«Լաչինի միջանցքի բացումը կարող է լինել փոխզիջման արդյունք»․ քաղաքագետ

Փաշինյան-Պուտին հանդիպումը Սանկտ Պետերբուրգում

Հայաստանի վարչապետը Ռուսաստանի նախագահին հիշեցրել է Լաչինի միջանցքի արգելափակման և ռուս խաղաղապահների պատասխանատվության մասին։ «Այժմ ստացվում է, որ Լաչինի միջանցքը չի գտնվում ռուս խաղաղապահների վերահսկողության ներքո, և ցանկանում եմ քննարկել այդ իրավիճակը, թե ինչպիսի տարբերակներ կան»,– հայտարարել է Փաշինյանը Սանկտ Պետերբուրգում կայացած երկկողմ հանդիպման ժամանակ։

Վլադիմիր Պուտինը նույնպես կարևորել է «այն ամենն, ինչ կապված է Ղարաբաղի հետ» ու նշել, որ նախօրեին Հարավային Կովկասում իրավիճակի կարգավորումը քննարկել են երեքով։ Այս կերպ ՌԴ նախագահը տեղեկացրել է, որ Սանկտ Պետերբուրգում տեղի է ունեցել Փաշինյան-Ալիև-Պուտին եռակողմ հանդիպում։

Նախօրեին Լաչինի միջանցքի շուրջ ստեղծված իրավիճակին անդրադարձել էր Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղարն ու կարծիք հայտնել, որ երկրի վրա «ճնշումները արտատարածքային միջանցքի և [Ռուսաստան-Բելառուս] միութենական պետության մաս դառնալու համար են»։

Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցի խոսքով՝ միութենական պետության մասին խոսակցություններն ավելի շատ քարոզչական նարատիվ են, քան «իրական ռիսկ, որ սպառնում է Հայաստանին»։ Կարծում է՝ իշխանությունները պետք է հստակ հայտարարեն՝ ով և ինչ է պահանջում Երևանից ինչպես որևէ միության մաս կազմելու, այնպես էլ «Զանգեզուրի միջանցքի» հետ կապված։

Հանդիպման՝ մինչ այս պահը հայտնի մանրամասները, Հայաստանի ԱԽ քարտուղարի հայտարարությունները, ինչպես նաև փորձագիտական կարծիք

• «Անջատման իրավունքը ԼՂ համար դառնում է անխոցելի»․ ՀՀ նախկին արտգործնախարար

• «Բացե՛ք կյանքի ճանապարհը»․ ԼՂ-ի բազմահազարանոց հանրահավաքի պահանջը

• «Ռուս խաղաղապահները չպետք է թույլ տան նման ապօրինություն»․ Փաշինյան

Պուտին․ «Հաջողվեց նաև երեքով զրուցել»

Թեև Սանկտ Պետերբուրգում Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի նախագահների եռակողմ բանակցություններ պլանավորված չէին, սակայն Փաշինյանի հետ հանդիպմանը Պուտինը շեշտել է, որ երեկ «հաջողվել է երեքով զրուցել»։

«Իհարկե, գլխավոր հարցը ընդհանուր առմամբ Հարավային Կովկասում իրավիճակի կարգավորումն է, հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները, այն ամենը, ինչ կապված է Ղարաբաղի հետ»,- ասել է ՌԴ նախագահն ու հավելել՝ մանրամասն քննարկում են այդ բոլոր հարցերը։

Ինչպես նախորդ երկկողմ հանդիպման ընթացքում, այս անգամ ևս Վլադիմիր Պուտինը չի պատասխանել Փաշինյանի առաջ քաշած հարցերի շուրջ կամերաների առջև և խոսել է տնտեսական համագործակցության «դրական դինամիկայի» մասին․

«Ընթացիկ տարվա առաջին 10 ամիսների ընթացքում ապրանքաշրջանառության աճը կազմել է 73%, դա լավ արդյունք է»:

«Տարածաշրջանում իրավիճակը շարունակում է լարված մնալ». Փաշինյանը՝ Պուտինի հետ հանդիպմանը

