Կարծիք․ «Սարգսյանի Հայաստան» VS «Փաշինյանի Հայաստան»․ ո՞րն է ավելի լավ
Հայաստանում արդեն մի քանի ամիս է՝ անորոշ իրավիճակ է, մարդիկ հարցադրում են անում, թե ով կարող է և իրավունք ունի երկիրը գլխավորել, ով կարող է երկիրը ճգնաժամից դուրս բերել, որի մեջ այն հայտնվել է պատերազմում պարտվելուց հետո։
Այս հարցն արդիական է դարձել 2020 թ-ի աշնանը՝ Արցախում հրադադար հաստատելու մասին Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի ղեկավարների համատեղ հայտարարության ստորագրումից անմիջապես հետո։ Հայաստանի ընդդիմությունն ու հազարավոր քաղաքացիներ համարում են, որ հայտարարությունը ստորագրած վարչապետ Փաշինյանը դավաճանել է երկրի շահերն, ու նրա հրաժարականն են պահանջում։
Սակայն Հայաստանի վարչապետը դեռ չի պատրաստվում հրաժարական տալ։ Նա հայտարարել է, որ իր պաշտոնը կլքի միայն նոր ընտրությունների արդյունքում, որտեղ երկրի բոլոր բնակիչները կարող են իրենց կարծիքն արտահայտել, այլ ոչ թե ժողովրդի մի մասը, որը սատարում է ընդդիմությանը։ Միաժամանակ, վարչապետի հրաժարականի պահանջի շուրջ միավորված ընդդիմադիր կուսակցությունների համախոհների թիվը դեռ մեծ չէ։
Բանն այն է, որ այսօրվա ընդդիմությունը նրանք են, ովքեր Հայաստանում իշխանության են եղել, և երկրի բնակիչները նրանց լավ են ճանաչում։ Այս առնչությամբ «հների» համար այժմ ծայրահեղ կարևոր է արդարացնել իրենց և մեղադրել «նորերին»։
Երկու օր շարունակ տեղի ընդդիմադիր հեռուստաալիքի եթերում ելույթ էր ունենում նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանը։
Հարցազրույցի առաջին հատվածում նախկին նախագահը կենտրոնացել էր Ղարաբաղյան խնդրի բանակցային գործընթացի մանրամասների և Հայաստանի իշխանության քննադատության վրա այն բանի համար, որ նրանք չճանաչեցին Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը 2020 թ-ի աշնանը՝ պատերազմի օրերին։
Եզրափակիչ մասում Սարգսյանն իշխանություններին մեղադրել էր երկրի շահերը պաշտպանելու անընդունակության և ոչ միայն ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանի, այլև բոլոր հարևանների հետ հարաբերությունները փչացնելու համար։
Հայ քաղաքական գործիչների, փորձագետների և սոցցանցերի հասարակ օգտատերերի կարծիքը, որոնք անտարբեր չեն մնացել հարցազրույցի հանդեպ։
- «Ալիևն ու [Փաշինյանը] գաղտնի բանակցություններ են վարել»․ Հայաստանի նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանի հարցազրույցը
- «Շուշին հանձնել են»․ Հայաստանի նախկին նախագահ Սերժ Սարգսյանն՝ ընդդեմ վարչապետ Փաշինյանի, շարունակցություն
- Հայաստանի փոխվարչապետը խոսում է Բաքվի հետ պայմանավորվածությունների մասին։ ԱԳՆ-ն տեղյակ չէ
«Փաշինյանը հենց Սարգսյանի նախագիծն է»
Հարցազրույցի ժամանակ լրագրողը Սերժ Սարգսյանին հարցրեց, թե արդյո՞ք ճշմարտացի են այն լուրերը, թե վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նրա «նախագիծն» է։ Հայաստանում շատերն են կարծում, որ 2018 թ-ին Սարգսյանն իշխանությունը «հանձնեց» «թավշյա» հեղափոխության առաջնորդ Նիկոլ Փաշինյանին, որպեսզի չստորագրի Արցախի տարածքներն Ադրբեջանին հանձնելու մասին փաստաթուղթը։ Սակայն նախկին նախագահը պատասխանեց, որ «նման նախագիծ թշնամուն էլ չէր ցանկանա»։
Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանն այս առնչությամբ Ֆեյսբուքում գրել է․
«Լավ, մի կողմ թողնենք տեսակետները, վերլուծությունները և կոնսպիրոլոգիան 2018-ի գարնանը տեղի ունեցածի առումով Սերժ Սարգսյանի «նախագիծը» լինել- չլինելու մասին: Ենթադրենք, որ այդպես էր: Ուզում եմ պատկերացնել իրավիճակ, երբ Սերժ Սարգսյանին հարցնում ենք՝ այդպե՞ս էր, և նա պատասխանում է՝ այո, գիտեք, դա իմ նախագիծն էր, այսքան ժամանակ չէի ուզում ասել, բայց որ հարցրեցիք, չեմ կարող չխոստովանել»։
