Սահմանադրական փոփոխություններ Հայաստանում․ կձևավորվի նոր խորհուրդ

Հայաստանի վարչապետի որոշմամբ երկրում սկսվել է սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի ձևավորման գործընթաց։ Սահմանադրության փոփոխությունների նախագիծը վարչապետի աշխատակազմ է ներկայացվելու մինչև 2023 թվականի հունիս։

• Հետհեղափոխական Հայաստանում խոսքի ազատությունը վտանգված է․ ի՞նչ է կատարվում

• Ծեծկռտուք և վնասված պատգամավոր․ Հայաստանի խորհրդարանը քննարկում է կառավարության ծրագիրը

• Ի՞նչ է սպասվում Հայաստանում առաջիկա 5 տարիներին․ կառավարության ծրագրի քննարկումն ԱԺ-ում

Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի գործունեությունը կկասեցվի։ Կձևավորվի նոր խորհուրդ, որը կնախագահի արդարադատության նախարարը։

Խորհրդի կազմում ընդգրկված կլինեն ՄԻԵԴ-ում Հայաստանի ներկայացուցիչը, Մարդու իրավունքների պաշտպանը, Ազգային ժողովի պետական-իրավական հարցերի հանձնաժողովի նախագահը, խորհրդարանական խմբակցություններից մեկական անդամ, մեկ ներկայացուցիչ Բարձրագույն դատական խորհրդի կազմից, առնվազն երկու անգամ ընտրություններին մասնակցած արտախորհրդարանական ուժերից 3 հոգի, ինչպես նաև քաղհասարակության 3 ներկայացուցիչ։

Արտախորհրդարանական ուժերի և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներն ընտրվելու են մրցութային կարգով։

Սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի ձևավորման համար արդարադատության նախարարությունը ունի մեկ ամիս ժամանակ։ Այնուհետև խորհրդի կազմը կներկայացվի վարչապետի աշխատակազմին։ Հաստատման պարագայում խորհուրդը կձևավորի 5 գիտնականներից կազմված հանձնաժողով։ Հենց նրանք էլ կզբաղվեն Սահմանադրական բարեփոխումների նախագծի մշակմամբ։

Արդարադատության նախարարությունը նախատեսում է Սահմանադրության փոփոխությունների նախագիծն աշխատակազմ ներկայացնել մինչև 2023 թվականի հունիս։

Պետական կառավարման ո՞ր ձևն է անհրաժեշտ Հայաստանին․ այս և այլ հարցերի պատասխաններ կտա բարեփոխումների խորհուրդը։

Կառավարման ձևի փոփոխության անհրաժեշտության դեպքում կանցկացվի հանրաքվե, սակայն կան գլուխներ, որոնց փոփոխությունը կարող է արվել նաև Ազգային ժողովի որոշմամբ։

Փորձագիտական շրջանակները, սակայն, կարծում են, որ հանրաքվեի պետք է դրվեն բոլոր փոփոխությունները՝ անկախ բովանդակությունից։

Հայաստանը խորհրդարանական կառավարման է անցել 2018 թ․-ին։ Մի քանի տարի է, ինչ սահմանադրական փոփոխությունների հարցը քաղհասարակության ներկայացուցիչների օրակարգում է։ Բարեփոխումների անհրաժեշտության մասին տարեսկզբից բարձրաձայնում է նաև երկրի վարչապետը։

Մարտ ամսին կազմակերպված հանրահավաքի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն ասել էր, որ գործող Սահմանադրությունը «բազմաթիվ ճգնաժամային ռիսկեր է ստեղծում»․

«Այս տարվա հոկտեմբեր ամսին համաժողովրդական հանրաքվեով ընդունենք նոր Սահմանադրություն կամ սահմանադրական փոփոխություններ, և ի վերջո կիսանախագահական կառավարման համակարգի անցնելը հնարավոր տարբերակներից մեկը պետք է լինի, և այս գործընթացը մենք պիտի իրականացնենք Ազգային ժողովի, կառավարության, հանրապետության նախագահի, քաղաքական ուժերի և քաղաքացիական հանրության հետ սերտ համագործակցության պայմաններում»։

Սահմանադրության օրվա [հուլիսի 5, 2021 թ․] ուղերձներում Նիկոլ Փաշինյանն ու նախագահ Արմեն Սարգսյանը չբացառեցին փոփոխությունների շուրջ քննարկումները։

 «Մեր առաջիկա անելիքների առաջնահերթությունների շարքում արտաքին, սահմանադրական անվտանգության օրակարգերն են, այդ օրակարգերը սպասարկելուն կոչված պետական ինստիտուտների բարեփոխումը և կայացումը։ Այս ընթացքում, ակնհայտորեն, չի հաջողվի խուսափել մեր երկրի կառավարման համակարգի շուրջ քննարկումներից, բայց այս կարևորագույն հարցում էլ պիտի առաջնորդվենք «կտրելուց առաջ յոթ անգամ չափելու» սկզբունքով», — նշել էր վարչապետ Փաշինյանը։

Նախագահ Արմեն Սարգսյանն էլ ընդգծել էր, որ անփոփոխելի առաջին 3 հոդվածներից բացի Սահմանադրությունը «ոչ թե ստատիկ, այլ դինամիկ փաստաթուղթ է, որը պետք է համապատասխանի օրվա մարտահրավերներին.

«Վերջին երեք տարիներն ավելի ակնհայտ դարձրեցին, որ գործող Սահմանադրության առանձին դրույթներ չեն նախատեսում լավագույն լուծումները մեր երկրի ու հասարակության առաջ ծառացած բոլոր մարտահրավերներին և ճգնաժամերին արագ, լիարժեք ու հավասարակշռված արձագանքելու համար: Հետևաբար, գիտակցելով Սահմանադրության, որպես ամբողջական փաստաթղթի կենսական կարևորությունը յուրաքանչյուրիս և ողջ երկրի համար, անհրաժեշտություն կա կատարելագործել այն, դարձնել երկրի ապագային միտված, մեր պետական և ազգային շահերից բխող առաջնահերթություններին առավել համահունչ»։