Բիշքեկում տեղի է ունեցել Հայաստանի վարչապետի և Ռուսաստանի նախագահի հերթական հանդիպումը։ Վերջին շրջանում նրանք հաճախ են հանդիպում, սակայն բանակցություններից ամեն անգամ ավելի ու ավելի քիչ տեղեկություններ են հաղորդվում

Փաշինյան․ «Գլխավոր հարցը Լաչինի միջանցքում ստեղծված իրավիճակն է»

Վարչապետ Փաշինյանի գնահատմամբ՝ Հայաստանի համար ամենաօպերատիվ հարցն այն ճգնաժամն է, որն առկա է Լաչինի միջանցքում․

«Գիտեք, արդեն գրեթե 20 օր է՝ Լաչինի միջանցքը փակված է: Դա ԼՂ-ում ռուս խաղաղապահների պատասխանատվության գոտին է: Ցանկանում եմ հիշեցնել, որ համաձայն եռակողմ հայտարարության [2020 թ․-ի նոյեմբերի 9-ի]` Լաչինի միջանցքը պետք է լինի ռուս խաղաղապահների վերահսկողության ներքո, և Ադրբեջանը երաշխավորել է ուղևորների, բեռների, մարդկանց անխոչընդոտ տեղաշարժը Լաչինի միջանցքով»։

Հայաստանի վարչապետի գնահատմամբ՝ «ստացվում է, որ այժմ Լաչինի միջանցքը ռուս խաղաղապահների վերահսկողության ներքո չէ»։

«Ռուսական անվտանգային մոդելը վաղուց է իրեն սպառել»․ կարծիք Երևանից

Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցի խոսքով՝ Ռուսաստանն ու ՀԱՊԿ-ը բարեխիղճ գործընկերներ չեն, բայց, եթե չլինեն խիստ ֆորս-մաժորային իրադարձություններ, Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս չի գա

«Ճնշումները արտատարածքային միջանցքի և միութենական պետության մաս դառնալու համար են»

Մինչ այդ Հայաստանում քննարկվում էր, թե ինչ ճնշումներ կարող են գործադրվել երկրի վարչապետի նկատմամբ Սանկտ Պետերբուրգում, առհասարակ ինչ հարցեր կարող են քննարկվել Փաշինյան-Պուտին հանդիպման ընթացքում։

Այս հարցերին Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցի ժամանակ պատասխանել էր Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը։

Նրա խոսքով՝ Լաչինի միջանցքում ստեղծվել է ճգնաժամ, որի պատասխանատուն Ադրբեջանն է։ Սակայն ճգնաժամը լուծելու լիազորություն ունի Ռուսաստանը, ինչն ամրագրված է եռակողմ հայտարարության մեջ։

ԱԽ քարտուղարի գնահատմամբ՝ Լաչինում առկա ճնշումը նաև Հայաստանի տարածքով արտատարածքային միջանցք [Թուրքիան ու Ադրբեջանն այն անվանում են «Զանգեզուրի միջանցք»] ստանալու համար է։ Կարծում է՝ ճնշումները կապված են նաև Ռուսաստան-Բելառուս միութենական պետությանն անդամակցելու հետ։

«Միութենական պետությունն ամբողջովին սուվերենության խախտում է։ Հայաստանի օրակարգում միութենական պետության մեջ մտնելու հարց չկա»,- հայտարարել է Գրիգորյանը։

Ըստ նրա՝ Հայաստանում ընթացող ժողովրդավարական գործընթացները սահմանափակում են նույնիսկ այդ հարցը քննարկելու հնարավորությունը։

Ինչ վերաբերում է Լաչինի միջանցքի արգելափակման վերացմանը՝ Գրիգորյանը վստահեցրել է՝ միջանցքով ազատ տեղաշարժի ապահովման համար իշխանությունն օգագործում է «իր ձեռքի տակ եղած բոլոր գործիքները»։ Նրա փոխանցմամբ՝ այս պահին «հիմնական գործիքակազմը դիվանագիտական է»։

«ՀԱՊԿ-ի ֆիասկոն»․ դաշինքը Հայաստանին աջակցելու որոշում չկայացրեց

«Հայաստանին աջակցելու փաստաթղթերի փաթեթը գրեթե պատրաստ է, բայց կա լրամշակման կարիք»,- լրագրողներին ասել է կառույցի գլխավոր քարտուղար Ստանիսլավ Զասը

