Կարծիք Ղարաբաղից․ «Սրացման առանձնահատկությունը կարող է կանխորոշել դրա ելքը»
Հայ-ադրբեջանական հակամարտ ուժերի շփման գծում ռազմական գործողությունների երեք առանձնահատկությունների մասին քաղաքական մեկնաբան Նաիրա Հայրումյանի մտորումները․
«Ղարաբաղի և Ադրբեջանի սահմանին տեղի ունեցած սրացումը, որը սկսվել է սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան արցախյան դիրքերի վրա ադրբեջանական ուժերի հարձակումով, իր առանձնահատկություններն ունի, որոնք էլ, ըստ ամենայնի, կկանխորոշեն սրացման ելքը։
• «Կրկին պատերազմ և ապաստարաններ»։ Ղարաբաղում տիրող իրավիճակի մասին է պատմում լրագրողը Ստեփանակերտից
• Կարծիք Երևանից․ «Ադրբեջանը նախապես է պատրաստվել Ղարաբաղում մարտական գործողություններին»
• Կարծիք Հայաստանից․ ինչո՞ւ են ադրբեջանական լրատվամիջոցները «սենսացիաներ» հրապարակում Ղարաբաղի վերաբերյալ
Առաջին առանձնահատկություն․ Թուրքիայի ներգրավվածությունը
Եվ Հայաստանի պաշտոնատար անձինք, և արտասահմանյան պետությունների առաջնորդները մատնանշում են Թուրքիայի մտադրությունն՝ ուղղակիորեն միջամտելու ղարաբաղյան հակամարտությանը։ Փորձագետներն ասում են, որ Թուրքիայի ներկայությունը փոխում է հակամարտության կոնֆիգուրացիան և դիսբալանս առաջացնում։
Բանն այն է, որ Թուրքիայի անմիջական աջակցությունն Ադրբեջանին կարծես ենթադրում է Ռուսաստանի անվերապահ աջակցությունը Հայաստանին։
Մինչև հիմա Մոսկվան ղարաբաղյան հակամարտությունում Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասար հեռավորության քաղաքականություն էր վարում, թեև Հայաստանը Ռուսաստանի ռազմավարական դաշնակիցն է, իսկ Ադրբեջանն՝ ընդամենը ռազմավարական գործընկերը։
Այժմ՝ այն բանից հետո, երբ Թուրքիան էլ չի թաքցնում իր դեմքը, Ռուսաստանը ստիպված է փոխել քաղաքականությունը։ Հատկապես՝ Սիրիայում և Լիբիայում Թուրքիայի և Ռուսաստանի տարաձայնությունների ֆոնին։
Երկրորդ առանձնահատկությունն անկախության ճանաչումն է
Հայաստանում և Արցախում ռազմական դրություն հայտարարելուց անմիջապես հետո քաղաքական օրակարգում է ներառվել Հայաստանի կողմից Արցախի անկախության ճանաչման հարցը։
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, մեկնաբանելով Արցախի ճանաչման հավանականությունը, ծայրահեղ զգույշ էր ձևակերպումների հարցում և կոչ արեց ամեն ինչ մանրակրկիտ կշռադատել։ Ընդ որում, նա խոստովանել է, որ հարցն, իհարկե, օրակարգում է։
Ինչպե՞ս կարող է դասավորվել իրավիճակը ղարաբաղյան կարգավորման հարցում, եթե ճանաչումը տեղի ունենա։ Եվ ի՞նչ հանգամանքներում Հայաստանը կարող է ճանաչել Ղարաբաղի անկախությունը։ Այս հարցերը դեռևս անպատասխան են մնում, սակայն ակնհայտ է, որ ճանաչման տարբերակը դիտարկվում է ամենաբարձր մակարդակում։
Երրորդ առանձնահատկություն․ միջազգային մեխանիզմների տեղակայում
Ներկայիս ռազմական սրացման առավել հավանական արդյունքը կարող է Արցախի և Ադրբեջանի շփման գծի «սահմանազատումը» լինել և այդտեղ մշտադիտարկման միջազգային մեխանիզմների տեղակայումը։ Այդ մեխանիզմները միջնորդներն առաջարկել են դեռևս 2016 թ-ի սկզբին, սակայն Բաքուն հրաժարվում է ընդունել դրանք, քանի որ կարծում է՝ այդպիսով կճանաչվի Ղարաբաղի և Ադրբեջանի միջև ներկայիս սահմանը։
Չի բացառվում, որ ներկայիս ռազմական գործողությունները միջազգային մեխանիզմների տեղակայումից առաջ պայմանավորված են Բաքվի՝ իր «տիրույթները» հնարավորինս ընդլայնելու մտադրությամբ։
