სომხეთში პრემიერ-მინისტრის უფლებამოსილება გაიზრდება

სომხეთის პრემიერ-მინისტრის უფლებამოსილება ფართოვდება. მისადმი დაქვემდებარებულ ორგანოებში შევა ასევე – პოლიცია, ეროვნული უსაფრთხოების სამსახური, სახელმწიფო დაცვისა და სახელმწიფო კონტროლის სამსახურები.

ეს ძალოვანი უწყებები, რომლებიც მანამდე პრეზიდენტს ექვემდებარებოდა, პრემიერ-მინისტრის მმართველობის ქვეშ გადავა იმ საკანონმდებლო პაკეტის თანახმად, რომელიც მთავრობამ წარადგინა და სომხეთის ეროვნულმა საკრებულომ უკვე დაამტკიცა. ეს კანონები ძალაში შევა, როდესაც მათ მოქმედი პრეზიდენტი, სერჟ სარგსიანი ხელს მოაწერს.

პრემიერ-მინისტრის აპრილში დანიშნულ არჩევნებს სომხეთისთვის გადამწყვეტი მნიშვნელობა ექნება. 2015 წელს მიღებული საკონსტიტუციო ცვლილებების თანახმად, სომხეთი საბოლოოდ გადადის საპარლამენტო მმართველობის ფორმაზე და ქვეყნის ლიდერი ხდება პრემიერ-მინისტრი, და არა – პრეზიდენტი.

პრემიერ-მინისტრის არჩევნების წინ მთავრობა და პარლამენტი მისი უფლებამოსილებების წრეს ზრდიან. შესაბამისად, კიდევ უფრო მეტად მცირდება ქვეყნის პრეზიდენტის უფლებამოსილებები. საკონსტიტუციო ცვლილებების თანახმად კი, ეს თანამდებობა ისედაც სიმბოლურ ხასიათს ატარებს.

ხელისუფლება ირწმუნება, რომ ძალოვანი უწყებების კონტროლის ბერკეტები პრემიერ-მინისტრს გადაეცემა, რადგან ეს უწყებები პოლიტიკურ პროცესებში არ არინ ჩართულები და მხოლოდ მიღებულ გადაწყვეტილებებს ასრულებენ.

 „ამ ორგანოებზე პასუხი მთავრობის რომელიმე წევრმა უნდა აგოს. ამ შემთხვევაში, ჩვენ მიზანშეწონილად მივიჩნიეთ ამ პასუხისმგებლობის პრემიერ-მინისტრისთვის დაკისრება“, – თქვა იუსტიციის მინისტრმა დავიდ არუთიუნიანმა.

ოპოზიციის აზრით, ცვლილებების არსი სინამდვილეში სულ სხვაა: ყველაფერი იმისთვის კეთდება, რომ შეიქმნას „სუპერ“პრემიერ-მინისტრის თანამდებობა, რომლის უშუალო ბრძანებებს ძალოვანი სტრუქტურებიც დაექვემდებარება.

ეს იმაზე მეტყველებს, რომ სპარლამენტო მმართველობის სისტემა – ეს ფეიკია“, – განაცხადა პარლამენტის ოპოზიციური  ფრაქცია „ელკის“ დეპუტატმა ედმონ მარუკიანმა.

არასამთავრობო პოლიტიკური ძალების წარმომადგენლებს მიაჩნიათ, რომ პრემიერ-მინისტრის უფლებამოსილების გაძლიერება განპირობებულია მოქმედი პრეზიდენტის, სერჟ სარგსიანის გადაწყვეტილებით, რომ მთავრობის მეთაურის თანამდებობაზე იყაროს კენჭი.

სომხეთის რესპუბლიკური პარტიის წარმომადგენლები, რომელსაც სერჟ სარგსიანი ხელმძღვანელობს, მიიჩნევენ, რომ ქვეყნის მეთაურის თანამდებობაზე მათი ლიდერი შეუცვლელია და ასეთი საპასუხისმგებლო თანამდებობის დაკავებას სხვა ვერავინ შეძლებს.

სერჟ სარგსიანი ჯერჯერობით ერთადერთია, ვისი სახელიც პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატების სიაში ფიგურირებს.