Փորձագիտական կարծիք

Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն ասում է՝ Փաշինյան-Ալիև-Պուտին զրույցը դասական իմաստով բանակցությունների ձևաչափով չի անցել։ ՌԴ նախագահի խոսքից ենթադրում է՝ գագաթնաժողովի շրջանակներում հնարավորություն են ունեցել կուլիսներում ինչ-որ զրույց ունենալ։

«Բնականաբար, քննարկման թեման լինելու էր ստեղծված իրավիճակը՝ Լաչինի միջանցքից ածանցվող կամ ճգնաժամի պատճառ դարձած խնդիրները»,- JAMnews-ի հետ զրույցում նշել է նա։

Դժվարանում է ասել՝ ի՞նչ կարելի է ակնկալել Սանկտ Պետերբուրգում կայացած հանդիպումներից․ ինֆորմացիան սահմանափակ է։ Սուրենյանցի կանխատեսմամբ՝ Լաչինի միջանցքը շուտով կբացվի, Արցախում հումանիտար աղետը կկանխվի․

«Կանխատեսում եմ, որ առաջիկա մեկ-երկու օրվա ընթացքում միջանցքը կբացվի։ Բայց լիահույս չեմ, որ գործելու է այն ռեժիմը, ինչ եղել է մինչև դեկտեմբերի 12-ը։ Ֆունկցիոնալ առումով նմանվելու է ճանապարհի, որտեղ ռուսների հետ միասին հայտնվելու են նաև ադրբեջանական վերահսկողության ինչ-որ էլեմենտներ»։

Անդրադառնալով Փաշինյանի հնչեցրած «ինչպիսի տարբերակներ կան» ձևակերպմանը՝ քաղաքագետը նշել է՝ միջանցքի բացումը կարող է լինել «ինչ-որ փոխզիջումների արդյունք»։

Սուրենյանցը մեկնաբանել է նաև «արտատարածքային միջանցքի և միութենական պետության» մասին ԱԽ քարտուղարի հայտարարությունները։ Ասում է՝ Լաչինն արտատարածքային միջանցք չէ, որ դա փակելով փորձեն Հայաստանից նման միջանցք կորզել։ Մյուս կողմից նկատում է՝ ՀՀ իշխանություններն այս թեմայով հակասական հայտարարություններ են անում, փոխարենը պետք է կոնկրետ ասեն՝ «Մոսկվան և Բաքուն արտատարածքային միջան՞ցք են պահանջում, թե՞ տրանսպորտային հաղորդակցություն»։

Քաղաքագետի խոսքով՝ առարկայական հիմնավորումներ պետք է ներկայացնեն նաև միութենական պետության մաս կազմելու «պահանջի» վերաբերյալ։ Հիշեցնում է՝ ավելի վաղ Մոսկվան հերքել է նման պնդումները։ Սուրենյանցի համոզմամբ՝ քանի դեռ Ուկրաինայում պատերազմն ընթացքի մեջ է, «Ռուսաստանի համար նոր միության գաղափարն ակտուալ լինել չի կարող»։

«Այդ միության գաղափարն արժեքավոր կարող է լինել միայն այն պարագայում, երբ դրան մասնակից է նաև Ուկրաինան։ Նման հեռանկար հիմա նույնիսկ քննարկելի չէ։ Հետևաբար նման խոսակցություններն ավելի շուտ քարոզչական նարատիվ եմ համարում, քան իրական ռիսկ, որ սպառնում է Հայաստանին»,- ամփոփել է վերլուծաբանը։

«Ռուսաստանի հետ մնալն ավելի մեծ ռիսկ է ՀՀ-ի համար, քան ԱՄՆ-ի հետ նոր դաշինքը»։ Կարծիք

Ավելի ու ավելի շատ փորձագետներ են Հայաստանի իշխանություններին խորհուրդ տալիս հստակ դիրքորոշում որդեգրել և հրաժարվել Ռուսաստանի հետ կեղծ դաշնակցային հարաբերություններից, քանի դեռ հնարավոր է ինչ-որ բան փոխել

Հետևեք մեզ — Facebook | Youtube | Telegram

Փաշինյան-Պուտին հանդիպումը Սանկտ Պետերբուրգում