ანტიკრიზისული სოფლის მეურნეობა: ორი ამბავი აფხაზეთიდან
აფხაზეთი, რომელიც კორონავირუსის პანდემიის გამო დაიხურა და ტურისტული სეზონი ფაქტობრივად ჩავარდა, ეკონომიკური კრიზისის წინაშე აღმოჩნდა. ზოგიერთმა ადგილობრივმა გამოსავალი მიწის დამუშავებაში იპოვა.
მომგებიანი “დასვენება” ბუნებაში
ხუთი სოხუმელი მეგობარი ხელში ბარებით, თოხებითა და ფოცხებით “ისვენებს”. ჩვეულებრივ, ასეთი ტიპის დასვენება პენსიონერებს მოსწონთ. მაგრამ ამ ახალგაზრდებიდან ყველაზე ასაკოვანი, ალიას ავიძბა, 35 წლისაა. სწორედ მან ჩართო მისი მეგობრები სოფლის მეურნეობაში.
პანდემიამ და შემოსავლის დაკარგვის საფრთხემ ახალგაზრდები იმაზე დააფიქრა, თუ ზამთარში შვილებს რით გამოკვებავდნენ. ალიასს, მაგალითად, სამი შვილი ჰყავს.
• მოსაზრება: აფხაზეთის ეკონომიკას ძნელბედობის ჟამი დაუდგა
• მოსაზრება: აფხაზეთში კრიზისი გარდაუვალია – მნიშვნელოვანია, როგორ შეხვდება მას ხელისუფლება
• ბურები, რომლებმაც ქართულ სოფელში სამშობლო იპოვეს
მათ გადაწყვიტეს ისევე მოიქცნენ, როგორც მათი მშობლები 90-იან წლებში – დაიწყონ მიწის დამუშავება. მიწის ზედმეტი ნაკვეთი ნათესავს აღმოაჩნდა.
”აქ მანდარინი იზრდებოდა, მაგრამ ხეები დაბერდა და ჩემმა ნათესავმა, რომელიც სოფელ გუმისთაში ამ მიწის ნაკვეთს ფლობს, საშუალება მომცა, აქ ბოსტანი გაგვეშენებინა”, – ამბობს ალიასი.
გაზაფხულზე ეს ადგილი ეკალ-ბარდით იყო დაფარული. ბიჭებმა ნაკვეთი სარეველებისგან ხელით გაწმინდეს, შემდეგ საზიაროდ მიტობლოკი იყიდეს და მოხნეს.
”ჩვენთვის ეს მიწათმოქმედების პირველი გამოცდილებაა და ახლა ვხედავთ, რომ დიდი რაოდენობით პროდუქტების მოყვანა შეგვიძლია,” – ამბობს ალიასი.
მისი თქმით, უკვე ნათელია, რომ მოსავალი მათი ოჯახების საჭიროებებზე გაცილებით დიდი იქნება, ამიტომ მის ნაწილს მეგობრებსა და ნაცნობებს გაუზიარებენ. მომდევნო წელს კი სათბურების აშენებას და მოსავლის გაყიდვას აპირებენ.
ახალგაზრდები არ იყენებენ ქიმიურ სასუქებს. ალიასის თქმით, ისინი მხოლოდ სილოსს და ნაკელს იყენებენ.
პომიდორიდან ლავანდამდე
იგივე აზრისაა ოლგა პროკოპოვა. მისი ნაკვეთი სოხუმის ამაღლებულ ადგილზე მდებარეობს. სათბურში კიტრი და პომიდორი მოჰყავს. წელს ისინი ყვითელია – უფრო ტკბილი და სურნელოვანი.
გარეთ კი კარტოფილი, იაპონური კომბოსტო და მრავალი სახის სუნელები აქვს დათესილი.
ოლგამ მეურნეობა ოთხი წლის წინ წამოიწყო, მაგრამ პანდემიის და რუსეთთან საზღვრის დახურვის შემდეგ მისი მნიშვნელოვნად გაფართოება გადაწყვიტა.
”ჩვენ საკუთარი თავის ყველაფრით უზრუნველყოფა შეგვიძლია. არა მხოლოდ სიმინდით და ლობიოთი. ვხედავ, რა კარგად ხარობს ბროკოლი, რუკოლა და იშვიათი, მაგრამ მოდური მცენარეთა სახეობები. ყველანაირი სასუქის გარეშე,” – ამბობს ოლგა.
მის ბაღში მცენარეების მხოლოდ ცნობილი ჯიშებია, არანაირი ჰიბრიდები. სასუქებიდან კი მხოლოდ სილოსს იყენებს.
ოლგას ბაღში ბევრი მცენარე უკვე “დაჯავშნილია”. გაზაფხულზე დამკვეთებს ირისის ყვავილის ნერგებს მიაწოდებს, მის ლავანდაზე კი საპნის და საკონდიტრო ნაწარმის მწარმოებლები და ფლორისტები ნადირობენ.
”ახლახან ლავანდის 350 ტოტი შემიკვეთეს საქორწილო სუფრის დასამშვენებლად. და ახლახან ერთმა გოგონამ ლიმონათისთვის აიღო. ეს ძალიან პოპულარული კულტურაა,”- ამბობს იგი.
”მართალი გითხრათ, ჩემი ბაღის წყალობით, პანდემია ან კრიზისი დახურული საზღვრის გამო ვერც შევამჩნიე, – ამბობს ოლგა, – ყველაფერი, რაც ცხოვრებისთვის არის საჭირო, ჩვენს ფეხქვეშაა.”
კიდევ უფრო მეტი ორგანული ბოსტნეულის და მწვანილის მოყვანა და ფერმერთა მაღაზიაში ჩაბარება, კიდევ უფრო მეტი სუნელების მოყვანა, ახალი რეცეპტების პოვნა და მათი გაზიარება, საკუთარ ბაღში ფოტოზონების მოწყობა და ჩანჩქერის აშენებაც კი – ეს მისი უახლოესი მიზნების ჩამონათვალია.
ოლგას თქმით, თუ ადამიანს ეს ნამდვილად სურს და მზად არის იმუშაოს, “არაფრისგან” ყველაფერი შეიძლება გაკეთდეს.
სტატია მომზადებულია სოხუმის რედაქციის მიერ და პროექტის პირობების თანახმად, დაბეჭდილია უცვლელად.
ტექსტში გამოყენებული ტერმინები და ტოპონიმები, ასევე მოსაზრებები და იდეები, გამოხატავს სტატიის ავტორის პირად პოზიციას და ყოველთვის არ ემთხვევა JAMnews-ის და მისი ცალკეული თანამშრომლების მოსაზრებებსა და პოზიციას. JAMnews-ი იტოვებს უფლებას წაშალოს პუბლიკაციის ქვეშ დატოვებული კომენტარები, რომლებიც შეფასდება, როგორც შეურაცხმყოფელი, მუქარის შემცველი, ძალადობის წამქეზებელი და ასევე ეთიკურად მიუღებელი სხვა მიზეზების გამო
პროექტი დაფინანსებულია დემოკრატიის კომისიის მცირე გრანტების პროგრამის ფარგლებში, აშშ-ის საელჩოს მიერ. გამოცემაში გამოთქმული მოსაზრებები ავტორისეულია და შეიძლება არ ასახავდეს აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის თვალსაზრისს.
