საფრანგეთს უკრაინის კონფლიქტის გადაჭრის გეგმა აქვს

ჰრომადსკოეს მასალების მიხედვით

რით დაიწყო ყველაფერი: მაკრონისა და პოროშენკოს შეხვედრა

26 ივნისს, G-20-ის სამიტამდე ერთი კვირით ადრე უკრაინის პრეზიდენტი პიოტრ პოროშენკო პარიზში საფრანგეთის პრეზიდენტ ემანუილ მაკრონს შეხვდა. შეხვედრის შედეგი  დონბასთან დაკავშირებული ორი განცხადება იყო. მაკრონმა აღნიშნა, რომ აუცილებელია ნორმანდიის ფორმატის ქვეყნების ლიდერების უკვე მომდევნო სხდომაზე „კრიზისიდან გამოსასვლელად  კონკრეტული გადაწყვეტილებები გამოინახოს“.  

მალე უკრაინულმა მედიამ „მაკრონის გეგმის“ შესახებ დაიწყო წერა, და კონკრეტული პუნქტების მოტანაც კი.

„მაკრონის გეგმა“: შეხედულება უკრაინიდან  

 უკრაინელი დიპლომატების თქმით, გეგმა ხუთი პუნქტისგან შედგება:

• ცეცხლი ყველა მხარემ უნდა შეწყვიტოს;
• მძიმე შეიარაღება გამყოფი ზოლიდან უნდა გავიდეს;
• გამყოფ ზოლზე  ცხელი წერტილების დემილიტარიზაცია უნდა მოხდეს;
• ეუთოს მისიას ყველა ადგილთან წვდომის საშუალება უნდა ჰქონდეს – უკრაინის ხელისუფლების მიერ კონტროლირებად და არაკონტროლირებად ტერიტორიებზეც;
• ყველა მძევალი უნდა გათავისუფლედეს.

თუკი  „მაკრონის გეგმა“ სწორედ ამ ვერსიით არსებობს, მაშინ ის ბევრ საკითხში მინსკის შეთანხმებებს ეხმიანება – ორივე საბუთში ფიგურირებს პუნქტები ცეცხლის შეწყვეტის აუცილებლობის, შეიარაღების გაყვანის და მძევლების გათავისუფლების შესახებ.

რაში მდგომარეობს ამ „გეგმის“ სიახლე, შეიცავს თუ არა ის ახალ იდეებს?

უკრაინის პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში ირწმუნებიან, რომ ეს გეგმა რუსეთსა და უკრაინას შორის ურთიერთდათმობებში მდგომარეობს – ამან ბოლო თვეებში გაღრმავებული რუსულ-უკრაინული კონფლიქტი უნდა გაანეიტრალოს.  

ერთ-ერთ მუხლს პირობითად შეიძლება ეწოდოს „ორი ორზე“, ჰყვებიან ჰრომადსკოეს დიპლომატიური წყაროები.

მაგალითად, პირველ პუნქტში პუტინს სთავაზობენ, რომ გააუქმოს ბრძანებულება „დონეცკის სახალხო რეპუბლიკის“ და „ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკის“ პასპორტების ცნობის შესახებ; უკრაინა, თავის მხრივ, დონბასის არაკონტროლირებადი ტერიტორიების მცხოვრებლებს უკრაინული პასპორტებისა და პირადობის დამადასტურებელი სხვა  საბუთების დარიგებას  ჰპირდება.

მეორე პუნქტის თანახმად, უკრაინამ უნდა გააუქმოს გადაწყვეტილება დონეცკისა და ლუგანსკის ოლქების ცალკეული რაიონების ეკონომიკური ბლოკადის შესახებ, რუსეთი კი თავის მხრივ, „ნაციონალიზებული“ საწარმოების მეპატრონეებს მათი დაბრუნების გარანტიას აძლევს.

დასავლელი დიპლომატები ირწმუნებიან – მაკრონი ცდილობს, რომ მინსკის პროცესი თავიდან დაიწყოს.

“პარიზი „დონბასის ჩიხის“ განსაბლოკად ნულიდან დაწყებას ცდილობს – ისევე „როგორც თეთრი სახლი ცდილობს ამის გაკეთებას. ეს იმისთვის არის საჭირო , რომ დიდი სივრცე განთავისუფლდეს“ და პუტინთან სირიისა და ტერორიზმის შესახებ მოლაპარაკებების გამართვა შესაძლებელი გახდეს“, – ჰყვებიან დიპლომატიურ წრეებთან დაახლოებული აშშ-ის ექსპერტები.

