საერთაშორისო დამკვირვებლები: არჩევნები კონკურენტული იყო, თუმცა სამართლიანი არ ყოფილა
“საპრეზიდენტო არჩევნები ჩატარდა კონკურენტულ გარემოში, კანდიდატებს შეეძლოთ თავისუფლად წარემართათ საარჩევნო კამპანია, თუმცა ისინი არ ყოფილა სამართლიანი” – ასეთი დასკვნა გამოიტანეს საერთაშორისო დამკვირვებლებმა, რომლებიც 28 ნოემბერს საქართველოში საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურს აკვირდებოდნენ.
• გაერთიანებული ოპოზიცია არჩევნების შედეგებს არ აღიარებს და ქუჩაში გადის
• ხმები დათვლილია. საქართველოს მეხუთე პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი გახდა
• ყველაფერი, რაც უნდა ვიცოდეთ არჩევნების შესახებ
• რას ნიშნავს ვალების განულება და ვის შეეხება? ყველაზე მთავარი “ქართული ოცნების” ინიციატივაზე
მათ შორის ისეთებზე, რაც, მაგალითად, წინა არჩევნების დროს არ ყოფილა.
დამკვირვებლებმა თქვეს, რომ ამ არჩევნებზე ხელისუფლებამ კიდევ უფრო გაზარდა ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენების პრაქტიკა.
მათი თქმით, ამ არჩევნებზე წაიშალა ზღვარი თუ სად იყო პარტია და სად იყო სახელმწიფო, რამაც კენჭისყრის პროცესზე გავლენა იქონია.
უცხოელმა დამკვირვებლებმა ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ არჩევნებში მონაწილე ერთი სუბიექტი უსაფუძვლოდ მაღალი უპირატესობით სარგებლობდა მეორესთან შედარებით.
ასევე ითქვა, რომ წინასაარჩევნო კამპანია იმდენად ნეგატიური იყო, რომ საბოლოოდ ზიანი მიაყენა საარჩევნო პროცესს.
ხაზგასმით აღინიშნა სიძულვილის ენის უპრეცედენტო გამოყენება ტელეგადაცემებში, სოციალურ ქსელებსა თუ პოლიტიკოსებისა და მათი მხარდამჭერების საჯარო გამოსვლებში. მისიამ აღნიშნა, რომ ხშირ შემთხვევაში სიძულვილის ენას სახელწიფო მოხელეები და მაღალჩინოსნებიც იყენებდნენ;
მისიამ კრიტიკულად შეაფასა მედიის მუშაობაც. დამკვირვებელთა თქმით, მედიაგარემო უკიდურესად პოლარიზებული იყო – კერძო მედიასაშუალებები მიკერძოებულ პოზიციაზე იყვნენ, ხოლო “საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა არ შეასრულა სარედაქციო პოლიტიკის დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის ვალდებულება“, – ნათქვამია ერთობლივ შეფასებაში.
დასკვნაში ნათქვამია, რომ კანდიდატების საარჩევნო რეკლამა ერთმანეთის წინააღმდეგ იყო მიმართული და არა იმაზე, თუ ვინ რას გააკეთებდა მოგების შემთხვევაში
„ორივე ოპონენტმა უფასო და ფასიანი საეთერო დრო ნეგატიური კამპანიისთვის უფრო გამოიყენა, ვიდრე საკუთარი კანდიდატურის რეკლამირებისთვის“, – აღნიშნეს დამკვირვებლებმა.
ასევე ხაზი გაესვა ძალადობის ფაქტებს, რომლების ხელისუფლების რეაგირების გარეშე დარჩა;
• ხუთი ნაცემი ოპოზიციონერი შვიდ დღეში – ჯავახეთი წინასაარჩევნოდ ცხელ წერტილად იქცა
თუმცა, განსაკუთრებულ და ყველაზე თვალშისაცემ დარღვევად საერთაშორისო დამკვირვებლებს მთავრობის წინასაარჩევნო ინიციატივა მიაჩნიათ, რომლის თანახმად, 600 ათას მოქალაქეს საბანკო ვალები ჩამოეწერა. და ასევე სოციალური დაპირებები, რომლებიც ხელისუფლებამ წინასაარჩევნო პერიოდში დაარიგა.
საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიამ ეს ფაქტი ამომრჩეველთა მოსყიდვად შეაფასა.
„სადავოა მეორე ტურის წინ ხელისუფლების მიერ გაკეთებული განცხადება ასიათასობით ამომრჩევლისთვის ვალების ჩამოწერის შესახებ, რასაც მმართველი პარტიის ლიდერთან ასოცირებული კერძო ფონდი აფინანსებს“, – განაცხადა ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის (PACE) ხელმძღვანელმა ანდრეი ჰუნკომ.
მისი თქმით, „პოლიტიკაში ფულის როლის ზრდა იმ ქვეყანაში, სადაც სიღარიბის დონე მაღალია და კონტროლის ეფექტიანი მექანიზმები არ არსებობს, არ უწყობს ხელს საზოგადოების ნდობას დემოკრატიული არჩევნების მიმართ“.
დამკვირვებლებმა თქვეს, რომ მიუხედავად დაძაბულობისა, უშუალოდ არჩევნების დღემ პროცედურების დაცვით და ორგანიზებულ გარემოში ჩაიარა.
თუმცა, დამკვირვებლები ამავე დროს ხაზგასმულად უარყოფითად აფასებენ არჩევნების დღეს საარჩევნო უბნებზე მობილიზებული კოორდინატორების მუშაობას, რომლებსაც ამომრჩევლების სიები ჰქონდათ და აღრიცხავდნენ თუ ვინ მოვიდა არჩევნებზე. დამკვირვებლების თქმით, ამ ადამიანების ყოფნამ უბნებთან დაძაბული გარემო შექმნა და ერთგვარად ამომრჩეველთა დაშინებას ემსახურებოდა.
• მისია, რომელიც ეუთოს (OSCE) დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების ოფისის (ODIHR), ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის (OSCE PA), ევროპარლამენტის (EP) და ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის (PACE) წარმომადგენლებისგან შედგება, საბოლოო დასკვნას საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნების შესახებ ორ თვეში გამოაქვეყნებს.
• საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისია 32 ქვეყნის 215 დამკვირვებლისგან შედგება, მათ შორის, 184 გრძელვადიანი და მოკლევადიანი დამკვირვებელი ODIHR-მა განათავსა, 11 პარლამენტარი და თანამშრომელი – ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეამ, 10 – ევროპარლამენტმა და 5 PACE-მა.