Խոսելով այն մասին, որ Փաշինյանն իր նախագիծը չէ՝ Սարգսյանը հայտարարել է նաև, որ Փաշինյանն այն ուժերի նախագիծն է, որոնց հետ ինքը «ընդհանուր ոչինչ չէր կարող ունենալ»․
«Ես նրանց հետ միայն տարաձայնություններ եմ ունեցել։ Տարաձայնություններ՝ այն առումով, որ Հայաստանի և Արցախի զարգացման վերաբերյալ իմ պատկերացումները զգալիորեն տարբերվում էին այդ ուժերի պատկերացումներից»։
Նրա այս պատասխանը մեկնաբանել է քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանը․
«Եվ այստեղ առաջանում են հարցեր, որոնց Սերժ Սարգսյանը չպատասխանեց․ այդ ի՞նչ գաղտնի ուժերի նախագիծ է Փաշինյանը, որոնց հետ նախկին նախագահը «երբեք ընդհանուր ոչինչ չի ունեցել», միայն՝ «տարաձայնություններ»։ Կամ ինչո՞ւ, իմանալով, որ դա «հակաղարաբաղյան շարժում» է [ինչպես հայտարարեց Սարգսյանը], նա ոչ մի կոշտ միջոց չկիրառեց Հայաստանի և Արցախի անվտանգության ապահովման համար։ Եվ որքան էլ Սարգսյանն այժմ կոչ անի «մեղքն իր վրա չգցել», իր գործողություններով կամ անգործությամբ նա փաստացի դարձել է Արցախի հանձնման և ավելի քան 5 հազար հայ զինծառայողների և կամավորների մահվան հանցակից»։
«Ռուսական հետք»
Նախկին նախագահը ռուսամետ կադր էր և այժմ քննադատում է նոր իշխանություններին այն բանի համար, որ դրանք փչացրել են նրա հետ հարաբերությունները։
«Սասնա Ծռեր» կուսակցությունը, որը միշտ հանդես է եկել որպես ռուսամետ կառավարման և, մասնավորապես, Սերժ Սարգսյանի նկատմամբ արմատական ընդդիմություն, նույնպես հայտարարություն է տարածել․
«Կրեմլը հասկանում է, որ իր հայ սաներն այլևս վստահություն չեն վայելում երկրի հանրային շրջանակներում, և աստիճանաբար զրոյանում է ռուսական ներկայությունը Հայաստանում։ Եթե պատերազմից առաջ Կրեմլին հաջողվում էր բազմաշերտ վերահսկողության և իշխանության տարբեր շարասյուների մանիպուլյացիայի միջոցով կառավարել Հայաստանի քաղաքական կյանքը, ապա այժմ, երբ, պատկերավոր ասած, «ձին փախչել է ասպետից», հեծյալը ստիպված է ինքնուրույն տեղաշարժվել և արդեն բացահայտ հրապարակ է նետում վերջին մաշված զենքը»։
Ինչ են գրում սոցցանցերում
Ֆեյսբուքի հայկական տիրույթի օգտատերերը նույնպես ակտիվորեն մեկնաբանել են նախկին նախագահի հարցազրույցը։
Ահա մի քանի մեկնաբանություն․
«Անկեղծ ասած, շատ զարմացած եմ և զայրացած։ Ինձ զարմացրեց այն, թե ինչ ասվեց պատերազմի, պարտության պատճառների, հնարավոր քայլերի մասին, որոնք կարելի էր ձեռնարկել, սակայն դրանք դավաճանաբար չեն ձեռնարկվել»։
«Ինձ համար շատ ցավոտ է, երբ նախկին նախագահը, իմանալով, թե ինչ է կատարվում իրականում, ոչ մի տեղ այդ մասին չի ասել պատերազմի առաջին իսկ օրերից։ Ի՞նչն է խանգարել այն օրերին ելույթ ունենալ և հայտարարել, որ ՀԱՊԿ-ից բացի [Ռուսաստանի առաջնորդությամբ գործող ռազմական դաշինք, որի անդամ է Հայաստանը] մենք ունենք նաև երկկողմանի ռազմական համաձայնագիր Ռուսաստանի հետ, որ այդ փաստը կարող է օգտագործվել երկրի անվտանգության ապահովման համար։ Եվ այդ ժամանակ մեր բանակը կարող էր հաղթական գործողությունների դիմել, այլ ոչ թե հույսը դնել կամավորական ջոկատների վրա»։
«Թող նա հրապարակ դուրս գա և այնտեղից խոսի։ Այդ ժամանակ կտեսնի, թե ինչ են իրեն պատասխանում։ Հենց նա է այս ամենը սարքել»։
«Եթե Սարգսյանը նորմալ կառավարեր երկիրը, իշխանության չէր գա այնպիսի մեկն, ինչպիսին Նիկոլն է։ Մեզ նոր վարչապետ է պետք, և նա չպետք է Հայաստանից լինի»։
«Նիկոլը հետևանք է։ Մենք պետք է Ձեզնից ազատվեինք և ազատվեցինք։ Նիկոլի ժամն էլ կգա, սակայն դուք այդտեղ չեք լինի»։