტუაცია თავად აფხაზებმა უნდა მოაგვარონ და ჩარევას არ აპირებენ, და თუ ჩაერევიან, ეს იქნება მხოლოდ როგორც შუამავალი მორიგებისთვის.
მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო ორი წლის განმავლობაში ე.წ. პრეზიდენტი ასლან ბჟანია და მისი მთავრობა ცდილობდნენ ოპოზიციისთვის “ანტირუსული ძალის“ რეპუტაცია შეექმნათ, მოსკოვი ამას მაინც “შიდა მიზნებისთვის პროპაგანდის“ ელემენტად განიხილავდა.
რუსეთი ფაქტობრივად არის აფხაზეთის ერთადერთი მოკავშირე, დონორი და უსაფრთხოების გარანტი, და აქ ყველა პოლიტიკური ძალა აპრიორი მოსკოვის ერთგულია.
ამასობაში ცნობილი სამხედრო მეთაური ახრა ავიძბა, რომელიც თვითგამოცხადებული ე.წ. დონეცკის რესპუბლიკის სახალხო გმირია, კრიზისის დროს სოხუმში გამოჩნდა.
ავიძბა გავლენიანი ფიგურაა, რომელმაც გადამწყვეტი როლი ითამაშა წინა პრეზიდენტის დამხობაში, თუმცა ამის შემდეგ მისი და ბჟანიას გზები გაიყარა და ავიძბას წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმეც კი აღიძრა.
ახლა ახრა ავიძბა ფრთხილობს და ამბობს, რომ ის “ჩამოვიდა თავის ხალხთან“ და მზად არის გახდეს შუამავალი კრიზისის გადაწყვეტაში.
სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად. ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
