რატომ არ უნდა “ქართულ ოცნებას” თვითმმართველი ქალაქები?

საქართველოში დღეს 12 თვითმმართველი ქალაქია, რომელიც მოსახლეობა თავად ირჩევს საკუთარ მერს, თუმცა სულ მალე მათი რიცხვი 5-მდე შემცირდება. ხელისუფლება აპირებს 7 თვითმმართველ ქალაქს ეს სტატუსი ჩამოართვას.

კანონპროექტი ჯერ არ არსებობს, თუმცა რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროში მსჯელობა უკვე დაწყებულია. თვითმმართველი ქალაქის სტატუსი ჩამოერთმევა: ზუგდიდს, ოზურგეთს, გორს, თელავს, ახალციხეს, მცხეთას და ამბროლაურს.

ხელისუფლების მთავარი არგუმენტია ფინანსური ხარჯების შემცირება. მინიმუმ ორჯერ შემცირდება ადმინისტრაციული ხარჯები, რადგან ბიუჯეტს არ მოუწევს ამ ქალაქების თვითმმართველი ორგანოების შენახვა, ფიქრობენ ხელისუფლებაში.

თვითმმართველი ქალაქების რაოდენობის შემცირებას კატეგორიულად ეწინააღმდეგებიან არასამთავრობო ორგანიზაციები, რომლებიც ფიქრობენ, რომ თვითმართველობის დასუსტებით ბიუჯეტმა შეიძლება გარკვეული მოგება კი ნახოს, მაგრამ სინამდვილეში ქვეყანა ბევრად მეტს დაკარგავს დემოკრატიული განვითარების თვალსაზრისით.
„თვითმმართველი ქალაქების რაოდენობის შემცირება ცალსახად უკან გადადგმული ნაბიჯი იქნება როგორც თვითმმართველობის რეფორმის, ისე, ზოგადად, ქვეყნის განვითარებისთვის“- ნათქვამია 120 ორგანიზაციის სახელით გავრცელებულ განცხადებაში.

საინტერესოა, რომ ამ ქალაქებმა თვითმმართველი ქალაქების სტატუსი 2014 წელს, ხელისუფლებაში “ქართული ოცნების” მოსვლის შემდეგ მიიღეს.“ქართული ოცნება” ჯერ კიდევ ხელისუფლებაში მოსვლამდე აკრიტიკებდა სააკაშვილის მმართველობას მკაცრი ცენტრალიზაციის გამო და პირობას დებდა, რომ თვითმართველობის რეფორმის განხორციელებით, მეტ დამოუკიდებლობას მისცემდა რეგიონებს.

პირველი ნაბიჯი ამ მიმართულებით 2013 წელს გადაიდგა, როდესაც წელს საქართველოს მთავრობამ დაამტკიცა „დეცენტრალიზაციისა და თვითმართველობის განვითარების სტრატეგიის ძირითადი პრინციპები“, ხოლო 2014 წელს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო „თვითმართველობის კოდექსი“.

რეფორმის პირველ ეტაპზე მოხდა თვითმმართველი ქალაქების რაოდენობის გაზრდა. ამ ქალაქების მოსახლეობა თავად, პირდაპირი წესით ირჩევდა მერებს და გამგებლებს.
თითმმართველ ქალაქებს გაუჩნდა საკუთარი შემოსავალი, ბიუჯეტი და მოსახლეობის მიერ არჩეული და მის წინაშე ანგარიშვალდებული ადგილობრივი ხელისუფლება.
მიუხედავად ამ რეფორმებისა, მაინც ისმოდა პრეტენზიები, რომ რეგიონებს რეალური თვითმართველობა არ აქვთ და ცენტრკი კვლავ უხეშად ერევა მათ საქმიანობაში. თუმცა, დღეს, “ქართლი ოცნება”, როგორც ჩანს, აპირებს საერთოდაც უკან წაიღოს თავისი დანაპირები.

ოპოზიცია და ექსპერტების ნაწილი ამ ინიციატივას მოახლოებულ თვითმმართველობის არჩევნებს უკავშირებს. თვითმართველობის არჩევნები საქართველოში მიმდინარე წლის ოქტომბერში უნდა გაიმართოს. ნაციონალური მოძრაობაში აცხადებენ,რომ თვითმმართველობის გაუქმების მთავარი მიზეზი მოახლოებული არჩევნებია,რადგან ხელისუფლებას პირდაპირი წესით არჩევნების ჩატარების შემთხვევაში გამარჯვების იმედი არ აქვს.

„ხელისუფლებას არ უნდა პირდაპირი წესით არჩევნები,რაც მმართველობის შენარჩუნების გზაა,რადგან მათ მოსახლეობა ნდობას აღარ გამოუცხადებს“-აცხადებს ნაიოცნალური მოძრაობის წევრი რომან გოცირიძე

ადგილობრივი თვითმართველობის სპეციალისტი დავით ლოსაბერიძე რადიო თავისუფლებისთვის მიცემულ ინტერვიუში ამბობს,რომ შესაძლოა ხარჯების შემცირების ნაცვლად, არსებული პრაქტიკით, ადმინისტრაციულმა ხარჯებმაც მოიმატოს. შესაბამისად „ქართული ოცნების“ დაპირება დეცენტრალიზაციის რეფორმის შემდგომი გაგრძელების შესახებ უკუმიმართულებით დატრიალდა.

ხარჯების დაზოგვის მიზნით თვითმართველობების ცენტრალიზაცია, გაუგებარია „სამოქალაქო კულტურის საერთაშორისო ცენტრის“ ხელმძღვანელი, კოტე კანდელაკისთვის.
“ზოგადად, დემოკრატიული ინსტიტუტები ძვირი სიამოვნებაა და თანხების დაზოგვა ამ მიმართულებით არ არის გამართლებული. მიზერული თანხები შეიძლება „დაიზოგოს“, მაგრამ ამ დაზოგილ თანხებს შეიძლება ბევრი გამოუსწორებელი შედეგი მოჰყვეს”- განაცხადა კოტე კანდელაკმა რადიო თავისუფლებასთან საუბრისას.