ტრამპი არაბეთ-ისრაელის კონფლიქტის დარეგულირების ახალი გეგმით გამოვიდა
CNN-ი წერს, რომ აშშ-ის პრეზიდენტი ტრამპი არაბეთ-ისრაელის კონფლიქტის დარეგულირების ახალი, ამბიციური გეგმით გამოვიდა.
რა არის ახალი გეგმა
ახლო აღმოსავლეთში სიტუაციის დასარეგულირებლად ამერიკის ადმინისტრაციის მიერ წარმოდგენილი გეგმა სამ საკვანძო იდეას ეფუძნება:
• იქმნება ორი დამოუკიდებელი სახელმწიფო – ებრაული და პალესტინური
• ისრაელის დედაქალაქი იქნება იერუსალიმი, პალესტინის – აღმოსავლეთი იერუსალიმი
• პალესტინის ახალი სახელმწიფო მნიშვნელოვნად აფართოებს საკუთარ ტერიტორიას და იღებს 50 მილიარდ დოლარს „განვითარებისთვის“.
•ტრამპმა იერუსალიმი ისრაელის დედაქალაქად აღიარა. რატომ არის ეს საშიში?
•ახლო აღმოსავლეთში ომი გადაიდო?
•რაში სჭირდებათ ირანელებს სომხეთი?
რატომ არის ისრაელი კმაყოფილი, პალესტინა კი აღშფოთებული
ისრაელის პრემიერ-მინისტრი ბენიამინ ნეთანიაჰუ მიესალმა ახალ გეგმას. მან დონალდ ტრამპს თავისი ქვეყნის არსებობის ისტორიაში, „ისრაელის უდიდესი მეგობარი უწოდა“.
პალესტინელმა ლიდერებმა განაცხადეს, რომ გეგმა ცალმხრივ უპირატესობას ქმნის ისრაელისთვის, რადგან:
• პალესტინელები უკმაყოფილოები არიან, რომ ისინი ამ გეგმის მიხედვით არ იღებენ იმ ტერიტორიებს, რომლების ანექსიაც მოხდა თავის დროზე.
• იმ ტერიტორიებზე, რომელიც მათ შესთავაზეს, შენარჩუნდება ისრაელის დასახლებები.
• პალესტინელები მტკიცედ დგანან იმ აზრზე, რომ მთელი იერუსალიმი მათ უნდა ეკუთვნოდეთ.
CNN-ის რედაქტორის კომენტარი
„ტრამპის გეგმა სინამდვილეში არც შეთანხმებაა და არც სამშვიდობო გეგმა. რეალურად, ეს გეგმა აიძულებს პალესტინელებს უარი თქვან დასავლეთ სანაპიროსა და ღაზაში თავიანთი რეალური სახელმწიფოს შექმნის მრავალწლიან ოცნებაზე. იქ გარშემო სულ ისრაელური დასახლებებია, რომლებიც ერთმანეთს ხიდებითა და გვირაბებით უკავშირდება და მათ შესახებ გეგმაში არც ერთი სიტყვა არაა ნათქვამი.
ხომ არ აღმოჩნდება, რომ ამ გეგმის მთავარი ისტორიული წვლილი ის იქნება, რომ დაუკანონებს ისრაელს იმ მიწებს, რომელსაც გაერო და საერთაშორისო საზოგადოება უკანონოდ ოკუპირებულად მიიჩნევს.
მსგავსი „ბიზნესმიდგომის“ გამოყენებას ტრამპი უკვე შეეცადა (უშედეგოდ) ირანსა და ჩრდილოეთ კორეაში. ეს მეთოდი – პოტენციურ სიმდიდრეს პრინციპებზე მაღლა აყენებს.
სქემა ერთი და იგივეა – მოწინააღმდეგეს რიგ პირობებზე შეთანხმებას სთავაზობ: რაკეტებზე, ბირთვულ იარაღზე ან იერუსალიმზე. და ეს მოწინააღმდეგისთვის სრული კაპიტულაცია იქნება. სანაცვლოდ მას ეძლევა დაპირება ფულის მასიური მიწოდების შესახებ.
პრეზიდენტი ტრამპი პალესტინელებს 50 მილიარდი დოლარის მოცულობის ინვესტიციებს დაჰპირდა.
„ბოლოს და ბოლოს პალესტინელ ხალხს გაუჩნდება ასეთი აუცილებელი იმედი, შესაძლებლობა და კეთილდღეობა, თუკი ის ხელს მოაწერს შეთანხმებას“, – დაჰპირდა ის.
„ჩვენი უფლებები არ იყიდება“, – უპასუხა მას პალესტინის ლიდერმა, მაჰმუდ აბასმა.
რეაქცია აშშ-ში
ტრამპის მოწინააღმდეგეები ამტკიცებენ, რომ მისი კეთილშობილური ინიციატივა გამოწვეულია შიდაპოლიტიკური ვითარებით.
პირველ რიგში, პრეზიდენტს ძალიან სჭირდება პოზიტიური ახალი ამბები თავის შესახებ იმ დროს, როდესაც იმპიჩმენტის პროცესი გადამწყვეტ ფაზაში შედის.
მეორეც, ტრამპი 2020 წელს, ხელახლა არჩევაზე ფიქრობს. მისთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს წარმატებას ე.წ. ევანგელისტურ შტატებში – იქ ამომრჩეველთა უმრავლესობა რელიგიური მოტივებიდან გამომდინარე, ისტორიულად, ისრაელისადმი სიმპათიით არის განწყობილი.
რუსეთის რეაქცია, რომელსაც გავლენა აქვს ახლო აღმოსავლეთში
რუსეთმა მოლოდინის რეჟიმში ყოფნა აირჩია. რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ ტრამპის მიერ შეთავაზებულ გეგმასთან დაკავშირებით, ძალიან ფრთხილი განცხადება გააკეთა.
გავლენიანი რუსი პოლიტოლოგის, არკადი დუბნოვის აზრით:
„ახლა მსოფლიოში მხოლოდ ერთ ქვეყანას – აშშ-ს – აქვს რესურსები, ამბიციები და პოლიტიკური ნება, რომ განაცხადოს პრეტენზია ახლოაღმოსავლური პრობლემების გადაწყვეტაზე. მოსკოვის ძალიან ფრთხილი რეაქციიდან ჩანს, რომ ის დაელოდება – მიიწვევენ თუ არა სამშვიდობო პროცესის თანასპონსორად“.