შეხედულება საფრნგეთიდან

საფრანგეთის დიპლომატიურმა წყაროებმა ჰრომადსკოეს აცნობეს, რომ „მაკრონის გეგმა“, კონკრეტული ორიგინალური დოკუმენტის სახით, რომელიც გარკვეული რაოდენობის პუნქტს შეიცავს, არ არსებობს. მაკრონი, ოლანდის მსგავსად, პირველ რიგში იმისკენ მიისწრაფვის, რომ მხარეებს მინსკის შეთანხმებების დაცვა აიძულოს.  

„ეს არ ნიშნავს, რომ ახალი გადაწყვეტილებები არ არსებობს“, – ამბობენ დიპლომატები. მაგრამ მინსკის შეთანხმებები უკრაინასთან მიმართებით საფრანგეთის პრეზიდენტის პოლიტიკის მთავარ ხაზად რჩება.

მიუხედავად გლობალური გეგმის არარსებობისა,  ნორმანდიის ფორმატში საფრანგეთის მონაწილეობის თაობაზე „მაკრონის ახალი მეთოდი“ არსებობს. დიპლომატები განმარტავენ, მეთოდის სიახლე დინამიკურობაში , პოლიტიკურ ნებაში, პრაგმატიზმსა და აშკარა და მკაფიო შედეგის მიღწევისადმი მისრაფებაში მდგომარეობს.  

“მაკრონის სტილი ძლიერ განსხვავდება მისი წინამორბედის სტილისგან. ის ბევრად რეალისტური და პრაგმატულია“, – ამბობს ჰრომადსკოესთან ინტერვიუში ფლორან პარმანტიე, პარიზის პოლიტიკური კვლევების უმაღლესი სკოლის პედაგოგი.

მაკრონის ენთუზიაზმსა და ქარიზმას ის ფრანგი ჟურნალისტებიც აღნიშნავენ, რომლებიც პროცესს თვალ-ყურს ადევნებენ.

“ მაკრონს საკუთარი ქარიზმის და დინამიკურობის იმედი აქვს. ის იმედოვნებს, რომ ენთუზიაზმი და მოუთმენლობა საკმარისი აღმოჩნდება რომ პროგრესს ძველი საშუალებებით მიაღიონ“, – განმარტავს ჰრომადსკოესთან კომენტარში ბენუა ვიტკინი, გაზეთ   Le Monde-ის ჟურნალისტი.

მას სურს, ეუთო უფრო აქტიურად ჩააბას – არამხოლოდ როგორც ძალა, რომელიც დაზავებას აკონტროლებს, არამედ როგორც მოლაპარაკებების ცალკეული მონაწილე, რათა კონფლიქტის მხარეებს – რუსეთს, „დონეცკის სახალხო რესპუბლიკასა“ და უკრაინას – შეთანხმებების დარღვევისას ერთმანეთისთვის პსუხისმგებლობის გადაბრალება არ შეეძლოთ“, – განმარტავს ვიტკინი.

ჟურნალისტი დარწმუნებულია, რომ მაკრონი „პატარა ნაბიჯების“ პოლიტიკას გაატარებს.

შესაბამისად, დონბასის საკითხის ოპერატიულად მოგვარების საქმეში მაკრონის შესაძლებლობების გადაჭარბებით შეფასებას აზრი არ აქვს, მიაჩნიათ დიპლომატებს. უკრაინის საკითხში  საფრანგეთის ახლანდელი ლიდერი წინა პრეზიდენტის პოლიტიკას გააგრძელებს, და მის უარყოფას არ შეეცდება.

ამავდროულად, „მაკრონის  ყოვლისშემძლე გეგმის“ არარსებობა, რომელიც დონბასში კონფლიქტს განბლოკავდა, პესიმიზმის საფუძველი არ უნდა გახდეს.

მაკრონის გრძელვადიანი გეგმები გაცილებით უფრო ამბიციურია, ვიდრე მისი წინამორბედის, მიაჩნია ალექსანდრ მელნიკს, საერთაშორისო ლექტორს, რომელიც რიგ ფრანგულ ბიზნეს სკოლაში გეოპოლიტიკას ასწავლის.

„ის იმ მეხანძრესავით არ იმოქმედებს, რომელიც ცეცლის გავრცელების პერიმეტრის გაკონტროლებას ცდილობს. ის, ევროპული საზოგადოებრიობის განახლების მიზნით, თავისუფლებაზე, დემოკრატიასა და და უფლებებზე დაფუძნებული ახალი ევროპული აღორძინების სულით შეეცდება კონფლიქტის გადაჭრის გადაწყვეტა მოძებნოს.