რუსეთის სახელმწიფო დუმის საინფორმაციო პოლიტიკის კომიტეტმა „უცხოელი აგენტების შესახებ“ კანონში შესატანი ცვლილებები მოიწონა. თუ ამ შესწორებებს მიიღებენ, ფიზიკური პირი, რომელიც უცხოელი აგენტის ინფორმაციის გავრცელებით არის დაკავებული, ამიერიდან თავადაც უცხოეთის აგენტია, – იუწყება BBC.
ვინ არიან უცხოეთის აგენტები?
დეპუტატებმა პიოტრ ტოლსტოიმ და ლეონიდ ლევინმა, რომლებმაც კანონში შესატანი ეს ცვლილებები მოამზადეს, განმარტეს, რომ ყველა, ვინც უცხოეთის აგენტ მასობრივ საინფორმაციო საშუალებებთან თანამშრომლობს, ამ სიაში ავტომატურად არ მოხვდება. ტოლსტოისა და ლევინის თქმით, ეს კანონი მხოლოდ აშშ-ს ქმედებების საპასუხო ზომად იქნება გამოყენებული. თუკი ამერიკაში რუსი ჟურნალისტების დევნა მოხდება, რუსეთის ხელისუფლება ანალოგიურ ზომებს მიიღებს.
ახალი კანონი უცხოეთის აგენტად ნებისმიერი იმ ადამიანის მიჩნევის საშუალებას იძლევა, რომელიც უცხოეთის აგენტ მასობრივ საინფორმაციო საშუალებასთან თანამშრომლობს (ნებისმიერი სახით – წერს სვეტს, მასალას არედაქტირებს, და ა.შ.), ან უცხოელი აგენტისგან, ნებისმიერი სამსახურის სანაცვლოდ, ჰონორარს იღებს.
უცხოეთის აგენტად მიჩნეული ადამიანი ვალდებულია გამოავლინოს იურიდიული პირი, რომელიც უცხოელი აგენტებისთვის კანონით გაწერილ ნორმებს დაექვემდებარება; იუსტიციის სამინისტროს წინაშე საკუთარი ფინანსური მდგომარეობის თაობაზე რეგულარულად ანგარიშის წარდგენა, ყველა თავის მასალაზე აღნიშვნის გაკეთება – „უცხოეთის აგენტი“, და ამ წესების დაუცველობის შემთხვევაში, ჯარიმის გადახდა.
მართლაც სარკისებურია თუ არა რუსული კანონი ამერიკულის მიმართ?
აშშ-ში უცხოეთის აგენტებად მიიჩნევიან ის ადამიანები ან ორგანიზაციები, რომლებიც მოქმედებენ როგორც უცხოეთის ქვეყნების პოლიტიკური აგენტები, მათ კონტროლქვეშ იმყოფებიან და მათგანვე იღებენ დავალებებს, მოთხოვნებს ან ფულს – როგორც უშუალოდ, ისე სხვა კომპანიების საშუალებით.
ამერიკულ კანონში საქმე ეხება მათ, ვისაც საზოგადოებრივ აზრსა და პოლიტიკურ სიტუაციაზე რეალური გავლენა აქვს. ეს იმას ნიშნავს, რომ აშშ-ში ყველაზე ხშირად პოლიტიკური კონსულტანტები ხდებიან უცხოეთის აგენტები.
თანაც, ამერიკული კანონი ისეა დაწერილი, რომ მისი გამოყენება არ შეიძლება ისეთი მსხვილი მასობრივი საინფორმაციო საშუალების წინააღმდეგ, რომელიც საკუთარი ქვეყნის ინტერესებს წარმოადგენს. თუკი მასობრივ საინფორმაციო საშუალებას მაღალი ნდობა აქვს, ის უცხოეთის აგენტი არ გახდება.
აშშ-ში უცხოეთის აგენტი რომ გახდე, დაფინანსებას უშუალოდ სხვა ქვეყნის ბიუჯეტიდან უნდა იღებდე. რუსული კანონი კი ისეა დაწერილი, რომ ხელისუფლების სურვილისამებრ, უცხოეთის აგენტად შეიძლება ასობით იურიდიული და ფიზიკური პირი იქცეს.